Đi tìm những hóa chất “biến” bắp, đậu thành... cà phê

(Dân trí) - Lần theo những “đầu nậu” cung cấp hàng sỉ cho các lò sản xuất cà phê bẩn, chúng tôi phát hiện nguồn của loại hóa chất dùng trong pha chế cà phê chủ yếu là từ Trung Quốc, tập kết tại “chợ hóa chất” Kim Biên, TPHCM.
 >> Hãi hùng mục kích lò sản xuất “cà phê bẩn”
 >> Bột bắp + đậu nành cháy + hương liệu = cà phê

Ông Nguyễn T.C (Biên Hòa, Đồng Nai) khẳng định rằng toàn bộ hoá chất chế cà phê bẩn đều có nguồn gốc Trung Quốc. Bằng nhiều con đường khác nhau, những loại hóa chất này được tập trung về chợ Kim Biên (phường 13, quận 5, TPHCM). Đa phần những người chế biến cà phê “không lương tâm” đều đến chợ này để mua hóa chất, hương liệu. Nếu mua với số lượng lớn, thường xuyên, chủ lò cà phê sẽ được các “đầu nậu” giao hàng tận nơi.

 

Tinh ca cao cho vào bột cà phê để tạo mùi

Từ Đồng Nai, chúng tôi ngược về TPHCM để đến với nơi bán loại hóa chất mà những chủ lò thường rỉ tai nhau là “nếu không có những thứ chất đó thì không bao giờ bột bắp, bột đậu nành có thể “biến” thành cà phê được”. Từ đầu cổng chợ, các ki-ốt chuyên bán hóa chất, hương liệu đủ loại mọc san sát nhau.
Còn nhớ vào tháng 11/2009, khi thực hiện bài viết “Hãi hùng mục kích lò bún”, phóng viên Dân trí đã từng đến chợ này để tìm hiểu nguồn gốc và tác hại của loại hóa chất tẩy trắng bún có tên Tinopal. Đến nay, trở lại chợ sau gần 2 năm, chợ vẫn hoạt động buôn bán sầm uất, các loại hóa chất có phần đa dạng hơn.
Vừa bước vào cổng chợ, chưa cần hỏi, chúng tôi đã được những người bán hàng chào mời, quảng cáo với mức độ đeo bám quyết liệt. Đa phần người vào đây là đi mua hóa chất, phụ gia, hương liệu… với nhiều mục đích khác nhau nhưng chắc chắn chủ yếu để phục vụ cho việc kinh doanh không chân chính.

Các cửa hàng, ki-ốt bày bán la liệt những loại hóa chất, hương liệu với đủ loại nhãn mác, thương hiệu. Thấy chúng tôi đứng tần ngần trước cửa ki-ốt Đức T., bà chủ hàng chạy ra đon đả chào mời. Chúng tôi ngắm nghía một hồi lâu để tìm tên các loại hóa chất giữa “mê hồn trận” hóa chất của ki ốt. Bà chủ tỏ vẻ không hài lòng, quát: “Làm gì mà nhìn dữ vậy. Có phải công an, quản lý thị trường thì nói tiếng nghen. Đừng có hù à…”. Khi nghe chúng tôi giới thiệu là 2 khách “dưới tỉnh” lên Sài Gòn mua hóa chất về mở lò sản xuất cà phê, bà chủ dịu giọng, bắt đầu tư vấn cách chế biến cà phê bằng bột bắp, đậu nành… mà bà học được từ những khách hàng hay mua phụ gia tại đây.

 

Bà Thảo nói ai muốn sản xuất cà phê theo công thức “không cà hoặc ít cà” đều phải mua các loại hóa chất có tên: CNC, caramen, tinh sữa, tinh ca cao, tinh cà phê, bơ công nghiệp, đường hoá học, bột vani…

Caramen tạo mùi, màu và vị đắng tự nhiên  Tôi hỏi: “Chi nhiều dữ vậy?”. Bà Thảo cười, nhanh nhảu giải thích: “Chất CNC làm keo cà phê. Đảm bảo khi anh cho chất này vào là cà phê khi pha sẽ có chất kết dính sền sệt nhìn rất bắt mắt. Caramen thì tạo mùi vị. Anh muốn đắng kiểu nào cũng được, mùi nào cũng có. Còn chất tạo bột trắng này thì chỉ cần cho một chút là ly cà phê đầy tràn bọt khi khuấy nhẹ rồi…”.

Giá các loại hóa chất này cũng không “mềm” chút nào. Trên mỗi loại đều có ghi bảng giá rất cụ thể. Chất CNC, caramen có giá dao động từ 250.000-300.000 đồng/lít. Tinh sữa 120.000đ/kg, tinh ca cao giá 350.000đ/kg, bơ (mỡ) công nghiệp của Trung Quốc có giá chỉ 50-60.000đ/kg… Hỏi có loại nào của Việt Nam không, bà Thảo chỉ ngay về phía góc trong nhà: “Đấy. Mỡ động vật. Mỡ cừu đấy. Nhưng giá 270.000 đồng/kg. Loại mỡ này dùng sấy cà phê thì tốt lắm nhưng có ai mua loại này đâu. Lỗ chết…”.

 

Bình quân các cửa hàng này sẽ bán rẻ hơn 10.000-30.000 đồng cho mỗi loại hóa chất nếu khách mua sỉ, số lượng nhiều. Thường thì giá bán của các sạp bên ngoài cổng “mềm” hơn một chút so với các quầy bên trong chợ.

Tinh sữa cà phê

Để “níu khách”, bà Thảo còn nhiệt tình hướng dẫn chúng tôi cách sử dụng các loại hóa chất này sao cho phù hợp. “Anh mới mở lò, chắc chưa có kinh nghiệm lắm đâu… Sau khi bắp và đậu nành được xay nhuyễn, anh cho chút tinh sữa này vào thì bột trở lên bóng mịn, thơm và ngậy lắm. Muốn cà phê có mùi thơm phức như loại thượng hạng thì cho thêm tinh ca cao này vào. Khi pha chế, anh cho thêm ít đường hóa học vào thì đảm bảo dù bột bắp, đậu nành cháy đen, đắng cỡ nào nhưng khi cho vào sẽ giúp cho bột có vị ngọt, đắng tự nhiên. Để cà phê thêm đậm thì pha chút rượu Rum vào thì bột bắp cũng thành cà phê số một”.

