Bô xít Nước Mắt Tây Nguyên

(Trích)

Bô xít Tây Nguyên là một tuyển tập thu gọn như là một hồ sơ quan trọng nhằm đáp ứng khi cần thiết về các dử kiện môi trường và chính trị nhằm đánh giá hoàn cảnh Tây Nguyên khi Việt cộng dâng Dak Nông và một phần của Lâm Đồng cho Trung cộng ngụy trang dưới hình thức độc diễn đấu thầu mà công ty Chalieco của Trung cộng thắng thầu. Dự án khai thác bô xít tại Tân Rai Lâm Đồng bắt đầu ngày 26 tháng 7, 2008[1]. Dự án khai thác bô xít tại Nhân Cơ đã đang vào xây dựng công trình khoảng trước tháng 4 nǎm 2009[2].

Việc tách rời Đắc Nông thành một tỉnh từ nǎm 2004[3] có lý do vì Tuyên bố chung giữa Việt Cộng và Trung cộng ký ngày 3 tháng 12 nǎm 2001 khi Nông Đức Mạnh[4] được Trung cộng triệu sang Bắc Kinh có đề cập đến vấn đề bô xít; cho nên, Đắc Nông đã được gắn với định mệnh sẽ được “bán” cho Trung Cộng khai thác bô xít trong thời gian ít nhất 20 nǎm[5]. Trong lúc dân số người M’Nong đến 500.000 người chiếm 40% dân số toàn tỉnh, họ cũng đã sống trên 90% diện tích đất của tỉnh[6]. Thế nhưng, khai thác bô xít đã chiếm đến 2 phần 3 diện tích toàn tỉnh Đắc Nông[7]. Theo giáo sư Ngô Bảo Châu diện tích dự kiến sơ khởi cho khai thác bô xít Đắc Nông là 8.6% đất Đắc Nông, trong diện tích này chưa kể tới các vùng trũng chứa nước thải chứa bùn đỏ, xây dựng nhà máy, nhà ở sinh hoạt hoạt cho hàng ngàn hoặc hàng vạn công nhân Trung cộng sẽ sang bám trụ trên chính phần đất của người M’Nong. Nếu khai thác Đắc Nông chiếm 2/3 diện tích toàn tỉnh thì số hàng ngàn, hàng vạn công nhân Trung cộng sẽ sống chen kẻ và chiếm hết phần đất của 1/3 tỉnh còn lại. Như vậy khai thác bô xít tại Đắc Nông chắc chắn gây thiệt hại trầm trọng đến môi trường chính trị, đời sống khốn khó hơn, tâm lý bất an của người dân M’Nong khi phải rời bỏ làng mạc đất đai bao đời cha ông họ đã sinh sống làm rẫy trên mãnh đất đó. Thực tế, nếu người Trung cộng sống chiếm hết tỉnh Đắc Nông thì người M’Nong sẽ chạy đi đâu để sống?

Hãy xem thí dụ tại Tân Rai, người Cơ Ho đã phải bỏ làng mạc ra đi mà không hề được đền bù gì, họ đã bỏ làng mạc, chuồng trại heo gà để ra đi và chẳng ai biết số phận họ ra sao[8]? Ai trong chúng ta có một chút lòng trắc ẩn về sự đau khổ này của những người dân Cơ Ho tại Tân Rai?

Bô xít, màu đất đỏ hay màu máu lửa của Tây Nguyên đang giẫy chết? Còn đâu núi rừng bạt ngàn xanh mướt, còn đây tiếng cồng, tiếng kèn, còn đâu tiếng heo gà inh ỏi mỗi sáng, còn đâu tiếng chày giã gạo trong những đêm trǎng bên ánh lửa bập bùng thuở thanh bình? Còn đâu những nương rẫy bí khoai, những nhà sàn thân quen thuở nào trong lòng tôi, anh khi nghĩ về người dân tộc? Việc cộng đã bán đất Đắc Nông và Lâm Đồng cho Trung cộng, coi thường sinh mạng hàng trǎm ngàn người dân tộc anh em M’Nong, đối với người Kinh như vụ chiếm đất nghĩa trang Cồn Dầu bé nhỏ mà chúng đã đàn áp dã man giết người không chút nương tay, còn đối với người M’Nong chắc chắn dưới bạo lực chúng sẽ đàn áp đến mức nào.

Nhưng hiểm hoạ do Việt cộng rước quân Trung cộng vào Tây Nguyên sẽ bị Trung cộng bí mật lợi dụng mua chuộc, gây chia rẽ, tuyên truyền, vũ trang chống lại người Kinh như người Pháp xưa kia đã làm với lực lượng Fulro và từ đó sự bất mãn khốn khổ của người M’Nong sẽ trở thành những nhân tố ly khai khỏi toàn khối dân tộc Việt Nam. Sự nguy hiểm này rõ ràng có rất nhiều người đã dự đoán[9] và còn nhiều nguy hiểm nữa cho cả ba nước Đông Dương. Rõ ràng ngày nay giặc Trung cộng đang ở sát bên cạnh hay ngay trong nhà chúng ta.

Bô xít, Máu Lửa và Nước Mắt Tây Nguyên sẽ xãy ra và di họa này sẽ kéo dài vô tận và có thể sẽ làm tan vỡ Việt Nam. Đó là tội ác của đảng giặc cộng sản Việt Nam, thế tại sao đảng cộng sản Việt Nam vẫn luôn ung dung tự tại và sống trên đầu trên cổ nhân dân ta?

…..

Xin cám ơn tất cả các tác giả, các người Việt Nam đã có lòng với quê hương dân tộc mà những bài viết đã giúp tôi hoàn thành ý tưởng cho hồ sơ quan trọng này.

 Hoang Hoa

---

[1] Dự án bauxite Lâm Đồng có 922 lao động Trung Quốc

[2] Phóng sự đặc biệt: Cận cảnh Bô xít Nhân Cơ

[3] Lãnh đạo Đắk Nông: "Không làm thì bô - xít vẫn là đất thôi"!

[4] Nguyên Phong trong Bô Xít: Sức ép của Trung Quốc và trách nhiệm của TBT Nông Đức Mạnh

[5] Bộ Chính Trị kết luận về bô xít

[6] Người M’Nong nói về dự án bô xít

[7] Lãnh đạo Đắk Nông: "Không làm thì bô - xít vẫn là đất thôi"!

[8] Bauxite Tây Nguyên có nguy cơ bế tắc về vận chuyển1006

[9] Lê Văn Cương, Ngô Bảo Châu, VUSTA, Nguyễn Quang A, Thích Quảng Độ,  ….

Bauxite Tây Nguyên có nguy cơ bế tắc về vận chuyển1006

Thanh Phương/RFI tiếng Việt thực hiện

/06/2010
Những gì các bản Kiến nghị liên tiếp đưa ra trong hai tháng tháng 4 và 5 năm 2009 đến nay ngày càng được thực tế xác nhận. Các ngài còn chần chừ gì nữa? Trước mắt, con đường tối ưu, lại giữ được danh dự cho đất nước, là dừng tất cả mọi dự án lại và từng bước khôi phục môi sinh cũng như văn hóa bản địa cho vùng đất Tây Nguyên.
Bauxite Việt Nam

