Part 8: Memorandum of Conversation1 Saigon, December 19, 1972.
Part 9 Memorandum of Conversation Saigon, December 19, 1972 (Continued)
220. Backchannel Message From the Ambassador to Vietnam (Bunker) to the President’s Assistant for National Security Affairs (Kissinger)1 Saigon, December 23, 1972, 0935Z.308. Subject: President Thieu’s Meetings with Top Government Leaders, December 19, 20, and 21.
1. We have had reports on three meetings which Thieu held on December 19, 20, and 21 to consider the contents of the letter from the President delivered to him by General Haig. I am transmitting a summary of these reports thinking it may be useful as background information.
2. Present at the meetings were: Vice President Tran Van Huong, Prime Minister Khiem, Foreign Minister Lam, Ambassador Tran Kim 816 Foreign Relations, 1969–1976, Volume IX Phuong, Nguyen Phu Duc, Chief Justice Linh, Chief of JGS General Vien, Chairman of the Senate Nguyen Van Huyen, Speaker of the Lower House Nguyen Ba Can, and Hoang Duc Nha. The first meeting convened December 19 at 1600 and lasted until 2100. Nha gave a detailed briefing of the cease-fire agreement and the points of contention which caused a suspension of the talks. Nha reported that of the various counterproposals sent by Thieu to the President in the letter transmitted by Duc, 3 only two had resulted in changes, both essentially meaningless:—in Article 1 a change in the wording to “. . . U.S. and other countries . . .”—with respect to the NCRC, North Viet-Nam consented to eliminate the expression “administrative structure”.
3. Nha explained the proposal for the signing of the agreement, i.e., that the U.S. and North Viet-Nam will jointly sign the agreement while South VietNam and the PRG each will sign identical but separate copies of the agreement. This was unacceptable to Thieu on the ground that he will not sign an agreement containing the present provisions.
4. Nha concluded the briefing by saying, with Thieu’s concurrence, that there is no significant change in the terminology of the ceasefire agreement to meet their objections. The two main SVN requests concerning withdrawal of NVA troops from South Viet Nam and the NCRC were not met.
5. Thieu then reported the President had sent him by General Haig a “secret and personal” message, the contents of which he could not reveal to the meeting, but which he characterized as an ultimatum requiring a “yes or no” regarding his willingness to sign the cease-fire agreement—the Haig trip was not for the purpose of further negotiations, it was only to transmit the President’s message and to obtain a response.
6. After lengthy discussion, the meeting agreed that South Viet Nam could no longer delay action and must respond to the President. Their position was that: —South Viet-Nam cannot sign the text as it stands.—South Viet-Nam cannot reject the entire agreement.—South Viet-Nam will make one final counter-proposal, accepting the Council but rejecting the continued presence of NVA troops in the South.
7. All agreed that South Viet-Nam must accept the political confrontation with the Communists implicit in acceptance of the NCRC339-370/428-S/80004 December 14–29, 1972
817 but that this plus the presence of NVA troops would eventually tip the game to North Viet-Nam.
8. Thieu adjourned the meeting at 2100 with instructions that all should think about the problems and reconvene the next day.
9. (Source comment: The mood of the meeting was sad, somber, and serious. There was full cognizance of the responsibility and implications of their decisions. There was no element of buoyancy because the Kissinger Tho talks had been suspended and heavy bombing of the North resumed.)
10. Thieu reconvened the meeting at 1000 hours on December 20. In addition to the participants of the previous day, there were present Minister of Economy Ngoc, Minister of Finance Trung, Director General of the Budget Luu Van Tinh. The Ministers briefed the meeting on the situation with respect to U.S. aid. In summary the presentation concluded that U.S. aid to South Viet Nam for 1972 will fall short of requirements foreseen for 1973 by $100 million, and that because current U.S. aid policy tends to cut foreign aid to all countries, U.S. aid to South Viet Nam in 1973 will probably not exceed the 1972 level of $340 million even if South Viet Nam were to sign the cease-fire agreement. They thus concluded that if South Viet-Nam does not sign, U.S. aid will be at best greatly reduced and at worst suspended entirely.