Mỡ công nghiệp xuất xứ Trung Quốc để tạo độ béo ngậy cho cà phê 
Ngoài việc bán hóa chất, nhiều cửa hàng ở chợ Kim Biên còn bán loại bao bì mẫu dùng để đựng cà phê. Nhiều nhất là khu vực đường Trang Tử (phường 14, quận 5). Ở đây thiết kế sẵn cả chục loại bao bì cực kỳ bắt mắt, rất đẹp với đủ trọng lượng khác nhau. Hầu hết cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ thường đến đây để lấy hàng. Giá bao bì mẫu khoảng 140.000 đồng/kg. Thông thường, các cửa hàng này chỉ nhận làm mẫu với số lượng từ 5kg bao trở lên. Mua bao xong chủ nhân muốn in tên gì lên trên cũng được, chỉ cần đem đến tiệm, chớp nhoáng là xong…

Mang mớ hóa chất, hương liệu pha chế cà phê bẩn về mà lòng chúng tôi không thôi cảm giác hoang mang. Tôi chợt nhớ câu nói của người pha chế cà phê có tâm là ông Nguyễn T.C: “Nông dân trồng cà phê thì ít người giàu, nhưng các công ty cà phê lớn nhỏ đều giàu cả!”.

Đủ kiểu biến hóa

Theo chân một người thân vào chợ Kim Biên, quận 5, TPHCM để chọn mua hương liệu chuẩn bị cho việc kinh doanh quán cà ri dê, tôi sững sờ khi biết có đến hơn 50 loại hương liệu được dùng để nấu món cà ri vốn được coi là đặc sản này. Một chủ cửa hàng ở đây cho biết muốn có hai loại hương liệu cà ri dê kiểu Ấn Độ.

 

“Một nồi cà ri khoảng 50 lít chỉ cần ngâm 5 gói hương liệu này vào là trở thành đặc sản, ngon hết chỗ chê”.

Trong khi đó, hương liệu nấu món bò kho cũng có đến 10 loại. Theo người bán hàng, còn có nhiều loại hương liệu để nấu bún riêu, gạch cua, hương liệu cà phê, nấu phở gà, bò các loại hương liệu chế nước cam, táo, chanh...

“Tại khu vực chợ Kim Biên, có tiền là có hóa chất” - người bán hàng ở cửa hàng có tên Tấn Phát nói. Tại sạp này bán đến cả trăm loại hóa chất, chủ yếu là hóa chất phụ gia thực phẩm, công nghiệp. Ngoài ra còn có 20-30 mặt hàng là hương liệu màu dùng trong chế biến thực phẩm.

“Từ hương liệu ca cao, hương thịt heo đến các loại hương liệu chống ẩm mốc, nước rửa chén, dầu gội”- chủ cửa hàng giới thiệu. Hỏi mua hóa chất tẩy trắng, người bán hồ hởi: “Magnesium Sunlfate tẩy trắng ngó sen, dừa, rau hoàn hảo”.

Chủ cửa hàng cũng thừa nhận đây là hóa chất công nghiệp dùng để tẩy vải sợi, nhưng trấn an: “Không sao, vẫn dùng được cho cả thực phẩm!”.

Tại cửa hàng B.T cách đó không xa, đặt vấn đề mở quán bán hủ tiếu, bún bò..., chúng tôi được giới thiệu 3 loại hương liệu để nấu bún bò mà không cần phải tốn công mất của đi mua xương bò về hầm.

Theo người này, chỉ cần bỏ 2g hương liệu bò hầm vào nồi 20 lít là đã có nồi nước bún bò ngon tuyệt đỉnh. Trong khi đó ở ki ốt D.L, người bán hàng cho biết có bán hóa chất Sulfite để “làm đẹp” cho da lợn và bún. Nhưng ít ai biết được hóa chất này lại dùng tẩy trắng mủ cao su.

“Bằng một gói hương liệu heo, anh có thể hô biến miếng thịt heo đã bị ôi hay heo bệnh thành thịt heo tươi ngon”- người bán hàng có tên Hoa ở cửa hàng N. giới thiệu. Nơi đây còn bán hàng loạt hương liệu để biến một ly sữa đậu nành thành một ly cà phê chồn thơm ngon bằng một chút hương cà phê chồn. Giá một 1g hương liệu cà phê chồn chỉ 10.000 đồng và có thể “chế” được 10 ly.

Loại phẩm màu công nghiệp này có thể làm món bún riêu cua như thịt cua thật.

Đầu độc mọi nơi

Theo Ban quản lý chợ Kim Biên, mỗi năm nơi đây kết hợp với Chi cục quản lý thị trường và Sở Y tế TPHCM kiểm tra nhiều lần với hàng trăm mặt hàng nhưng sau kiểm tra đâu rồi lại vào đấy. Lợi dụng sự quản lý lỏng lẻo của cơ quan chức năng nên nhiều công ty, tiểu thương tìm mọi cách nhập hóa chất công nghiệp để được hưởng thuế suất thấp, giá rẻ nhưng khi bán ra lại thu về lợi nhuận rất cao.

Theo bà Lưu Thị Kim Nhung- Trưởng Ban quản lý chợ Kim Biên, nếu như không tập hợp các hộ kinh doanh lại thành một trung tâm chuyên kinh doanh hóa chất thì việc kiểm tra xử lý như hiện nay chỉ là bắt cóc bỏ dĩa.

Bà Nhung cho biết, hiện các hộ kinh doanh này được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy phép ghi rất chung chung là “buôn bán hoá chất”, chứ không nêu rõ ràng loại hoá công nghiệp hay thực phẩm nên các cửa hàng vô tư lách luật. Đó là chưa kể việc buôn bán lén lút các mặt hàng không được phép rất khó phát hiện.

Sau khi lấy ngẫu nhiên 30 mẫu thực phẩm ở chợ và siêu thị để xét nghiệm phẩm màu và chất bảo quản, Viện Vệ sinh y tế công cộng TPHCM cho biết: Rất nhiều loại thực phẩm có hàm lượng phẩm màu và chất bảo quản vượt tiêu chuẩn cho phép, đặc biệt nhiều mẫu thực phẩm ngậm quá nhiều chất cấm là phẩm màu công nghiệp.