Bất chấp những lời khuyên can, Chính phủ Việt Nam vẫn tiến hành hai dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên, gọi là để thí điểm. Tuy nhiên theo nhà văn Nguyên Ngọc, dự án Tân Rai đã bộc lộ những tác động tiêu cực về môi trường, xã hội, kinh tế… nhưng bế tắc nhất là việc vận chuyển đến nơi xuất khẩu.
Bất chấp những lời khuyên can của các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà trí thức, Chính phủ Việt Nam đã quyết định cho tiến hành hai dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên, gọi là để thí điểm. Sau chuyến đi thị sát trong tháng Tư vừa qua, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã đánh giá rằng, nhìn chung, kết quả triển khai hai dự án bauxite Nhân Cơ, Đắc Nông và Tân Rai, Lâm Đồng “đáp ứng tương đối yêu cầu thi công cơ bản, thực hiện tốt công tác quản lý lao động theo đúng quy định luật pháp, bảo đảm an toàn, an ninh”.
Thật ra thì hiện giờ, chỉ mới có dự án Tân Rai được thực hiện, còn dự án Nhân Cơ cho tới nay vẫn chưa được khởi công. Nhưng theo đánh giá của nhà văn Nguyên Ngọc, người cũng đã đi tham quan các khu vực đang thi công dự án bauxite, tuy mới bắt đầu được triển khai, dự án Tân Rai đã bộc lộ rõ những tác động tiêu cực về mặt môi trường, về đời sống người dân, về hiệu quả kinh tế v.v. đúng như cảnh báo trong những ý kiến phản biện trước đây. Đặc biệt, vấn đề khó khăn nhất, nếu không muốn nói là bế tắc, đó việc vận chuyển alumina từ Tây Nguyên đến nơi xuất khẩu. Sau đây mời quý vị nghe phần phỏng vấn với nhà văn Nguyên Ngọc.
RFI : RFI Việt ngữ hôm nay rất hân hạnh được tiếp chuyện với nhà văn Nguyên Ngọc để nói về việc thực hiện các dự án bauxite ở Tây Nguyên. Vừa qua, ông có đi tham quan một vòng những nơi đang tiến hành các dự án đó. Trước hết, ông có nhận xét như thế nào về tiến độ thực hiện?
Nhà văn Nguyên Ngọc: Vừa rồi chúng tôi có đi một số nơi, thứ nhất là Kê Gà, tức là cảng mà từ đó người ta dự kiến sẽ xuất khẩu bauxite, thứ hai là đi ngược từ Kê Gà lên Tân Rai, Bảo Lâm, là con đường cũng được dự kiến sẽ được dùng để chở bauxite, rồi đi Tân Rai, tức là nơi đang xây dựng nhà máy alumina đầu tiên. Chúng tôi không đi Nhân Cơ vì biết là ở Nhân Cơ chưa có làm gì. Sau đó, chúng tôi đi Đà Lạt và Ban Mê Thuột, để gặp những bộ phận có trách nhiệm chung đối với Tây Nguyên.
Ở Tân Rai thì tôi thấy là nhà máy alumina đã làm được khá. Theo những anh em ở TKV, tức là Tổng Công ty Than Khoáng sản, đang làm ở đây, có thể đã làm được từ 70 đến 80% nhà máy. Công việc ở Tân Rai có vẻ là tiến triển tương đối tốt hơn. Còn ở Nhân Cơ thì từ năm ngoái đã làm mặt bằng, nhưng tới bây giờ thì cũng chưa có gì thêm.
RFI: Thưa ông Nguyên Ngọc, khi tới tại chỗ để quan sát tình hình, ông thấy là dự án Tân Rai có đã bắt đầu tác động đến môi trường, rừng, đời sống người dân địa phương hay không?
NN: Những cái này thì bây giờ chưa bộc lộ rõ đâu. Ở Tân Rai thì đã có một nhà máy, mà như tôi đã nói, đã làm được từ 70 đến 80%. Đúng ra thì phải có một nhà máy khác là nhà máy tuyển quặng, phải được xây trước, tức là quặng phải qua đó rồi mới vào nhà máy alumina. Nhưng hiện giờ chưa làm gì cả. Người ta có xây một hồ nước, sẽ cung cấp nước cho toàn bộ khu vực nhà máy. Còn khu vực sẽ rộng lớn hơn nhiều, mà người ta gọi là khai trường, tức là nơi sẽ làm mỏ đấy, thì nay chưa làm gì. Cho nên, những tác động thì chưa có gì. Nhưng nhìn chung thì chúng tôi thấy thế này: Một là tiến độ của nhà máy Tân Rai. Người ta nói là cuối năm nay sẽ ra mẻ alumina đầu tiên. Nhưng tôi nghĩ là sẽ không đạt được tiến độ đó đâu, bởi vì nhà máy tuyển quặng chưa làm. Một cái quan trọng và cái đáng lo nhất là hồ chứa bùn đỏ, thì chưa thấy làm gì, người ta chỉ mới cho biết quy hoạch như thế thôi.
Còn đối với đời sống nhân dân ở vùng này, tôi có đến thăm một làng của người Cơ Ho, bao gồm khoảng mấy chục hộ người Cơ Ho đã bỏ làng đi để nhường đất đai cho nhà máy. TKV đã làm tặng cho dân một cái làng, nhưng khi đến đó thì tôi thấy nó không còn hoàn toàn là cái làng dân tộc nữa, mà giống như một cái phố, nhưng hết sức là thô sơ. Mỗi nhà có bề ngang khoảng 3 mét, dưới dạng nhà ống. Người Cơ Ho chưa bao giờ sống như thế. Bà con ở đó cho biết là ở làng cũ họ có thể chăn nuôi gà, lợn, bò, còn ở đây thì không có điều kiện đó nữa. Cho nên, tổ chức lại đời sống người dân như thế cũng không ổn.
Còn những vấn đề rừng thì ở khu vực này không có nhiều rừng, nhưng đây là vùng trồng chè. Ảnh hưởng lớn nhất đó là đất trồng chè bị mất đi rất nhiều. Người ta có nói là sau khi khai khoáng xong thì sẽ hoàn thổ, tạo điều kiện cho trồng trọt trở lại. Nhưng các nhà khoa học đã phân tích rồi và nhiều người cũng đã nói: vấn đề không phải là đất, mà là thổ nhưỡng, tức là anh lấy đất đi, rồi đổ lại ở đấy, thì sẽ làm thay đổi thổ nhưỡng. Có người nói là phải mất mấy trăm năm mới trở lại điều kiện trồng trọt như trước.
Qua chuyến đi chúng tôi thấy rằng vấn đề khó nhất hiện nay chính là vấn đề vận chuyển. Con đường mà chúng tôi đi từ Kê Gà lên Tân Rai gọi là con đường 28. Đó là con đường rất dốc. Đặc điểm địa hình của Tây Nguyên là ở phía Bắc có dãy núi Ngọc Linh, cao nhất Tây Nguyên và ở phía Nam là núi Chư Yang Sin, cao thứ nhì ở Tây Nguyên, còn ở đoạn giữa thì bằng phẳng. Cho nên từ phía Nam, tức là từ phía Bảo Lộc, Đắk Nông mà đi xuống các vùng ven biển, tức là con đuờng 28, là con đường rất dốc. Có đoạn đèo dài từ 20 đến 30 km, toàn dốc và cua tay áo. Cho nên hiện nay, đường này rất hẹp và sau này nếu mở rộng thì rất khó khăn, một bên núi cao, một bên là vực. Mà dầu có mở rộng thì việc vận chuyển cũng sẽ cực kỳ khó, vì những xe chở alumina là những xe chuyên dụng. Theo những anh em ở TKV, những xe đó phải kéo những container 40 tấn, tôi nghĩ là không thể chạy trên đường đó được.
Phía Nam con đường 28, cũng có một con đường cũng đi xuống Bình Thuận là đường 55. Đường 55 lại còn dốc đứng hơn nữa, càng hiểm trở hơn nữa. Cả hai con đường đó theo tôi đều không thể được sử dụng để vận chuyển bauxite. Còn nếu xây đường xe lửa như ý định trước đây thì sẽ vô cùng tốn kém. Cũng có ý kiến như Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải rằng nên sử dụng con đường 14, tức là chở ngược bauxite từ Tân Rai, Bảo Lâm lên gặp con đường 14, con đường từ Ban Mê Thuột xuống Sài Gòn, qua Bình Phước, Bình Dương, đến cảng Gò Dầu của Bà Rịa. Con đường đó là con đường dân sinh, xe vận tải chạy một thời gian ngắn thôi là nát hết đường. Cho nên muốn sử dụng thì phải nâng cấp con đường đó lên. Theo những tin tức từ chuyến đi của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải thì cũng chưa có ngân sách để nâng cấp con đường cho việc vận chuyển alumina. Cho nên, việc vận chuyển sẽ hết sức gay cấn. Theo tôi, đó là cái bế tắc nhất. Ấy là chưa nói việc vận chuyển sẽ tác hại về môi trường ở hai bên đường.
RFI: Tức là theo ông, những chi phí để xây những đường đó sẽ rất lớn, quá lớn so với thu nhập từ việc xuất khẩu alumina?
NN: Chắc chắn là như thế và điều này thì trong những phản biện trước đây, các nhà khoa học và các nhà kinh tế cũng đã nói rồi. Bây giờ người ta lại làm cách là không tính cái đó vào trong dự án bauxite, mà tính vào hạ tầng quốc gia, để mà tránh đi. Trên thực tế, những con đường đó sẽ không được sử dụng vào mục đích nào khác ngoài việc vận chuyển bauxite. Tất cả những cái đó đều là tổn phí cả và sẽ đưa giá sản phẩm lên rất là cao. Mà ở đây, ta cũng chỉ mới làm đến alumina, tức là nguyên liệu sơ chế, chứ chưa phải là tinh chế, giá của nó rất thấp so với giá nhôm, vì vậy chắc chắn là lỗ thôi. Ấy là chưa nói alumina trên thế giới bây giờ cũng bão hòa và người mua duy nhất là Trung Quốc, mà trong kinh doanh, nếu chỉ bán cho một bạn hàng thì nguy hiểm lắm. Mình sẽ lệ thuộc hoàn toàn vào người bạn hàng duy nhất đó và sẽ dễ bị ép giá. Thậm chí như một số mặt hàng khác, đôi khi họ không thèm mua nữa. Như các nông phẩm của ta, tự nhiên họ dừng lại, không mua nữa, thì mình chết.
RFI: Qua những trình bày ở trên thì rõ ràng là các dự án bauxite đã bắt đầu có những tác động tiêu cực vê nhiều mặt. Theo ông, trước khi quá muộn, chúng ta có nên dừng hoàn toàn các dự án khai thác bauxite Tây Nguyên hay không?
NN: Những gì đang diễn ra bây giờ chứng tỏ là những ý kiến phản biện của các nhà khoa học, các nhà kinh tế về cơ bản là đúng, ví dụ như vấn đề đất đai, vấn đề môi trường, vấn đề kinh tế, vấn đề vận chuyển, ô nhiễm nước, thiếu nước, v. v. tuy rằng dự án chỉ mới bắt đầu, chưa có nhà máy nào chạy. Trong chuyến đi vừa rồi, khi chúng tôi đi từ dưới biển lên, thì có một phái đoàn của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải cùng với các lãnh đạo TKV đi ngược từ trên xuống, từ Tân Rai, Nhân Cơ xuống Kê Gà. Chúng tôi được biết là trong chuyến đi đó, ông Hoàng Trung Hải đã thông báo hoãn ngày tính tiến độ, tức là ngày khởi công Nhân Cơ. Trước đây, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra lệnh khởi công Nhân Cơ từ tháng 2, bây giờ thì Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải bảo là hoãn đến tháng 10. Qua chuyến đi đó, ông Dương Văn Hòa, Phó Tổng giám đốc TKV, tuyên bố là từ đây đến năm 2020 sẽ không làm bất cứ gì ngoài hai dự án này. Như vậy, TKV đã cảm thấy rất là khó khăn rồi.
Về phần tôi, tôi nghĩ thế này:  Đối với Tân Rai thì đã làm rồi, nên không thể dừng được, cho nên cứ phải làm, mặc dù hiệu quả về nhiều mặt, nhất là kinh tế, sẽ bị lỗ. Còn Nhân Cơ thì nên dừng lại.
RFI: Xin cám ơn nhà văn Nguyên Ngọc.
Nguồn: http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20100531-bauxite-tay-nguyen-co-nguy-co-be-tac-ve-van-chuyen