11. Thieu opened the discussion by calling for new ideas or new approaches to the problem. All present rested with their conclusions of the previous day. They considered President Nixon’s message to Thieu “his final word”. The “final word” from South Viet Nam is that they will accept the NCRC, but must continue to insist on the withdrawal of the NVA from the South. (Source comment: All present realized the implications of their decision for South Viet Nam, the many problems in the areas of economy and finance, but could find no other choice.)
12. At the conclusion of this meeting, Thieu met with Huyen and Can at 1200 to discuss the changed situation brought about by the President’s ultimatum. Thieu said that South Viet-Nam must continue to avoid public confrontation with the U.S. Therefore, no comment about his December 12 address to the National Assembly will be made nor will the National Assembly send a message to the U.S. Congress as previously intended. There will be no further joint National Assembly sessions to report on the new situation. However, the National Assembly may send a message to the new Congress when it convenes on January 3, reminding it of the reasons why the U.S. and South Viet-Nam have fought together for the past ten years, explaining why South Viet-Nam feels impelled to continue its war against aggression, for a just peace, and for the ideals of freedom, concluding with a request for continued support.
339-370/428-S/80004818 Foreign Relations, 1969–1976, Volume IX
13. It was considered inappropriate at this time to send the planned official delegation from the National Assembly to the U.S. However, the National Assembly might send a small number of Senators and Deputies who have personal relations with members of the Congress in a private capacity for individual talks.
14. Thieu said that the President now had the initiative and that he must await the President’s reaction; that if the President will continue his friendly secret talks with South Viet Nam in trying to find a solution, Thieu will do the same. If, however, President Nixon should create a public rupture with South Viet-Nam, then he (Thieu) would have to react according to the facts of the matter and make a full explanation to the people of South Viet-Nam. Thieu emphasized that he would say nothing until he hears from the President. He said that he wished to sign a cease-fire agreement and “if only we can reach a formula which is acceptable to us, we will sign immediately”. Thieu said that the formula on the NVA troops was the only urgent one—all other problems can wait, but if he were to accept the cease-fire agreement as it now stands he would be betraying the ARVN, the people, and the nation. (Source report said that those attending the meeting concurred fully with him.)
15. Warm regards.
220. Thông điệp Backchannel từ Đại sứ tại Việt Nam (Bunker) tới Trợ lý của Tổng thống về các vấn đề an ninh quốc gia (Kissinger) 1 Sài Gòn, ngày 23/12/1972, 0935Z.308. Chủ đề: Các cuộc họp của Tổng thống Thiệu với các nhà lãnh đạo cao cấp của chính phủ, ngày 19, 20 và 21 tháng 12.
1. Chúng tôi đã có báo cáo về ba cuộc họp mà TT Thiệu đã tổ chức vào ngày 19, 20 và 21 tháng 12 để xem xét nội dung bức thư của Tổng thống gửi đến ông bởi tướng Haig. Tôi đang gởi một bản tóm tắt các báo cáo này với suy nghĩ nó có thể hữu ích như thông tin căn bản.
2. Có mặt tại các cuộc họp là: Phó Tổng Thống Trần Văn Hương, Thủ tướng Khiêm, Bộ trưởng Ngoại giao Lâm, Đại sứ Trần Kim 816 Đối ngoại, 1969 Tiết1976, Tập IX Phương, Nguyễn Phú Đức, Chánh án Linh, Chánh văn phòng JGS Đại Tướng Viên , Chủ tịch Thượng viện Nguyễn Văn Huyền, Chủ tịch Hạ viện Nguyễn Bà Cẩn, và Hoàng Đức Nhã. Cuộc họp đầu tiên được triệu tập vào ngày 19 tháng 12 lúc 1600 và kéo dài đến 2100. Nhã đã đưa ra một bản tóm tắt chi tiết về thỏa thuận ngừng bắn và các điểm tranh chấp gây ra đình chỉ các cuộc đàm phán*. Nhã báo cáo rằng trong số các phản đề nghị khác nhau do Thiệu gửi cho Tổng thống trong bức thư do Đức chuyển đến, chỉ có hai kết quả thay đổi, cả hai đều cốt yếu vô nghĩa: -- Điều 1 thay đổi trong cách diễn đạt đối với “…Mỹ và các nước khác….” -- đối với NCRC, Bắc Việt đồng ý loại bỏ cụm từ “cấu trúc hành chánh.”