Theo ông Võ Trọng Thiện- Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng TPHCM, trong 30 mẫu thịt heo quay lấy ở chợ và các cơ sở trên địa bàn TPHCM có đến 4 mẫu ở 4 cơ sở dùng phẩm màu không cho phép. Trong khi đó, bắp chiên, tương ớt, 100 mẫu thì có đến gần một nửa sử dụng chất Sunset FCF độc hại.

“Trong 50 mẫu hạt dưa mà khách hàng mang đến nhờ Viện kiểm nghiệm có đến 47% hạt dưa sử dụng phẩm màu cấm, trong khi 159 mẫu tương ớt thì có 3 mẫu dùng phẩm màu ngoài danh mục, có nhiều thực phẩm ngâm 3-4 lần phẩm màu độc hại”- ông Thiện cho biết.

Về chất bảo quản, lấy ngẫu nhiên 30 mẫu thịt chà bông ở chợ thì có 5 mẫu không đạt. Tương tự, 28 mẫu rau quả muối chua cũng có đến 3 mẫu dùng chất bảo quản cấm Natribenzoat. Nguy hiểm nhất, 30 mẫu mì ăn liền thì có đến 33,3% dùng chất cấm Natribenzoat để bảo quản và 30 mẫu bánh bao thì có đến 28 mẫu dùng chất bảo quản không đạt.

Ông Thiện lý giải do phẩm màu công nghiệp làm sản phẩm trông đẹp và rẻ tiền hơn phẩm màu tự nhiên, vì thế không ít cơ sở chế biến thực phẩm nhắm mắt làm ngơ với sức khỏe người tiêu dùng.

Theo bà Nguyễn Khánh Trâm- Phó Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, dù không muốn nhưng vẫn có hơn 63 % người tiêu dùng phải ăn thức ăn nhuộm màu bất đắc dĩ và 20% người tiêu dùng mua phẩm màu có thể không rõ nguồn gốc ở chợ để tự chế biến thực phẩm.

Thêm 5 mẫu sữa và thạch không phát hiện có chất DEHP

Chủ nhật, 05/06/2011, 02:56 (GMT+7)

* Thực phẩm chức năng chứa chất DBP chưa được cấp phép nhập khẩu(SGGP).- Ngày 4-6, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm thông báo, sau khi lấy mẫu kiểm nghiệm 5 mẩu đồ uống đang lưu hành trên thị trường nước ta không phát hiện có chứa chất DEHP, cục đã tiếp tục lấy một sản phẩm ngẫu nhiên được cho là có thể sử dụng chất phụ gia tạo đục DEHP, chuyển Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia phân tích. Kết quả cho thấy, các mẫu nước rau câu Long Hải (Công ty TNHH Long Hải), sữa chua Ba Vì, sữa tươi Ba Vì (Công ty cổ phần Sữa quốc tế), thạch sữa chua 319 (Công ty cổ phần 319 HN), thạch rau câu (Công ty Vietfoods) đều không phát hiện chứa hóa chất DEHP. Liên quan tới việc Công ty New Choice Foods (Bình Dương) phải thu hồi tất cả sản phẩm thạch rau câu hương vị khoai môn nhãn hiệu TARO vì chứa chất phụ gia tạo đục DEHP, Cục ATVSTP cho biết, đến nay công ty này đã thu hồi được trên 5.700 thùng sản phẩm trên và hiện còn khoảng 1.500 thùng thạch rau câu nhãn hiệu trên đang được công ty tiếp tục thu hồi. Công ty New Choice Foods cũng cam kết, đến hết ngày 6-6, sẽ thực hiện thu hồi toàn bộ số sản phẩm trên. Liên quan tới thông tin Đài Loan (Trung Quốc) tiếp tục thông báo, phát hiện thêm chất hóa dẻo độc dibutylphtalate (DBP) trong thực phẩm làm đẹp con nhộng Zoeyen, của Công ty cổ phần Công nghệ sinh học CPC, ông Nguyễn Công Khẩn, Cục trưởng Cục ATVSTP, cho biết: Qua kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện thực phẩm chức năng Zoeyen chưa được cấp phép nhập khẩu và bán tại Việt Nam. DBP là chất hóa dẻo được phát hiện trong thực phẩm sau DEHP, có nguy cơ kích thích dậy thì sớm ở bé gái, gây lệch lạc giới tính nam và gây dị dạng cơ quan sinh sản. K.QUỐC

Nhiều thực phẩm “ngậm” phụ gia độc hại

Thứ hai, 06/06/2011, 23:36 (GMT+7)

(SGGP). – Hội thảo “An toàn thực phẩm với sức khỏe cộng đồng - Phụ gia thực phẩm và những nguy cơ tiềm ẩn” vừa tổ chức tại TPHCM, ông Võ Trọng Thiện - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng TPHCM, cho biết trong 30 mẫu thịt heo quay lấy ở chợ và các cơ sở trên địa bàn TPHCM được kiểm nghiệm có đến 4 mẫu ở 4 cơ sở dùng phẩm màu không cho phép.  Trong khi đó, bắp chiên, tương ớt, 100 mẫu thì có đến gần một nửa sử dụng chất Sunset FCF độc hại. Trong 50 mẫu hạt dưa mà khách hàng mang đến nhờ Viện Vệ sinh y tế công cộng kiểm nghiệm có đến 47% hạt dưa sử dụng phẩm màu cấm, trong khi 159 mẫu tương ớt thì có 3 mẫu dùng phẩm màu ngoài danh mục, có nhiều thực phẩm ngâm 3 - 4 lần phẩm màu độc hại. Về chất bảo quản, lấy ngẫu nhiên 30 mẫu thịt chà bông ở chợ thì có 5 mẫu không đạt. Tương tự, 28 mẫu rau quả muối chua cũng có đến 3 mẫu dùng chất bảo quản cấm Natribenzoat. Nguy hiểm nhất, 30 mẫu mì ăn liền thì có đến 33,3% dùng chất cấm Natribenzoat để bảo quản và 30 mẫu bánh bao thì có đến 28 mẫu dùng chất bảo quản không đạt. Tg.LÂM

Thực phẩm độc hại đang đe dọa con người

Cập nhật lúc 18/05/2011 06:30:00 AM (GMT+7)

Tình trạng người chăn nuôi sử dụng hóa chất độc hại tạo hương vị và màu sắc của thịt bò cho thịt lợn có thể gây tác hại khôn lường cho người tiêu dùng.