Người M'Nong nói về dự án bauxite

14:16 - 06 2009 - 16 1387

Người M'Nong nói về dự án bauxite 090614

Dự án bauxite trị giá nhiều tỷ đô la ở Đắk Nông, Tây Nguyên đang gây nhiều tranh cãi bất chấp chuyện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nói dự án nằm trong các 'chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước'.

Dự án nhằm khai thác quặng nhôm này đã thu hút được sự thảo luận của đông đảo các giới và ngay cả Đại tướng Võ Nguyễn Giáp cũng tham gia với ý kiến không nên thực hiện dự án.
Cùng ý kiến với ông Võ Nguyên Giáp là thầy giáo Y Long, người nói rằng ông là thầy giáo dạy cấp ba duy nhất người M'Nong ở tỉnh Đắk Nông, nơi dự án bauxite sẽ được thực hiện.
Người M'Nong theo lời thầy giáo Y Long chiếm gần 40% dân số Đắk Nông (tổng số dân trong tỉnh khoảng 500.000 người) và sống trên 90% diện tích đất đai của tỉnh.
"Dân đang lo lắng cái nguồn lợi chính để người dân địa phương được hưởng lợi từ khai thác đấy thì cũng không mặn mà lắm, không đồng tình lắm, tốt nhất không nên làm là tốt nhất.
''Ngay hiện nay tuyển công nhân để khai thác cái quặng đó mà người dân địa phương hình như không được đào tạo. Đào tạo kỹ sư rồi đào tạo chuẩn bị nhân lực cho khai thác quặng thì người địa phương bản địa không hề biết gì hết.''
Thầy giáo Y Long cũng nói rằng người bản địa cũng khó có thể cạnh tranh trong việc kinh doanh thương mại phục vụ cho công trình khai thác do họ quá nghèo và kinh tế thị trường vẫn còn là điều xa lạ.
Ông Y Long cho biết có hộ thu nhập hàng tháng chỉ tính bằng vài chục đô, có hộ không đủ gạo để ăn.
Theo thầy giáo này, lượng bauxite sẽ vẫn còn đó và Việt Nam có thể khai thác khi nào thích hợp hơn.
Nhưng cũng có ý kiến cho rằng dự án sẽ có tác động tốt cho Đắk Nông.
Ông K'Bot, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh nói các địa điểm của dự án bauxite nằm cách trung tâm tỉnh từ 15-30Km và ở các vùng đất trống, đồi trọc hầu như không có dân cư.
Mặc dù vậy ông cũng bày tỏ sự lo ngại về việc hội nhập những người nhập cư vào cuộc sống ở Đắk Nông.

Ảnh Tây Nguyên của độc giả BBC Nhựt Long

Du khách có thể cưỡi voi tại buôn Đôn với giá 8USD/30 phút. Cảm giác rất ấn tượng. Nếu cưỡi voi tại hồ Lak (hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất VN), du khách được nài voi đưa qua hồ.

Lược Sơ Tình Hình Biển Hoàng Hải, Biển Đông Trung Hoa và Biển Đông Việt Nam (03/03/2010-29/07/2010)

Lược Sơ Tình Hình


Biển Hoàng Hải, Biển Đông Trung Hoa và Biển Đông Việt Nam

03/03: Mới đây theo báo điện tử Ifeng ngày 11 tháng 3 cho biết, hôm 3 tháng 3 vừa qua, Trung Quốc đã cử tàu hộ vệ tên lửa 560 đến Trường Sa làm nhiệm vụ trực chiến tại đây. Được biết, ngoài toàn bộ số sỹ quan trên tàu ra thì lần ra Trường Sa làm nhiệm vụ lần này còn có hơn 100 nhân viên và binh lính khác.

12/03: Hơn 30 năm đi biển, chuyến cập bờ ngày 12-3-2010 vừa qua với ông Dương Thành Phú và 17 thuyền viên là một thảm họa.

Con tàu bị tông chìm khi khoản nợ 500 triệu đồng vay mượn đóng tàu chưa kịp trả, trong khi mỗi thuyền viên mất thêm khoảng 10 - 20 triệu đồng bù tổn phí cho chuyến ra khơi.

Ngư dân dạn dày biển cả Bùi Triết (56 tuổi, thôn Tây) lo lắng: Biển cả càng ngày càng hung dữ với bão táp nhưng thêm vào đó là sự xuất hiện của các tàu nước ngoài kể cả tàu chiến ở những vùng biển thuộc chủ quyền của ta nhưng xa bờ.