3. Nhã giải thích về đề nghị ký kết hiệp định, tức là Hoa Kỳ và Bắc Việt Nam sẽ cùng ký kết thỏa thuận trong khi Nam Việt Nam và PRG mỗi bên sẽ ký các bản sao của thỏa thuận giống hệt nhưng tách riȇng. Điều này không thể chấp nhận được với Thiệu với lý do ông sẽ không ký một thỏa thuận có chứa các điều khoản hiện tại.
4. Nhã kết luận cuộc họp bằng cách nói, với sự đồng thuận của Thiệu, rằng không có thay đổi đáng kể về thuật ngữ của thỏa thuận ngừng bắn để đáp ứng sự phản đối của họ. Hai yêu cầu chính của Miền Nam Việt Nam liên quan đến việc rút quân Bắc Việt khỏi Miền Nam Việt Nam và Hội Ðồng Hòa Giải Hòa Hợp Dân Tộc đã không được đáp ứng.
5. Thiệu sau đó báo cáo Tổng thống đã gửi cho ông ta bởi Tướng Haig một tin nhắn “bí mật và riȇng tư,” mà ông không thể tiết lộ nội dung cho cuộc họp, nhưng ông đặc trưng là tối hậu thư yêu cầu một câu trả lời “có hoặc không có” liên quan đến sự sẵn sàng của ông để ký thỏa thuận ngừng bắn -- chuyến đi Haig không nhằm mục đích đàm phán thêm, nó chỉ nhằm truyền thông điệp của Tổng thống và để có được trả lời.
6. Sau cuộc thảo luận kéo dài, cuộc họp đã đồng thuận rằng Miền Nam Việt Nam không còn có thể trì hoãn hành động và phải trả lời Tổng thống. Quan điểm của họ là: Miền Nam Việt Nam không thể ký văn bản như hiện tại. -- Miền Nam Việt Nam không thể từ chối toàn bộ thỏa thuận. – Miền Nam Việt Nam sẽ đưa ra một đề nghị phản đề nghị cuối cùng, chấp nhận Hội đồng nhưng phản đối sự hiện diện tiếp tục của quân đội Bắc Việt ở Miền Nam.
7. Tất cả đều đồng ý rằng Miền Nam Việt Nam phải chấp nhận cuộc đối đầu chính trị với những người Cộng sản mặc nhiên chấp nhận
817 nhưng điều này cộng với sự hiện diện của quân đội Bắc Việt đương nhiȇn làm lợi thế nghiȇng về Bắc Việt Nam**.
8. Thiệu đã hoãn lại cuộc họp lúc 2100 với những chỉ dẫn rằng tất cả nên suy nghĩ về các vấn đề và họp lại vào ngày hôm sau.
9. (Nguồn bình luận: Tâm trạng của cuộc họp là buồn, ảm đạm và nghiêm trọng. Có sự nhận thức đầy đủ về trách nhiệm và hàm ý của các quyết định của họ. Không có yếu tố lạc quan nào vì các cuộc đàm phán của Kissinger Tho đã bị đình chỉ và cuộc ném bom nặng nề miền Bắc đã tiếp tục.)