TIN LIÊN QUAN

Kiểm soát 100% thực phẩm nhập từ Nhật
Bi hài chuyện thực phẩm giúp tăng cường “bản lĩnh đàn ông”
4 thực phẩm tăng cường tinh binh cho quý ông

Việc phát hiện thịt lợn, sữa và các loại thực phẩm nhiễm độc khiến người tiêu dùng lo lắng. Ở Trung Quốc người tiêu dùng chưa hết hoang mang về “gạo nhựa”, lại choáng váng về thông tin thịt lợn nhiễm chất “bột thịt nạc” là chất clenbuterol, chất này trộn vào thức ăn gia súc, lợn ăn vào trở thành siêu nạc.

Nhiều người tiêu dùng lo lắng trước thông tin xuất hiện chất biến thịt lợn thành thịt bò.

Hiện có nhiều trang trại chăn nuôi lợn quy mô nhỏ ở Trung Quốc trộn clenbuterol, loại phụ gia bị cấm vào thức ăn chăn nuôi, làm cho lợn lớn nhanh và có tác dụng đốt mỡ, tạo nạc. Cùng với  clenbuterol là ractopamin và salbutamol, ba loại beta adrenalin dùng trong điều trị bệnh hen suyễn, đã được sử dụng từ lâu nhằm làm tăng khối lượng thịt nạc.

Thịt lợn nhiễm clenbuterol có màu hồng tươi, giữ được rất lâu so với thịt không nhiễm hóa chất này. Người ăn phải thịt nhiễm clenbuterol sẽ bị tổn hại hệ thần kinh, tuần hòan, có thể bị ung thư.

Tại Trung Quốc thịt bò đắt gần gấp đôi thịt lợn. Cuối tháng 4 vưà rồi các cơ quan chức năng của họ đã phát hiện sản phẩm “cao thịt bò” (“bột thịt bò”) bán rất chạy ở các tỉnh An Huy, Giang Tây, Phúc Kiến, Quảng Đông. Sau 3 phút tẩm ướp đã biến thịt lợn thành thịt bò, bột này có chứa chất gây ung thư. Trên thị trường Trung Quốc còn bán cả “bột thịt dê”, “bột thịt vịt”, “bột thịt gà”.

Theo tiến sĩ Mạnh Bằng, Phòng hóa thực phẩm, Viện kiểm nghiệm chất lượng tỉnh An Huy, trong thành phần của bột thịt bò có dinarti 5’, ribonucleotid (I + G) là 2-5%, protein thuỷ phân mỗi ngày chỉ được dùng từ 50 -100 gam. Nhưng trên hộp “bột thịt bò”, không những ghi chất này mà chỉ nhấn mạnh lượng dùng không hạn định, tùy thuộc vào khẩu vị,…

Đến nay người ta vẫn chưa xác định được “cao thịt bò” gồm có những chất gì; mức độ gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng như thế nào.

Sự hiện diện của dư lượng các chất kích thích trong thịt lợn gây ra hiện tượng dậy thì sớm, tiềm ẩn sự nhiễm độc hệ thần kinh trung ương của người.

Nguyễn Dược (Tổng hợp)

Điều gì đang diễn ra ở đất nước tôi đây?