Nếu không kịp thời phát hiện thì chuyện như ông Phú, hay mất mát tài sản diễn ra thường xuyên.

Ông Triết nhớ lại, gần 30 năm bám biển, mưu sinh, ông có đến hàng chục lần đối diện với bão lớn, thậm chí không ít lần phải đi giữa tâm bão. Tuy nhiên, điều này không làm ông ám ảnh cho bằng đợt bị ngư dân nước ngoài nhảy bổ lên tàu đập phá, nổ súng uy hiếp để đẩy đuổi mình ra khỏi vùng biển mà chủ quyền là của mình.

Ngày đó, tàu QNg 6209TS của ông đang đánh bắt. Giữa trưa, hơn chục thuyền viên chia ca nhau xuống biển lặn hải sâm. Bất chợt, cả thuyền phát giác 2 - 3 chiếc tàu to bự, dài đến 50 - 60m, rộng chừng 5 - 6 mét, mã lực lên đến 500 CV đang vây hãm.

Rồi một chiếc ca nô được thả xuống biển, bên trên có 4 ngư dân lực lưỡng hăm hăm súng đe dọa. Nhóm người này nhảy bổ lên tàu, đập phá hết các thiết bị định vị, ra đa, máy móc rồi đánh đập anh em trên tàu mà không một ai dám phản ứng gì… Xong đâu đấy, họ lại lên ca nô và rồ ga phóng mất.

17/03: Bản tin báo Tiền Phong hôm Thứ Tư 17-3-2010 cho biết:

“...Hai người chết, năm người mất tích, nghi chìm tàu

Gia đình của 7 thuyền viên trên tàu cá QB 2522 TS (Quảng Bình) rất hoang mang, khi người dân địa phương phát hiện 2 tử thi là thuyền viên trên tàu, cùng thông tin con tàu đã gặp nạn.

Sáng 16-3, UBND xã Đức Trạch (Bố Trạch - Quảng Bình) cho biết: Đã xác định được danh tính các nạn nhân là thuyền viên đi trên tàu cá QB 2522 TS, xuất phát đánh bắt cá xa bờ từ ngày 4-3 và mất liên lạc 4 ngày sau đó.

Sáng 14-3, ngư dân ở TP Đồng Hới vớt được thi thể anh Trần Văn Thoan (SN 1975, trú xã Hải Trạch) trong tình trạng xác đã bắt đầu phân huỷ. Thi thể anh Nguyễn Văn Long (chưa rõ tuổi, trú xã Hải Trạch) được một thuyền đánh cá ở xã Nhân Trạch vớt được trên biển.

Cả 2 nạn nhân này là thuyền viên tàu QB 2522 TS. Ngoài ra, đến ngày 16-3, xã Đức Trạch xác định trên tàu còn có 5 người khác là anh Nguyễn Văn Trung (chủ tàu, SN 1976, trú xã Đức Trạch), Nguyễn Văn Ninh (SN 1992), Hoàng Thanh Ninh (SN 1988), Hoàng Huy (SN 1959), Hoàng Hiếu (SN 1991), cùng trú thôn Lý Hòa - Hải Trạch...” .
23/03: Hạm đội Bắc Hải và khoảng 1.000 quân của Trung cộng thực hiện các công tác thao dượt và huấn luyện trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Hạm đội Bắc Hải đã tiến về Biển Đông Việt Nam và thực hiện diễn tập trong 19 ngày trong một khu vực rộng 6.000 hải lý và đã dừng lại tại một cǎn cứ ra đa trên đảo đá Garma mà Trung cộng đã chiếm của Việt Nam kể từ 14 tháng 3, 1988. Cuộc diễn tập này có cả không quân tham dự. Đây là lần diễn tập quan trọng nhất và hạm đội Bắc Hải của Trung cộng đã tiến xuống phía Nam thay vì vùng Biển Đông Việt Nam được coi là khu vực trách nhiệm của hạm đội Nam Hải của Trung Cộng. Theo dự trù hạm đội Bắc Hải ngày 11 tháng 4, 2010 sẽ trở về cǎn cứ hải quân Qingdao của hạm đội Bắc Hải.

25/03: 10 ngư dân đi trên tàu cá do ông Mai Phụng Lưu làm thuyền trưởng, ở xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn, vừa bị phía Trung Quốc bắt giữ trong lúc đang hành nghề ở đảo Đá Lồi, thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Tin từ UBND huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) cho biết, các ngư dân đi trên tàu cá này đã điện về báo cho gia đình rằng họ bị phía Trung Quốc bắt giữ và yêu cầu phải nộp tiền chuộc là 70.000 nhân dân tệ (khoảng 180 triệu đồng) mới thả người về
26/03: Trung Quốc đã bắt đầu đưa các phi đội chiến đấu cơ JH-7 tới đảo Phú Lâm, tăn.g cường cho lực lượng Hải Lục Không quân của mình tại khu vực biển Đông, nhằm xây dựng một chiến lược chiếm lĩnh khu vực biển Đông vươn tới tận vùng eo biển Malacca.

Không quân Trung Quốc đưa các máy bay JH-7 tới đảo Phú Lâm là muốn thử nghiệm khả năng tác chiến của loại chiến đấu cơ tiềm kích do chính Trung Quốc chế tạo .

26/03: Chiến hạm Cheonan Nam Hàn bị bắn chìm trong biển Hoàng Hải phía Nam đảo Baengnyeong ngay phía Nam đường phân ranh Nam Bắc Triều Tiên. Bốn mươi sáu thủy thủ Nam Hàn bị tử nạn. Bắc Hàn được cho là đã bắn ngư lôi vào tàu Cheonan.

28.03.2010 (RFA)

Báo Thanh Niên online cho biết tàu cá của ông Võ Văn Thành đã phát hiện và cứu được 8 ngư dân thôn Phước Thiện, huyện Bình Sơn mất tích từ chiều thứ năm khi tàu chết máy và trôi dạt. 8 nạn nhân đều kiệt sức vì đói lạnh và chống chọi với biển dữ.

Theo báo Tiền Phong online, hôm thứ sáu 26 tháng ba được tin 13 ngư dân khác của tỉnh Quảng Ngãi bị hải quân Trung Quốc bắt đưa vào đảo Hoàng Sa và đòi tiền chuộc.

Chiều thứ năm 25 tháng 3 ngư dân Tiêu Viết Là, chủ tàu, gọi điện về cho vợ, nói là phải chạy tiền chuộc gần 200 triệu đồng thì mới được thả.

Đây là lần thứ hai ông Là gặp nạn với Trung Quốc. Năm 2007 cũng 13 ngư dân trên tàu của ông chạy vào Hoàng Sa núp bão, bị tàu Trung Quốc bắn gây thương tích cho nhiều người. Tàu chạy qua đảo Phú Lâm cũng thuộc Hoàng Sa, người bị thương được đưa tới Hải Nam cứu chữa. Sau đó người được trả về sau khi ký biên bản xâm phạm vùng biển, tàu bị giữ lại.

Lần này ông Là lại đưa 12 ngư dân nữa, kể cả ông là 13 người, trên tàu nhỏ đi đánh cá, lại chạy tới gần Hoàng Sa tránh bão thì bị bắt lần thứ nhì.

Copyright © 1998-2010 Radio Free Asia. All rights reserved.