10. Thiệu tái lập cuộc họp lúc 1000 giờ ngày 20/12. Ngoài những người tham gia ngày hôm trước, còn có Bộ trưởng Bộ Kinh tế Ngọc, Bộ trưởng Bộ Tài chính Trung, Tổng Giám đốc Ngân sách Lưu Văn Tính. Các Bộ trưởng đã phát biểu cuộc họp về tình hình liên quan đến viện trợ của Hoa Kỳ. Tóm lại, bài thuyết trình kết luận rằng viện trợ của Hoa Kỳ cho Miền Nam Việt Nam cho năm 1972 sẽ kém hơn đòi hỏi dự kiến cho năm 1973 là 100 triệu đô la, và bởi vì chính sách viện trợ hiện tại của Hoa Kỳ có xu hướng cắt viện trợ nước ngoài cho tất cả các nước, viện trợ của Hoa Kỳ cho Miền Nam Việt Nam vào năm 1973 có lẽ sẽ không vượt quá mức 340 triệu đô la năm 1972 ngay cả khi Miền Nam Việt Nam đã ký thỏa thuận ngừng bắn. Do đó, họ kết luận rằng nếu Miền Nam Việt Nam không ký, viện trợ của Hoa Kỳ sẽ giảm đáng kể và tệ nhất là bị đình chỉ hoàn toàn.
11. Thiệu mở cuộc thảo luận bằng cách kêu gọi những ý tưởng mới hoặc những cách thức mới bàn thảo về vấn đề. Tất cả giữ nguyȇn kết luận của họ ngày hôm trước. Họ coi thông điệp của Tổng thống Nixon gửi cho Thiệu là “một lời cuối cùng.” “Lời cuối cùng” của Miền Nam Việt Nam là họ sẽ chấp nhận NCRC, nhưng phải tiếp tục khăng khăng đòi rút quân Cộng sản khỏi miền Nam. (Nguồn bình luận: Tất cả có mặt nhận ra ý nghĩa của quyết định của họ đối với Miền Nam Việt Nam, nhiều vấn đề trong lĩnh vực kinh tế và tài chính, nhưng không thể tìm thấy sự lựa chọn nào khác.)
12. Kết thúc cuộc họp này, Thiệu đã gặp Huyền và Cẩn lúc 1200 để thảo luận về tình hình thay đổi gây ra do tối hậu thư của Tổng thống. Thiệu nói rằng Miền Nam Việt Nam phải tiếp tục tránh đối đầu với Hoa Kỳ trước công chúng. Do đó, không đưa ra bình luận nào về bài diễn văn ngày 12 tháng 12 của ông trước Quốc hội cũng như Quốc hội sẽ không gửi thông điệp tới Quốc hội Hoa Kỳ như dự định trước đó. Sẽ không có thêm các phiên họp Quốc hội cùng hợp (joint) để báo cáo về tình hình mới. Tuy nhiên, Quốc hội có thể gửi một thông điệp tới Quốc hội (Hoa Kỳ) mới khi triệu tập vào ngày 3 tháng 1, nhắc nhở về lý do tại sao Hoa Kỳ và Miền Nam Việt Nam đã chiến đấu cùng nhau trong mười năm qua, giải thích lý do tại sao Miền Nam Việt Nam cảm thấy bị thúc đẩy tiếp tục cuộc chiến của Miền Nam Việt Nam chống xâm lược, vì một nền hòa bình và vì lý tưởng tự do, kết luận với sự yȇu cầu được tiếp tục yễm trợ.
339-370 / 428-S / 80004818 Quan hệ đối ngoại, 1969 Từ1976, Tập IX
13. Vào thời điểm này, việc gửi phái đoàn chính thức theo kế hoạch từ Quốc hội tới Hoa Kỳ là không thích hợp. Tuy nhiȇn, Quốc Hội có thể được gửi một số lượng nhỏ các Thượng nghị sĩ và Ðại biểu có quan hệ cá nhân với các thành viên của Quốc hội trong khả năng riêng tư cho các cuộc đàm phán cá nhân.