Chuyên mục: Lao động Tàu ở VN — hoangquang @ 12:59 sáng
Tags: Lao động Tàu

TS Nguyễn Hồng Kiên
Điều gì ư? Thì chính tờ International Herald Leader (trực thuộc Tân Hoa xã) đã nói huỵch toẹt: “Chính quyền Việt Nam không đủ khả năng để ngừng những việc đưa người trái phép, cư trú quá thời hạn và sử dụng visa du lịch vào Việt Nam. Điều đó, cộng với tham nhũng, chỉ càng tăng cao số lượng công nhân Trung Quốc vào Việt Nam mà thôi”.
Công luận đã và đang sôi lên vì chuyện lao động phổ thông người nước ngoài (chủ yếu là người Trung Quốc). Bà Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ–TB–XH) buộc phải công nhận “lao động nước ngoài ở Việt Nam là thực tế có thực”, và “vấn đề là phải giải quyết việc họ vào không đúng luật ở Việt Nam.”
(http://vietnamnet.vn/chinhtri/2009/05/849554/)
Nhiều đại biểu Quốc hội yêu cầu quản chặt lao động nước ngoài và lo lắng tình trạng người nước ngoài đến du lịch rồi ở lại Việt Nam làm việc, trong khi người lao động trong nước thất nghiệp do suy thoái kinh tế.
(http://vietnamnet.vn/chinhtri/2009/05/848894)
Ông Lê Quang Trung, Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐ–TB–XH) khẳng định Việt Nam chỉ nhận lao động nước ngoài có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao vào làm việc chứ không chấp nhận lao động phổ thông nước ngoài. “Trước hết, hướng dẫn họ thực hiện đúng theo quy định của pháp luật Việt Nam, nếu họ không thực hiện thì thanh tra sẽ xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật. Còn nếu họ cố tình không thực hiện thì theo Nghị định 34 đã nói rõ: Trong trường hợp cố tình không thực hiện thì Sở LĐ–TB–XH đề nghị Bộ Công an trục xuất lao động phổ thông nước ngoài ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.”
(http://vietnamnet.vn/xahoi/2009/04/842489/)
Thủ tướng đã ra Thông báo số 129/TB–VPCP yêu cầu rà soát lao động nước ngoài tại Việt Nam. “Quá trình hội nhập với thế giới đã nảy sinh nhiều vấn đề như nhập khẩu thiết bị, công nghệ cũ, lạc hậu và tình trạng người lao động nước ngoài sang sinh sống, làm việc tại Việt Nam tăng nhanh, nhất là gần đây. Để chấn chỉnh những hạn chế trên, Thủ tướng giao Bộ LĐ–TB–XH chủ trì rà soát, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành về lao động nước ngoài tại Việt Nam nhằm hạn chế tình trạng người nước ngoài làm việc không có giấy phép lao động hoặc cố tình vi phạm pháp luật về quản lý lao động. Bộ này cũng cần xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành về công tác quản lý Nhà nước đối với lao động nước ngoài để khắc phục tình trạng lợi dụng kẽ hở pháp luật. Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ LĐ–TB–XH tổng kiểm tra, rà soát tình hình sử dụng lao động nước ngoài và công tác quản lý lao động nước ngoài tại một số địa phương, địa bàn hiện có nhiều lao động nước người nước ngoài làm việc, xử lý các vi phạm về pháp luật lao động theo đúng quy định, báo cáo Thủ tướng trước 31/5 tới.”
(http://vietnamnet.vn/chinhtri/2009/04/843093/)
Nhiều báo đưa tin, ảnh TRỤC XUẤT lao động phổ thông TQ vi phạm.
“200 lao động “chui” người Trung Quốc buộc phải hồi hương
Chiều 19/6, phóng viên VietNamNet chứng kiến một đoàn taxi (xe 7 chỗ ngồi) chạy vào khu nhà máy xi măng Công Thanh đón các lao động Trung Quốc ra sân bay Tân Sân Nhất để hồi hương. Tài xế một hãng taxi ở Đồng Nai xác nhận, ngày hôm đó, hãng của anh đã điều 8 xe chở hơn 50 lao động Trung Quốc ra sân bay Tân Sơn Nhất rời Việt Nam.”
(http://vietnamnet.vn/xahoi/2009/06/854379/)
Đã mừng! Có lẽ người Việt Nam sẽ không còn bị tranh cơm cướp áo ngay trên quê hương mình.
Vậy mà, ngày 01/7, báo Thanh niên đưa tin: “Hôm qua 30.6, tin từ Sở LĐ-TB-XH tỉnh Đồng Nai, cơ quan này vừa xử phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng đối với Công ty xi măng Công Thanh (ấp 3, xã Phước Khánh, H.Nhơn Trạch, Đồng Nai) do sử dụng 182 lao động là người nước ngoài không có giấy phép, chứ không hề có chuyện xử phạt 5 triệu đồng/người và buộc xuất cảnh như một số báo đã đăng tải.”
(http://www.thanhnien.com.vn/News/Pages/200927/20090701004528.aspx)
BBC đưa tin chi tiết hơn rất nhiều, và cho rằng Việt Nam không trục xuất lao động ngoại:
“Bà Lê Thị Mỹ Phượng, Giám đốc Sở LĐ-TB-XH tỉnh, nói với BBC rằng cơ quan chức năng chỉ phạt hành chính 5 triệu đồng đối với Công ty Xi măng Công Thanh là cơ sở thuê mướn lao động phổ thông nước ngoài bất hợp pháp. Hôm 23/06, báo điện tử VietnamNet loan tin thanh tra lao động tỉnh Đồng Nai phát hiện ra 200 lao động Trung Quốc làm việc trái phép tại công trường xây dựng nhà máy xi măng Công Thanh, nằm tại huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Báo này đưa tin các lao động nước ngoài làm việc không giấy phép phải nộp phạt 5 triệu đồng/người và bị trục xuất về nước. Báo Tuổi Trẻ thì đưa ra con số 182 lao động bị buộc “xuất cảnh” liên quan vụ này. Theo bà Lê Thị Mỹ Phượng, doanh nghiệp xi măng trên đã giải quyết số lao động ngoại không giấy phép bằng cách sắp xếp họ đi địa bàn khác. “Có lẽ vì thấy lao động rút đi, nên mới có thông tin nhầm lẫn là họ bị trục xuất.”
(http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2009/07/090701_foreign_labourers_dongnai.shtml)