01/04: Hai tàu ngư chính 311 và 202 bắt đầu rời cảng Tam Á xuống ngư trường tây nam thuộc Trường Sa tác nghiệp. Hiện, tại Biển Đông của Việt Nam đã xuất hiện sự có mặt của cả 3 hạm đội thuộc quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc là: Hạm đội Bắc Hải, Hạm đội Đông Hải và Hạm đội Nam Hải.
Được biết, hiện trên khu vực Biển Đông có 7 tàu chiến thuộc Hạm đội Bắc Hải với biên chế hơn 1000 sỹ quan và binh lính. Hạm đội này gồm các tàu chiến như: Tàu hộ vệ tên lửa 537, 535, tàu khu trục 115, tàu ngầm hạt nhân, và tàu tiếp tế hậu cần.
Trong khi đó hạm đội Đông Hải có 10 tàu chiến các loại. Đặc biệt đi theo lần này còn có 2 tàu ngầm lớp Kilo hiện đang rời quần đảo LiuQiu (nằm giữa Nhật Bản và Đài Loan) hướng xuống Biển Đông. Theo tin mới nhất, hiện nay hạm đội này đã tiếp cần khu vực Biển Đông.
Trong khi đó, Hạm đội Nam Hải với các tàu khu trục, hộ vệ tên lửa, tàu ngầm và tàu tiếp tế hậu cần hiện đang diễn tập phối hợp cung cấp hậu cần, phản ứng nhanh trên một khu vực biển “lạ” thuộc Biển Đông.
03-08/04: Thủy quân lục chiến Trung cộng thao dượt trên đảo Chigua Skerry và Yongshu Skerry thuộc quần đảo Trường Sa.

07-09/04: Hạm đội Đông Hải đã tiến đến các chuỗi đảo tiền tiêu giữa Nhật Bản, Đài Loan và Phi luật Tân qua eo biển Miyako ngay phía Nam Okinawa và sau đó tiến ra Thái Bình Dương. Một khu trục hạm Nhật đã theo dõi các hoạt động của hạm đội Đông hải và hai chiếc trực thǎng của Trung cộng đã tiến rất sát khu trục hạm của Nhật trong khoảng 100 mét. Hạm đội Đông Hải đã tiến ra Thái Bình Dương ngày 10 tháng 4 2010. (Xem ngày 01/04 về sự hiện diện của hạm đội Đông Hải trong thao diễn tại Biển Đông, như vậy hạm đội này đã về Ningbo trước ngày 09/04)

27/04: Đài Loan tập trận tại cǎn cứ Hoa Liên, miền Đông Đài Loan.

01/05: Tàu bệnh viện Mỹ USNS Mercy rời San Diego để đến Việt Nam.

06-07/05: Nhiều tàu Trung cộng có võ trang và tàu cá được phát hiện khoảng 40 hải lý đông bắc đảo Lý Sơn. Trung quốc bắt và giữ tàu ngư dân ở Quảng Ngãi Việt Nam trên vùng biển Hoàng Sa. Tàu cá của ông Võ Hải (xã Bình Châu, huyện Bình Sơn) và một tàu cá ở huyện Lý Sơn đã chạy thoát. Còn tàu cá mang số hiệu Qng-0281 của ông Đặng Tằm 35 tuổi cùng 11 thuyền viên (thôn Châu Thuận, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) bị bắt đòi tiền chuộc . Nhiều tàu Trung cộng bị phát hiện ở toạ độ 16°N 110°E

16/05: Trung cộng ra lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông.

25/05: Bên cạnh các hoạt động khai thác kinh tế biển và du lịch, phía Trung Quốc còn ra sức củng cố các công trình phục vụ an ninh quốc phòng của nước này tại vùng biển quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Theo tin từ mạng báo điện tử Tân Hoa Xã, tính đến trưa ngày 25/05, các khâu cuối cùng của công tác lắp đặt trạm thu phát sóng điện thoại đầu tiên trên đảo Chữ Thập (thuộc quần đảo Trường Sa) đã hoàn thành. Được biết, ngay từ đầu tháng 5 Trung Quốc đã cử cán bộ nhân viên kỹ thuật ra hòn đảo này nhằm tiến hành các công tác lắp đặt. Đến ngày 25/05 thì trạm phục vụ điện thoại di động này chính thức bắt tín hiệu và đưa vào sử dụng. Đây là trạm phục vụ điện thoại di động đầu tiên được phía Trung Quốc cho lắp đặt tại quần đảo này. Theo đó, số binh lính Trung Quốc đồn trú tại các đảo của Việt Nam trong phạm vi quần đảo này có thể gọi điện thoại trực tiếp vào đất liền.



Bên cạnh đó, ngoài đảo Chữ Thập ra thì phía Trung Quốc cũng đang tiến hành lắp đặt thêm một số trạm thu phát sóng nữa, đồng thời dự kiến các trạm phát sóng này sẽ được đưa vào sử dụng trong thời gian ngắn tiếp theo.
13/06: Tàu Trung cộng tông chìm tàu đánh cá Việt Nam khi tàu cá này trên đường trở về từ Trường Sa.

14/06: Hai tàu Trung cộng tiến sát hải phận Việt Nam trong vùng biển Đại Lãnh, Khánh Hoà Việt Nam.

22/06: Được biết, tham gia quá trình tuần tra trên vịnh Bắc Bộ của lực lượng hải cảnh thành phố Thành Phòng gồm 55 người và 4 tàu hải cảnh. Trong quá trình tuần tra tại đường phân định vịnh Bắc Bộ với Việt Nam hai tàu hải cảnh số hiệu 45041 và 45048 đã tiến hành truy cản và tiến hành cưỡng ép, tịch thu dụng cụ đánh bắt đối với hoạt động tác nghiệp của 6 tàu cá “nước ngoài ” bị cho là vi phạm lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc.



28/06: Ba tàu ngầm Mỹ thuộc hạm đội 7 đến Ấn độ dương và Đông, Đông Nam Á. Đó là các tàu USS Michigan, được điều tới Pusan, Hàn Quốc; tàu USS Ohio tới Vịnh Subic của Philippines; và tàu USS Florida tới Diego Garcia trong Ấn Độ Dương. Tổng số tên lửa chuyên tấn công các mục tiêu trên mặt đất Tomahawk mang trên ba tàu này lên đến 462 chiếc)

30/06: Trung Quốc thông báo tập trận bắn đạn thật tại khu vực Đông Hải trong sáu ngày, bắt đầu từ thứ Tư 30/06 .

Báo Hong Kong cáo giác có thể trong cuộc tập trận, được tiến hành trước khi có cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn ở Hoàng Hải gần đó, Trung Quốc sẽ thử nghiệm loại tên lửa đạn đạo chống tàu chiến tối tân nhất mà chưa quốc gia nào sử dụng.

Nhật báo China Daily của chính phủ Trung Quốc trong khi đó nói quân đội nước này đã ra lệnh cấm toàn bộ hoạt động trên biển ở một khu vực rộng lớn ngoài khơi phía đông cho tới ngày 05/07.

30/06-01/07: Lực lượng tuần ngư Biển Đông bắt nhiều tàu đánh cá Việt Nam .

06/07/2010 (RFA)

Bị tàu lạ đâm chìm trên vùng biển cách Đà Nẵng 15 hải lý, 6 ngư dân 1 tàu cá Bình Định đã trôi dạt 2 ngày đêm trên biển, sau cùng được 1 tàu nước ngoài cứu sống đưa về Cảng Đoạn Xá Hải Phòng.

Tàu cá của ngư dân Bình Định BBD 50819 bị 1 tàu lạ đâm chìm vào khoảng nửa đêm 3/7 trong khi đánh bắt cá ở duyên hải ngoài khơi Đà Nẵng. Thuyền trưởng và 5 thuyền viên đã bám được vào phao cứu sinh và trôi trên biển, đến sáng 5/7 tàu Hubsterllar mang cờ Marshall Islands đã phát hiện và cứu sống cả 6 người. Theo nguồn tin chính thức, tất cả ngư dân gặp nạn đã được tàu Hubsterllar đưa về cảng Đoạn Xá Hải Phòng vào chiều 6/7 .

Copyright © 1998-2010 Radio Free Asia. All rights reserved.

15/07 (Dân trí) – Khoảng 3h30 sáng nay (15/7), một chiếc thuyền đánh cá của tỉnh Thừa Thiên – Huế đang đánh cá ngoài khơi biển Thuận An đã bị một tàu lạ đâm chìm rồi bỏ chạy. 1 ngư phủ chết, 1 mất tích và 3 người bị thương nặng.