14. Thiệu nói rằng Tổng thống hiện đã có sáng kiến và ông phải chờ phản ứng của Tổng thống; rằng nếu Tổng thống sẽ tiếp tục cuộc hội đàm bí mật thân thiện với Miền Nam Việt Nam trong nỗ lực tìm giải pháp, Thiệu sẽ làm điều tương tự. Tuy nhiên, nếu Tổng thống Nixon tạo ra một cuộc gián đoạn công khai với Miền Nam Việt Nam, thì ông (Thiệu) sẽ phải phản ứng theo sự thật của vấn đề và đưa ra lời giải thích đầy đủ cho người dân Miền Nam Việt Nam. Thiệu nhấn mạnh rằng ông sẽ không nói gì cho đến khi nghe tin từ Tổng thống. Ông (TT Thiệu) nói rằng ông muốn ký một thỏa thuận ngừng bắn và “chỉ khi nào chúng ta có thể đạt được một công thức có thể chấp nhận được cho chúng ta, chúng ta sẽ ký ngay lập tức.” Thiệu nói rằng công thức cho quân đội Bắc Việt là vấn đề khẩn cấp duy nhất -- tất cả các vấn đề khác có thể chờ đợi, nhưng nếu ông ta chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn như bây giờ thì ông ta sẽ phản bội quân đội VNCH, nhân dân và quốc gia. (Nguồn báo cáo nói rằng những người tham dự cuộc họp đồng ý hoàn toàn với ông ta.)
15. Trân trọng.
Note by Hoàng Hoa:
*Sự thật không phải vì Hoa Kỳ và Bắc Việt không đạt thỏa thuận mà đình chỉ họp mà vì thái độ gian trá của Bắc Việt nȇn Hoa Kỳ trừng phạt Bắc Việt để họ phải đàm phán nghiȇm chỉnh.
** Sự thật, không ai nghĩ rằng khoảng 100.000 quân Bắc Việt (khoảng 10 sư đoàn Bắc Việt) đã bố trí trȇn toàn miền Nam Việt Nam, Lào và Kampuchia sẳn sàng cho cuộc tấn công Miền Nam Việt Nam mà không cần Tổng Tuyển Cử, hay Hòa Giải Hợp Hợp gì cả. Trong chiến tranh du kích hay vận động chiến muốn đánh bại quân Bắc Việt đang ẩn núp trȇn miền Nam Việt Nam, Lào và Kampuchia phải có quân số ít nhất gấp 3 lần quân Bắc Việt, tức là khoảng 3X100.000 = 300.000 quân với hỏa lực đầy đủ và phương tiện nhanh chóng. Rõ ràng, Miền Nam Việt Nam đang đứng trước con đường không có sự lựa chọn nào khác là đánh nhau trȇn chiến trường và đấu tranh chính trị. Người lính VNCH không thể làm hai việc một lúc trong khi quân thù đang hiện diện rình rập khắp nơi. Cùng lúc ấy miền Nam đầy rối loạn, phản chiến, và nội tuyến. Ngay cả TT Nixon và Kissinger cũng không thể nghĩ ra được cách giải quyết sự hiện diện của quân Bắc Việt trȇn miền Nam Việt Nam.
Ðau lòng hơn, ngày 9 tháng 8, 1974 Tổng Thống Richard Nixon đã từ chức vì tai tiếng Watergate. Tháng 12/1974 địch mở cuộc tấn công với cấp sư đoàn (ít nhất 2 sư đoàn) vào tỉnh lỵ Phước Long. Những thách thức nghiȇm trọng nhất của quân Bắc Việt đối với các cam kết Hiệp Ðịnh Paris đã khiến giá trị của Hiệp Ðịnh này hoàn toàn vô nghĩa. TT Richard Nixon và Henry Kissinger đã không còn quyền lực nữa để test tính khả thi của Hiệp Ðịnh Paris 1973 hay mở ra những sự trừng phạt quân Bắc Việt.
45 năm đã trôi qua từ ngày miền Nam Việt Nam bị sáp nhập bằng vũ lực và thủ đoạn vào Bắc Việt là bài học quan trọng nhất của chúng ta. Chúng ta cần một sự sụp đổ của Trung cộng giống như sự sụp đổ của Sô Viết vào năm 1989 đã giải phóng các nước Ðông Âu. Chúng ta cần một Tổng Thống Mỹ có quyết tâm cao đối với Trung cộng giống như Tổng Thống Ronald Reagan đối với Liȇn Sô.