Đọc mà lộn ruột!
Nhưng choáng váng hơn nhiều khi tờ International Herald Leader (trực thuộc Tân Hoa xã) có bài bình luận nói về “thái độ phức tạp” của Việt Nam liên quan đến việc trục xuất lao động Trung Quốc. Tôi đã mò vào tận trang gốc:
http://opinion.globaltimes.cn/chinese-press/2009-07/441887.html
Và đây là bản dịch từ nguyên văn bài đó:
Thái độ phức tạp của Việt Nam đối với các công nhân Trung Quốc hồi hương
Nguồn: Global Times [22:44 July 01 2009]
“Việt Nam sẽ trục xuất 182 công nhân Trung Quốc bị phát hiện đang làm việc bất hợp pháp ở đó”. Bản tin ngày 25 tháng 6 của giới truyền thông Việt Nam đã thu hút sự chú ý của các hãng truyền thông Trung Quốc và khắp thế giới.
Tuổi trẻ, một tờ báo Việt Nam, đưa tin này đầu tiên, nói rằng 182 người Trung Quốc bị phát hiện ở một công ty xi măng ở tỉnh Đồng Nai miền Nam Việt Nam. Chính quyền tỉnh Đồng Nai đã quyết định phạt mỗi người 281 đôla Mỹ và đang xem xét việc trục xuất họ về Trung Quốc.
Ông Wang Qing, một giám đốc của các dự án quốc tế thuộc một tập đoàn xây dựng Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam cho biết: “Lúc nào cũng có những trường hợp như thế này ở Việt Nam”.
Theo luật pháp Việt Nam, các công ty nước ngoài có thể lựa chọn đội ngũ nhân viên quản lý và kỹ thuật từ các nước khác sau khi họ ký được những hợp đồng hợp phát cho dự án của họ, nhưng phải lấy được giấy phép lao động cho những người đó.
Để bảo vệ công ăn việc làm cho lao động trong nước, Việt Nam đã đặt ra những quy định nghiêm ngặt đối với các công nhân nước ngoài, cũng giống như nhiều quốc gia khác. Công nhân Trung Quốc không có kỹ năng đặc biệt nào thì không thể lấy được giấy phép lao động.
Một thương nhân Trung Quốc đầu tư vào Hải phòng cho biết công ty ông thường cần đến các kỹ thuật viên Trung Quốc cho các công việc ngắn hạn ở Việt Nam. Quy trình phức tạp để xin được giấy phép lao động thường rất mất thời gian và rất tốn kém.
“Thỉnh thoảng, những hợp đồng chúng tôi ký với các đối tác Việt Nam không đúng quy chuẩn, và chúng tôi không thể xin được giấy phép lao động theo đúng quy trình chuẩn. Chúng tôi phải dùng cách khác.”
Công nhân Trung Quốc trên công trường khai thác bô-xít Tân Rai, Lâm Đồng.
Trong những cách này có nạn đưa người trái phép, cư trú quá thời hạn và sử dụng visa du lịch vào Việt Nam để làm việc. Chính quyền Việt Nam không đủ khả năng để ngừng những việc này. Điều đó, cộng với tham nhũng, chỉ càng tăng cao số lượng công nhân Trung Quốc vào Việt Nam mà thôi.
Nhà thầu Trung Quốc của một số dự án hầu như không hề sử dụng một công nhân Việt Nam nào, mà chỉ chọn chủ yếu là công nhân Trung Quốc.
Ông giải thích: “Thật sự thì lương trả cho công nhân Trung Quốc rất cao, mỗi người kiếm được khoảng hơn 5000 tệ (732 đôla Mỹ) mỗi tháng, trong khi chúng tôi phải trả người Việt Nam khoảng 1000 tệ (146 đô la) đến 2000 tệ một tháng thôi. Nhiều người có thể thắc mắc tại sao chúng tôi không thuê công nhân Việt Nam. Đấy là vì họ không chăm chỉ bằng công nhân Trung Quốc và hiệu suất công việc của họ lại thấp. Thường thì chúng tôi cần ba đến năm công nhân Việt Nam mới đạt được hiệu quả công việc của một công nhân Trung Quốc”.
Công nhân Trung Quốc thường có kỹ năng cao hơn và dễ quản lý hơn. Các công ty Trung Quốc khó có thể tuyển được các công nhân Việt Nam có kỹ năng cao. Ngay cả khi họ thuê được thì vẫn có những rào cản về văn hóa, ngôn ngữ, thói quen làm việc và những thứ khác.
Khi càng ngày càng nhiều công nhân Trung Quốc vào Việt Nam, lại càng có nhiều mâu thuẫn xảy ra, thường do những hiểu lầm và thiếu thông tin. Một số mâu thuẫn trở thành những xáo trộn lớn khiến cảnh sát và giới truyền thông phải chú ý.
Theo ông Wang, cảnh sát đã phát hiện các công nhân Trung Quốc nhập cư bất hợp pháp khi xử lý các vụ lộn xộn giữa người Trung Quốc và cư dân địa phương, và giữa chính những người Trung Quốc với nhau. Những công nhân này đã bị đưa trở về Trung Quốc.
Thường thì những xáo trộn này không khiến chính quyền Việt Nam buộc phải trục xuất các công nhân Trung Quốc về nước. Họ chỉ hay bị phạt tiền. Và thường thì chỉ những người không có hộ chiếu hay visa hợp lệ hay có visa quá hạn mới bị chính quyền trả về.
Ông Wang nói: “Hành động của chính quyền Việt Nam không có nghĩa là họ phản đối công nhân Trung Quốc làm việc ở đây. Họ chỉ đơn giản đang cố kiểm soát tình hình và tránh xung đột và lộn xộn thôi”.
Giới truyền thông Việt Nam có khuynh hướng tránh các trường hợp này. Một học giả Việt Nam gốc Trung Quốc cho biết: “Giới truyền thông các quốc gia khác, nhất là Trung Quóc, còn chú ý nhiều hơn đến việc này”.
Ông cho rằng vấn đề thật ra là mối quan hệ phức tạp giữa Trung Quốc và Việt Nam. Chính quyền Việt Nam hy vọng duy trì được mối quan hệ tốt với Trung Quốc để phát triển kinh tế, điều này phản ánh trong thái độ ôn hòa của giới truyền thông Việt Nam đối với trường hợp này. Nhưng vẫn còn đó những ý kiến khác và những tiếng nói không thân thiện đối với Trung Quốc ở đất nước này.
International Herald Leader”
Việt Nam có còn là Việt Nam?
NHK
HO Mạng Bauxite Việt Nam biên tập