Chiếc thuyền đánh cá công suất nhỏ mang số hiệu TTH-33501 thuộc xã Phú Hải, huyện Phú Vang ra khơi vào ngày 12/7. Trên thuyền chở 5 người gồm: Phan Văn Manh (SN 1950 – Thuyền trưởng), Nguyễn Đại Ngữ (SN 1952), Huỳnh Chiến (SN 1959), Phan Văn Cư (SN 1983) và Phan Văn Hùng (SN 1974), đều trú tại thôn Cự Lại Nam, xã Phú Hải.

Vào thời điểm trên, có một tàu lạ đã đâm mạnh vào giữa thuyền đánh cá làm thuyền gãy đôi và chìm hẳn xuống biển.

Lại điệp khúc “tàu lạ đâm chìm tầu ngư dân, n ngư phủ chết, n mất tích, n người bị thương”. Điệp khúc này không lạ nữa mà đã thành quen. Hệ thống truyền thông, 700 tờ báo thế mà chỉ lẻ loi có tờ Dân trí điện tử đưa tin. Đặc biệt tờ “Tiếng nói nhân dân” hầu như tuyệt nhiên không màng đến hoặc cùng lắm cũng bất đắc dĩ với loại tin này vì nó đã dành hết chỗ để đăng tin “16 chữ vàng” và tinh thần “4 tốt”. Cách đưa tin, cấp độ đưa tin đối với một sự kiện liên quan đến chủ quyền quốc gia, sinh mạng của nhân dân mà không bằng tin tức một vụ hiếp dâm.

Nhất định là có chỉ đạo thành đường lối.

Tiếng kêu cứu của các ngư phủ lạc lõng, yếu ớt, phải bỏ mạng giữa biển đêm thì như vậy. Các ngư phủ khác thoát chết trở về thì tiếng kêu cứu giữa ban ngày, giữa đồng bào mình cũng chỉ yếu ớt, lẻ loi, và bị hăm dọa, còn lâm vào tình trạng sâu thẳm hơn cả giữa đêm đen. Tai nạn ngoài biển kia phải chăng có nguồn gốc từ ở trên bờ?

18/07: Báo trong nước nói tàu cá số hiệu QNg 55940 của ngư dân Quảng Ngãi "mất tích" trong bão Côn Sơn cùng với sáu thuyền viên .

23/07: Ngoại trưởng Hoa Kỳ Clinton đến Hà Nội phát biểu tại Diễn Đàn An Ninh KhuVực ASEAN (ARF)

25-31/07: Mỹ và Nam Hàn tập trận trong Biển Nhật Bản. Hàng Không Mẫu Hạm George Washington rời Busan tiến ra Biển Nhật Bản.

27/07: Kênh 7 Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc nói hai ủy viên Quân ủy Trung ương Trung Quốc, Tổng Tham mưu trưởng Giải phóng quân Trung Quốc Trần Bỉnh Đức và Tư lệnh Hải quân nước này, ông Ngô Sinh Lợi, hôm thứ Ba 27/07 đã chứng kiến diễn tập bắn đạn thật do Hạm đội Nam Hải thuộc hải quân Trung Quốc thực hiện.

Cuộc tập trận này bao gồm tấn công từ xa vào các mục tiêu trên biển, hoạt động tác chiến kiểm soát trên không và chống tên lửa bắn từ chiến hạm đối phương.

28/07: Báo chí Trung Quốc cho hay hôm 26/07 Cơ quan phụ trách ngư nghiệp tỉnh Quảng Đông đã điều tàu Ngư chính 44061 tới Trường Sa.

Tàu này sẽ "tăng cường quản lý nguồn hải sản, bảo vệ quyền lợi biển của Trung Quốc và hỗ trợ ngư dân". Tàu 44061 theo kế hoạch sẽ tới vùng biển Trường Sa ngày 30/07 tới.

29/07: Trung Quốc vừa tổ chức tập trận quy mô lớn ở vùng biển phía nam nước này, trong khi Hoa Kỳ và Hàn Quốc đang diễn tập chung. Xem thêm ngày 27/07.


Hoàng Hoa tóm lược, ghi note hoặc trích từ các thông tin báo chí.

Đã có phương án xử lý bùn đỏ khai thác bô-xít

Đã có phương án xử lý bùn đỏ khai thác bô-xít


Cập nhật lúc 21:38, Thứ Hai, 30/11/2009 (GMT+7)
- Ông Ngô Tố Ninh, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần alumin Nhân Cơ thuộc Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) vừa cho biết Hội đồng khoa học tỉnh Đắk Nông đã thông qua báo cáo tác động môi trường Dự án Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ.

>> Đại dự án bô-xít Tây Nguyên và ý kiến nhiều chiều
Ảnh: VNN

Báo cáo đã gần như hoàn chỉnh sau nhiều lần bổ sung và sửa chữa theo những ý kiến phản biện của các nhà khoa học.

Theo đó, các phương án xử lý, tái chế bùn đỏ trong quá trình khai thác quặng bô-xít, sản xuất và luyện alumin ở Nhân Cơ đã được lên kế hoạch chi tiết.
Như vậy, khi dự án sản xuất alumin Nhân Cơ đạt 650 ngàn tấn alumin/năm thì tổng lượng bùn đỏ gần 1 triệu 400 ngàn tấn/năm( tương đương khoảng 945 ngàn m3).

Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân cơ sẽ tiến hành xử lý bùn đỏ bằng phương pháp chôn lấp, sau đó tiến hành hoàn thổ, phục hồi môi trường. Bùn đỏ trước khi thải ra bãi sẽ được rửa ngược dòng 6 bước nhằm tận thu kiềm và alumin kèm theo bùn đỏ.

Hồ chứa bùn đỏ (rộng hơn 200ha) có các lớp chống thấm tốt để kiềm bám bùn đỏ không bị thẩm thấu vào nước ngầm, nước chứa trong bãi chứa bùn đỏ được thu gom và bơm hoàn toàn về nhà máy.

Các thành phần bùn đỏ có hại cho môi trường được cách ly hoàn toàn, không để rò rỉ hay thẩm thấu gây ảnh hưởng tới môi trường; thành phần chất lỏng đi theo bùn đỏ hoặc sinh ra trong quá trình lưu trữ (như nước mưa hòa với bùn đỏ) sẽ được thu hồi, tái sử dụng tại Nhà máy alumin.

Hồ chứa bùn đỏ xây dựng phải đảm bảo các tiêu chí như: không gây ra hiện tượng thẩm thấu các chất ô nhiễm môi trường; lòng hồ phải được xử lý thi công và lót vải địa kỹ thuật hoặc vải nhựa có độ thấm đạt các yêu cầu của tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam đối với bãi chôn lấp rác thải nguy hại; không có hiện tượng phát sinh và phát tán bụi ra môi trường; đảm bảo khả năng hoàn thổ trả lại đất cho canh tác trong thời gian ngắn nhất với chi phí nhỏ nhất; không tiềm ẩn bất cứ khả năng gây thảm họa nào đặc biệt là khả năng vỡ đập gây ô nhiễm môi trường và nguy hiểm trên diện rộng...
Hồ thải bùn đỏ được lựa chọn là các thung lũng phía Nam khu vực Nhà máy alumin.

Các đập ngăn sẽ được xây dựng để tạo ra các hồ thải theo các giai đoạn hoạt động của nhà máy. Tổng thể tích của các hồ theo tính toán đảm bảo được 30 năm vận hành cho nhà máy.

Xung quanh hồ sẽ xây dựng hệ thống kênh thu nước mặt, nước mưa từ lưu vực xung quanh để dẫn thoát ra khỏi phạm vi lòng hồ, đảm bảo lượng mưa xuống hồ chỉ là lượng mưa thu trực tiếp từ diện tích mặt thoáng của hồ.

Vietnam scientists clash with government over bauxite project

http://www.vietcatholic.net/News/Clients/ReadArticle.aspx?ID=66580


Vietnam scientists clash with government over bauxite project

VietCatholic News (26 Apr 2009 09:14)

Hanoi - Vietnamese scientists and activists have called on the government to cancel a massive bauxite mining plan in the country's Central Highlands for environmental reasons, scientists confirmed Friday.
The scientists said the calls came at a seminar organized by Vietnam's Ministry of Industry and Trade, its Federation of Technical and Science Associations, and the state-owned Vietnam National Coal and Mineral Industries Group (Vinacomin).
At the seminar in Hanoi on Thursday, many of the over 50 scientists in attendance said that Vinacomin's plans for bauxite mining and processing projects covering over 1,800 square kilometres in the mountainous Central Highlands will cause irreversible environmental damage.
'The government should rethink the way it is implementing the technology,' said Professor Pham Duy Hien, a former head of Vietnam's National Atomic Energy Academy. 'If they do it the way Vinacomin has suggested, it will cause a major disaster for us later on.'
Government officials said the mining of bauxite ore, that is used to produce aluminum, was integral to the economic guidelines Vietnam's Communist Party had laid out in its 2006 five-year plan.
'This project will bring significant benefits to the country as aluminum becomes more popular as a material for construction and airplane and car production,' said Vinacomin chairman Doan Van Kien
Vinacomin's plan envisions exploitation of 5.4 billion tons of bauxite ore in six projects in the region until 2015.
Bauxite is generally mined in vast open pits. For each ton of aluminum produced, approximately five tons of caustic slag are created, which can degrade the environment without proper storage and revegetation.
The first two bauxite processing plants, already under construction, have been contracted to the Chinese mining company Chalco. The involvement of several thousand Chinese workers has led to nationalist opposition by some Vietnamese bloggers, who have spread rumors that the projects may lead to Chinese control over Vietnamese territory.
At the end of the conference, Deputy Prime Minister Hoang Trung Hai said Vietnam would adapt the mining plan for ecological sensitivity, but scepticism remains.
'I do not think the government will be willing to stop these projects,' said historian and National Assembly member Duong Truong Quoc, who said he found the government's presentation 'unconvincing.'
Vietnam's bauxite reserves are among the world's largest, with an estimated 8 billion tons, concentrated in the country's Central Highlands region.

M&C Business

Tuyên bố và sự thật: Tô Giới Tầu tại Tân Rai

Tuyên bố và sự thật: Tô Giới Tầu tại Tân Rai


VietCatholic News (01 May 2009 22:54)

THỦ TƯỚNG TUYÊN BỐ
nguồn: http://www.vietnamnet.vn/chinhtri/2009/04/845025/
Bộ Công Thương có nhiệm vụ chuẩn bị báo cáo về tình hình thực hiện các dự án khai thác và chế biến bô-xít với Hội nghị Trung ương tới, Bộ Kế hoạch - Đầu tư sẽ bổ sung vào Báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 5 tới về việc thực hiện dự án khai thác bô-xít, sản xuất alumin.
Đánh giá lại hiệu quả dự án Nhân Cơ
Thủ tướng giao Bộ Công Thương rà soát lại quy hoạch bô-xít trên cơ sở cập nhật tình hình và dự báo mới nhất về tác động của cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế toàn cầu và đề xuất điều chỉnh Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng bô-xít giai đoạn 2007-2015, có xét đến năm 2025, lập báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, trình duyệt theo quy định.
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, tính toán, đánh giá lại hiệu quả dự án alumin Nhân Cơ (Đắk Nông), báo cáo Thủ tướng.
Bộ này cũng có trách nhiệm phối hợp với Bộ Thông tin - Truyền thông, Ban Tuyên giáo Trung ương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền chủ trương của Đảng và Chính phủ về phát triển ngành công nghiệp khai thác, chế biến bô-xít.
Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên - Môi trường tiếp tục chỉ đạo công tác điều tra cơ bản, thăm dò, xác định trữ lượng tài nguyên bô-xít của cả nước nói chung và khu vực Tây Nguyên nói riêng, đồng thời đề xuất việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về môi trường đối với các dự án.
Lao động tại chỗ là chính
Thủ tướng cũng yêu cầu Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam ( TKV) thực hiện nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường, bảo đảm chất lượng thi công các công trình về xử lý môi trường, lưu ý TKV xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện kế hoạch sử dụng đất, kế hoạch khai thác mỏ, hoàn thổ, khôi phục môi trường theo trình tự cuốn chiếu, bảo đảm tác động tối thiểu đến hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp của địa phương, trình Bộ Tài nguyên - Môi trường thẩm định trước khi triển khai thực hiện.
Trước mắt, TKV triển khai các dự án Tân Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đắk Nông) bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả kinh tế, tài chính. Riêng dự án Nhân Cơ chỉ triển khai sau khi đánh giá hiệu quả kinh tế, báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt.
TKV cũng có nhiệm vụ đào tạo đội ngũ cán bộ, công nhân cho dự án trên cơ sở lực lượng lao động tại chỗ là chính, chủ động hướng dẫn nhà thầu nước ngoài thực hiện đúng các quy định hiện hành về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Bộ Công an phối hợp với các địa phương kiểm tra, giám sát chủ đầu tư (TKV) thực hiện đúng quy định về lao động người nước ngoài làm việc tại Việt Nam và bảo đảm an ninh, trật tự trong khu vực.
Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương có hoạt động khoáng sản bô-xít phối hợp với các bộ, chủ đầu tư thực hiện tốt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư, bảo đảm đời sống của nhân dân tại nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ; đặc biệt quan tâm đến việc bảo tồn và phát triển phong tục, tập quán và giữ gìn bản sắc của đồng bào dân tộc trong quá trình bố trí tái định cư.
Ngoài các bộ liên quan và TKV, văn bản này được gửi tới UBND các tỉnh Đắk Nông, Lâm Đồng, Gia Lai, Kon Tum, Bình Phước, Bình Thuận, Cao Bằng, Lạng Sơn.
VÀ ĐÂY LÀ SỰ THẬT
Bauxite Tân Rai - "Tô giới Tàu" trên cao nguyên Việt Nam