Lao động Trung Quốc “quậy” ở công trường Nghi Sơn

Chuyên mục: Lao động Tàu ở VN — hoangquang @ 2:36 chiều
Tags: "Láng giềng tốt!", Lao dong

Thực hiện: Xuân Hoàng – Vũ Điệp- Nhật Tân
08:28′ 22/06/2009 (GMT+7)
- Một điều dễ nhận thấy ở đây là khu làm việc và nơi ở của công nhân Trung Quốc được tách biệt với khu dân cư địa phương, người ra vào được bảo vệ kiểm tra khá nghiêm ngặt, do giữa người dân địa phương và lao động Trung Quốc đã xảy ra nhiều vụ xô xát.
Cảnh 200 công nhân Trung Quốc gây rối tại Nghi Sơn
Hàng trăm lao động quậy phá tại nhà dân
Giữa đợt nắng nóng đỉnh điểm, chúng tôi vượt gần 200 km dọc theo QL 1A từ Hà Nội tìm về khu kinh tế Nghi Sơn (Thanh Hóa). Từ trung tâm khu kinh tế Nghi Sơn dọc theo tỉnh lộ 513 đi xe máy mất 30 phút đồng hồ, chúng tôi đã có mặt tại xã Hải Thượng, huyện Tĩnh Gia, nơi có đông công nhân Trung Quốc đang thi công nhà máy xi măng Nghi Sơn dây chuyền hai.
Đối diện với công trường đang thi công là khu ở tập trung của công nhân với hàng chục dãy nhà cấp bốn được bao tường xung quanh. Rất ít công nhân Việt Nam, chủ yếu là công nhân Trung Quốc đi thành từng đoàn về phía công trường đang thi công. Công việc của họ cũng chỉ là những việc phổ thông như lái máy cẩu, máy xúc…
Vẫn có khá đông số lao động Trung Quốc tại công trình thi công nhà máy xi măng Nghi Sơn dây chuyền hai chưa có giấy phép lao động.
Từ khi mở công trường, xung quanh nhà máy xi măng Nghi Sơn mọc lên đủ loại dịch vụ nhà nghỉ, quán cafe, karaoke, dịch vụ điện thoại…chủ yếu để phục vụ cho lao động và các chuyên gia người Trung Quốc. Công nhân Trung Quốc ở trong khu lán tập trung, còn các chuyên gia Trung Quốc rất ít người ở lẫn với công nhân, họ thường thuê nhà nghỉ làm nơi ở của mình.
Một điều dễ nhận thấy ở đây là khu làm việc và nơi ở của công nhân Trung Quốc được tách biệt với khu dân cư địa phương, người ra vào được bảo vệ kiểm tra khá nghiêm ngặt, do giữa người dân địa phương và lao động Trung Quốc ở đây từng xảy ra nhiều vụ xô xát, gây mất trật tự.
Vợ chồng anh Nguyễn Văn Len và chị Lê Thị Nghị ở thôn Bắc Hải (Hải Thượng) kể: Đúng vào đêm chung kết bóng đá AFF Cup, đội tuyển Việt Nam thắng đội tuyển Thái Lan, một lao động Trung Quốc say rượu vào quán nhà anh mua thuốc lá.
Do bất đồng ngôn ngữ nên người lao động Trung Quốc này đã đập bàn ghế, xé bao thuốc lá rồi quát tháo vợ anh. Vừa lúc đó anh Len về nhà, thấy thái độ ngang ngược của lao động Trung Quốc nên đã túm tay vị khách ngang ngược này đẩy ra khỏi quán. Bất ngờ anh Len bị vị khách này quay lại túm tóc đánh ngay tại quán của mình.
Anh Len (phải) và anh Đen (trái) hai nạn nhân của vụ ẩu đả với công nhân Trung Quốc ngay tại nhà mình.
Sự việc trở nên phức tạp hơn khi anh Len và người nhà chống trả lại thì vị khách này chạy về khu tập trung kéo thêm 40 lao động là người Trung Quốc đến. Sau đó, gần 200 lao động Trung Quốc tay cầm ống nước, gậy gộc đánh xe tải từ công trường ra lấy đèn rọi vào nhà anh Len đập phá, đánh bị thương nhiều người trong gia đình anh. Thậm chí hàng xóm qua can ngăn cũng bị rượt đánh.
Người bị đánh trọng thương nặng nhất là anh Nguyễn Văn Đen, em trai của anh Len. Hôm đó, vừa đi xe ôm chở khách về, nghe tin nhà anh trai bị lao động Trung Quốc đập phá, anh Đen đi xe máy đến thì bị 5 đến 6 lao động Trung Quốc xông tới đánh tới tấp, đập nát xe, mũ bảo hiểm, khiến anh bị gãy tay, chân và phải khâu 16 mũi trên trán, đầu.
Trước đó, người dân xã Hải Thượng còn bàn tán về việc công nhân Trung Quốc vào nhà hàng Đồng Thúy, thôn Bắc Hải ôm tivi ngang nhiên bước ra trước sự bất lực của chủ quán. Ông Hoàng Văn Chung, Trưởng công an xã Hải Thượng cho biết: “Chúng tôi chỉ nghe người dân kể lại sau khi ngồi uống cafe ở nhà hàng về, vì mất điện thoại, công nhân Trung Quốc quay lại quán tìm nhưng không thấy đâu nên đã ôm tivi của nhà hàng đi…”.
Tuỳ tiện bắt giữ người
Cũng vào tháng 11/2008, một đối tượng là dân địa phương trèo tường vào ăn trộm trong khu nhà ở của công nhân Trung Quốc thì bị bắt. Công nhân Trung Quốc không những không giao người cho công an địa phương mà còn tự ý trói đối tượng và treo lên qua đêm, sáng hôm sau mới chịu thả ra.
Sang làm công nhân xây dựng nhà máy xi măng Nghi Sơn được 3 tháng, Li Xung Thao đã lấy chị Nguyệt hơn mình 3 tuổi làm vợ.
Vào ngày 24/4/2009, nhà thầu Trung Quốc bắt được 2 đối tượng là dân địa phương trộm cắp sắt. Khi công an xã Hải Thượng và công an đồn Nghi Sơn đến nhận người để điều tra thì họ không giao người mà đòi giữ lại xử lý riêng. Chưa hết, nhóm công nhân Trung Quốc còn tổ chức bao vây xe ô tô của đồn công an Nghi Sơn một tiếng đồng hồ rồi mới cho đi.
Mới đây nhất, vào ngày 26/4/2009, khoảng 30 công nhân Trung Quốc đã kéo đến ban điều hành nhà thầu Hà Nội đánh một công nhân của nhà thầu này và yêu cầu bồi thường do va chạm giữa 2 người với nhau trong quá trình thi công.
Việc công nhân Trung Quốc nhậu say, đập phá hàng quán ở khu dân cư sát nhà máy xi măng Nghi Sơn cũng không phải chuyện hiếm.
Bà Hiệp, một chủ quán ăn ở gần đó cho biết: “Thời gian này còn đỡ, chứ trước đây lao động Trung Quốc vào ăn nhậu say không trả tiền rồi đập phá dọa nạt chủ quán xảy ra thường xuyên. Thậm chí, tối đến con gái trong làng còn không dám ra đường vì sợ lao động Trung Quốc say xỉn đuổi bắt dọa nạt…”.
Những “mối tình” ngang trái…
Trong khu tập trung của lao động Trung Quốc tại xã Hải Thượng, ngoài những người đem theo vợ sang, nhiều cặp đôi giữa lao động Trung Quốc với các cô gái Việt Nam đã tự đến với nhau bằng nhiều cách.
Li Xung Thao (28 tuổi) ở Hồ Bắc, Trung Quốc mới sang Việt Nam làm công nhân được 3 tháng. Ngay khi sang đến nơi, Thao đã được một nữ phiên dịch người Việt Nam làm mối cho quen với chị Lộc Thị Nguyệt hơn mình 3 tuổi ở huyện Như Thanh (Thanh Hóa). Mới đây, Thao và chị Nguyệt đã làm đám cưới ra mắt ở Việt Nam và hiện cả hai đang làm thủ tục để về Trung Quốc tổ chức.
Dù đã có vợ và 2 con nhưng Trang Lĩnh (trái) vẫn “cặp” với Đào (Phải). Đào cho biết, Trang Lĩnh đang định cuối năm về bỏ vợ để sang sống với Đào.
Hiện tại, Thao đang nghỉ dưỡng thương chân sau một tai nạn lao động trong khi thi công. Thao cho biết, chỉ khoảng 10 ngày nữa sẽ đưa vợ về Trung Quốc làm đám cưới và nghỉ dưỡng thương, sau này sẽ có dịp sẽ đưa vợ quay lại Việt Nam.
Cũng như chị Nguyệt, Nguyễn Thị Tâm (23 tuổi, ở xã Phú Sơn, huyện Tĩnh Gia) cũng đã làm đám cưới với A Dũng, một công nhân Trung Quốc đang làm thi công nhà máy xi măng Nghi Sơn. Tâm bảo, chồng Tâm sang đây cùng với bố mẹ và hiện cả ba người đang làm việc xây dựng nhà máy xi măng Nghi Sơn.
Hỏi về việc tại khu tập trung này có bao nhiêu người lấy chồng Trung Quốc như cô, Nguyệt chỉ thẹn thùng rồi bảo: “Xung quanh em cũng có nhiều người lấy chồng Trung Quốc lắm, ít nhất đã có 3 đến 4 đôi chuẩn bị làm đám cưới rồi”.
Quán lều tranh của Đào thường xuyên là nơi tụ tập của công nhân Trung Quốc với một số phụ nữ Việt Nam.
Ngay tại cổng ra vào khu tập trung của lao động Trung Quốc, đã mấy tháng nay một túp lều tranh tạm bợ được Phan Thị Đào (23 tuổi, người xã Hải Thượng dựng lên làm quán bán thuốc nước, chủ yếu để phục vụ cho lao động Trung Quốc. Từ khi túp lều được dựng lên thì cũng là lúc người dân xung quanh nhà máy xi măng Nghi Sơn được chứng kiến chuyện “đi lại” giữa Đào và Trang Lĩnh (39 tuổi), một lao động lái máy xây dựng tại nhà máy xi măng Nghi Sơn, đến từ tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc.
Tạt vào quán nước là một túp lều trống huyếch, chúng tôi gặp Đào và Trang Lĩnh đang trò chuyện với nhau bằng tiếng Trung Quốc. Khi được hỏi về mối quan hệ của hai người, Đào cầm tay Trang Lĩnh nói: “Ông này đang có ý định với em. Nhiều lúc thấy ông ấy chân tình với mình em cũng thấy thương, nhưng biết ông ấy đã có vợ và hai con gái ở Trung Quốc rồi nên em cũng ngại, gia đình em lại phản đối kịch liệt. Ông ấy bảo với em cuối năm nay ông ấy về bỏ vợ rồi sang bên này kết hôn với em”.
Ban quản lý không nắm được lao động Trung Quốc
Cùng một công việc nhưng mức lương của lao động Trung Quốc cao hơn mức lương của lao động Việt Nam
Chị Lê Thị Nhung, một người từng làm phiên dịch trong khu tập trung lao động Trung Quốc, nay vừa ra ngoài mở dịch vụ điện thoại phục vụ cho lao động Trung Quốc cho biết, hiện tại số lao động Trung Quốc có mặt tại công trình xây dựng nhà máy xi măng Nghi Sơn vào khoảng 600 đến 700 người, trong đó có người đem theo cả vợ sang.
Tuy nhiên khi trao đổi với VietNamNet, ông Lê Tuân, Trưởng phòng quản lý doanh nghiệp và lao động, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn lại đưa ra con số chỉ 326 người. Trong đó, 98 lao động được cấp giấy phép, số gia hạn giấy phép lao động là 135, còn lại 93 lao động chưa được cấp giấy phép.
Nhưng ông Tuân cũng thừa nhận đây chỉ là con số nhà thầu xây dựng báo với nhà máy xi măng Nghi Sơn rồi nhà máy báo lên. “Còn thực tế, có người sang đi du lịch rồi ở lại tìm việc hay không thì Ban quản lý không thể nắm được” – ông Tuân chống chế.
Thượng tá Trần Như Nhân, Phó phòng An ninh kinh tế tỉnh Thanh Hóa:
Vi phạm luật pháp VN là trách nhiệm nhà thầu?
- Những sự việc xảy ra tại Khu kinh tế Nghi Sơn cho thấy một số lao động Trung Quốc chưa tôn trọng luật pháp Việt Nam. Để đảm bảo an ninh trật tự tại khu kinh tế có người lao động nước ngoài đến làm việc, theo ông phải có biện pháp gì?
Việt Nam tôn trọng luật pháp quốc tế và xử lý mọi công dân nước ngoài nếu như vi phạm pháp luật trên lãnh thổ Việt Nam.
Đối với những hành vi vi phạm, chúng tôi sẽ tiến hành xử lý phù hợp với pháp luật Việt Nam. Khi có những hành vi nghiêm trọng thì chúng tôi sẵn sàng phải có biện pháp mạnh, huy động lực lượng mạnh để ngăn chặn.
Chúng tôi đã gặp gỡ các nhà thầu Trung Quốc và các nhà thầu cùng tham gia lắp đặt nhà máy xi măng Nghi Sơn để yêu cầu họ tuyên truyền, giáo dục cho lao động Trung Quốc hiểu biết luật pháp Việt Nam. Vì thực tế có những lao động phổ thông chưa hiểu được luật pháp của ta nên họ hành động theo cảm nghĩ của họ.
- Trước khi lao động Trung Quốc vào Việt Nam, họ phải được biết luật pháp Việt Nam và có bản cam kết thực hiện. Nhưng theo ông vừa nói thì vẫn có những lao động phổ thông Trung Quốc đang làm việc tại Hải Thượng (Tĩnh Gia- Thanh Hoá) lại chưa nắm được luật gây nên tình trạng mất an ninh trật tự. Thiếu sót này, theo ông, thuộc về cơ quan nào?
Khi tuyển đưa lao động sang một nước khác thì phải giáo dục định hướng và tuyên truyền cho họ biết phong tục tập quán và pháp luật của nước sở tại đó, kể cả lao động Việt Nam sang nước khác cũng vậy.
Có thể nhà thầu cũng đã tuyên truyền giáo dục định hướng về luật pháp của Việt Nam, nhưng nhiều công nhân chưa nhận thức hết được luật pháp hoặc nhận thức sơ sài về pháp luật của nước ta.
Ở khu kinh tế này, nhà thầu giáo dục về luật pháp cho đối tượng lao động sang Việt Nam làm việc chưa tốt. Trách nhiệm chính vẫn là bên đối tác nước ngoài, vì khi họ đưa lao động sang thì phải am hiểu về pháp luật Việt Nam. Chưa am hiểu về pháp luật Việt Nam đó là thiếu sót của nhà thầu!
Vũ Điệp – Xuân Hoàng
Nguồn:http://vietnamnet.vn/xahoi/2009/06/854202/