Rời vùng bauxite Nhân Cơ của Đắc Nông, chúng tôi lại lên đường, điểm kế tiếp là một vùng bauxite khác đó chính là Tân Rai, Bảo Lộc. Hành trình xuyên Tây Nguyên khá hoang vắng, xe đi qua những ngọn đèo heo hút, qua những khúc quanh ngoằn ngoèo, chiếc xe cũ nát cứ rung lên bần bật bởi đoạn đường đất đỏ nhấp nhô gập ghềnh.
Suốt quốc lộ 28 từ Đắc Nông đến Lâm Đông, thiên nhiên nhiều chỗ vẫn giữ được vẻ hoang sơ, bí ẩn. Màu xanh tươi mát bao quanh những triền đồi, phủ kín những thung lũng, hoa ven rừng khoe sắc, đẹp đến lạ kỳ trong nắng sớm Tây Nguyên. Trên nương trên rẫy, những người dân tộc thiểu số vẫn nhọc nhằn lao động, trên những gương mặt lam lũ ấy như chứa đựng cả vẻ cam chịu uất ức lẫn ngầm phản kháng...
Xe dừng ở Bảo Lộc, đi thêm 15 km nữa mới đến được trung tâm thị trấn Lộc Thắng (huyện Bảo Lâm). Hai bên đường, những nương trà thâm thấp, xanh tươi mơn mởn phủ trên những triền đồi. So với Nhân Cơ thì Lộc Thắng phát triển hơn nhiều về mọi mặt, đường xá, chợ búa, trường học... được xây cất khang trang hơn. Hồi cuối năm 2008, bất chấp dư luận phản đối, người ta đã khởi công xây dựng Dự án tổ hợp Bauxite – Nhôm Tân Rai ở đây. Tân Rai là tên gọi có từ xưa chỉ cả vùng đất Lộc Thắng và Lộc Ngãi bây giờ, phần đông cư dân là người Công giáo cùng chung sống thuận hòa với các đồng bào dân tộc người K'ho, Châu Mạ.... Kinh tế của người dân chủ yếu dựa vào việc trồng trà, cafe, hạt tiêu...
Tìm được chỗ trọ ngay gần trung tâm chợ Lộc Thắng, chúng tôi bắt đầu đi dạo quanh một vòng. Đúng như những lời kể lại, ở đây có rất nhiều người Trung Quốc, họ có mặt ở khắp nơi, đàn ông có, đàn bà cũng có, họ qua lại, chuyện trò rôm rả. Những quán ăn, nhà hàng, từ cách phục vụ cho đến bảng hiệu toàn bằng tiếng Hoa. Tại trụ sở Ban quản lý Tổ hợp Bauxite - Nhôm Lâm Đồng (TKV), những đoàn xe chở chuyên gia Trung Quốc ra vào tấp nập, có bảo vệ canh gác nghiêm ngặt.
Người dân nơi đây tuy chưa hiểu rõ về tác hại của Bauxite, nhưng trước mắt, họ tỏ ra rất khó chịu và bực tức về cuộc "đổ bộ" của những. ..."thằng Tàu" quái đản. Thỉnh thoảng chúng tôi được nghe kể những câu chuyện dở khóc, dở cười xung quanh thói keo kiệt của những anh Tàu ba phải. Cuộc sống đang bình yên bỗng bị xáo trộn, bởi bao nhiêu rắc rối, phiền hà của các dự án với "đội ngũ quân Tàu xâm nhập". Mới chân ướt chân ráo qua VN, vậy mà trên địa bàn huyện Bảo Lâm đã xảy ra khá nhiều vụ xô xát, quậy phá của các nhóm công nhân TQ với người dân địa phương. Tình hình an ninh ngày càng trở nên phức tạp, công an có đến giải quyết cũng chỉ giỏi đe nẹt dân mình, còn với người TQ thì họ chỉ làm qua loa cho có lệ rồi về. Đó là, chưa kể những vụ "cuộc tình dị chủng" làm một số cô gái Việt mang bầu, đẻ con...
Theo lời chỉ dẫn, chúng tôi ghé vào thăm một cụ già được coi là "thổ địa" ở đây, vì cụ đã sống ở mảnh đất này gần 50 năm. Trong căn bếp xiêu vẹo, ngọn lửa cháy leo lét, cụ hướng cái nhìn xa xăm về những cánh rừng thông thưa thớt và thở dài: "Mới có một năm mà đổi thay nhanh quá, chẳng còn nhận ra Tân Rai nữa. Rừng bị chặt phá, suối cũng bị ô nhiễm. Thanh niên trai tráng không có việc làm, bỏ đi hết cả, những đứa ở lại thì buồn chán sinh ra lắm tệ nạn. Bây giờ lại thêm thằng Tàu kéo vào, mang văn hóa của nó đến cắm rễ, còn văn hóa của người dân tộc mình ngày càng mất dần".
Cơn ho sù sụ kéo dài, đôi mắt nhăn nheo của cụ đượm buồn. Không gian căn bếp trở nên im ắng, lặng lẽ. "Cô cậu ở Thành phố có điều kiện, chắc biết rõ hơn tôi. Cái bô-xit này tai hại lắm, nó giết đất, giết người từ từ. Nó giết cả thế hệ con cháu mình. Tôi già rồi, nhưng lo lắm. Lo nhất là thằng Tàu nó đổ người vào đất Tân Rai này làm loạn, mà sắp loạn thật rồi, nó vào đông quá, không ai quản lý được..."
Ông cụ lo buồn cũng phải. Mảnh đất Bảo Lâm với mật độ dân số chỉ vào khoảng 60 người/km2, bỗng chốc phải hứng chịu cuộc xâm nhập của hàng ngàn người từ phương Bắc kéo đến. Những cư dân mới đến có chủ đích không tốt lành, với ăn hóa, ngôn ngữ và cách sống hoàn toàn khác hẳn cũng dễ nảy sinh nhiều bất ổn. Một sự xáo trộn quá lớn trên mảnh đất cao nguyên vốn bình yên dễ khiến con người ta lo âu.
Hình như lâu lắm mới được giãi bày tâm sự, ông cụ nói chuyện với chúng tôi đến tận chiều tối. Ở đây, những người có suy nghĩ được như cụ quả là đáng quý. Đa phần người dân vẫn chưa hiểu hết tác hại của Bauxite, đặc biệt mưu đồ Hán hóa Tây Nguyên ẩn nấp dưới chiêu bài hợp tác kinh tế. Sự thiếu thông tin của người dân, cộng với sự thờ ơ, vô trách nhiệm về mặt quản lý của chính quyền sẽ là nguyên nhân dẫn đến một thảm họa khôn lường trong tương lai.
Các cô gái địa phương bây giờ cũng bắt đầu đi học tiếng Hoa, lớp học mới mở lúc nào cũng đông nghẹt học viên. Xa xa trong các bản làng, công nhân TQ đêm đêm đạp xe ra vào "tán gái". Những quán đặc sản thịt rừng mọc lên như nấm, bên ngoài, hàng dài xe biển số xanh của quan chức trên tỉnh về. Trong quán, Tàu - Ta lẫn lộn, chén chú chén anh no say, lè nhè những âm thanh nửa Hoa nửa Việt. Các ông cán bộ địa phương bình thường dốt chữ, một câu chào bằng tiếng K'Ho học mãi không nhớ được, bây giờ cũng bập bẹ vài câu "Hảo Lớ" để ra oai với "bạn Tàu" khi ăn nhậu. Cách xa những nơi náo nhiệt ấy, lác đác những tốp người dân tộc lầm lũi đi về trong bóng tối cao nguyên. ..
Sáng hôm sau, cụ già "thổ địa" cho chúng tôi mượn xe, chiếc xe nặng và to kềnh càng, không biết gọi là xe gì, nhưng có lẽ nó có từ thời Mẫu quốc Liên Xô viện trợ. Anh bạn phải mất nửa tiếng đồng hồ để nhờ ông cụ hướng dẫn, thấy sự lúng túng của chúng tôi, ông phá lên cười khoái chí "Khà khà, xe này thồ hàng thì chiến lắm đấy". Đúng là chiếc xe này thích hợp với việc chở hàng hơn là chở người.
Cô bạn mượn đâu bộ quần áo mang đến, kèm theo nụ cười tinh quái: "Mặc vào đi, cho giống người ở đây xin vào làm công nhân". Bộ quần áo dính đầy đất đỏ, mặc vào trông lem luốc và khá vô duyên so với phong cách PV CLBNBTD mà tôi luôn tự hào. Trông thấy tôi, ông lão thích thú vỗ vai đồm độp: "Đúng rồi, cho giống người địa phương. Trong đấy, bảo vệ thấy người lạ nó không cho vào đâu. Cô bé này giỏi lắm". Nhìn bộ dạng của tôi, cô nàng cười khúc khích, còn bọn bạn thì lén lút chụp hình một cách khoái chí. Chuyến đi Tây Nguyên lần này, tôi được đi chung với nhóm bạn có cái tên khá lạ là "Ngủ gật", họ đều là những người còn trẻ, rất năng động và cũng rất. ..quái.
Chiếc xe cà khổ lăn bánh một cách cà giựt chở theo một đám người ngồi chen chúc. Tiếng xe gầm rú, tiếng cô bạn la hét thất thanh, gã lái xe nghiệp dư suýt lao xuống ruộng mấy lần. Công trường nhà máy Bauxite đang xây dựng cách trung tâm chợ 5km, chúng tôi vừa đi vừa né cảnh sát giao thông. Gần đến nơi, hai người bạn xuống xe tự đi tìm hiểu, còn tôi và anh bạn cứ thế phóng thẳng vào. Có lẽ do bộ dạng giống người điạ phương, nên chúng tôi dễ dàng vượt qua nhiều chốt bảo vệ.
Khu vực công trường bao quanh bởi những cánh rừng thông đang bị chặt phá, gần đó có một đầm nước. Theo quy hoạch, vùng đầm nước này sẽ được cải tạo thành hồ chứa bùn đỏ. Không cần phải có con mắt chuyên môn, có thể dễ dàng nhận thấy vùng đầm nước này quá nhỏ bé để có thể chứa hết được khối lượng bùn đỏ khổng lồ sắp sửa thải ra.
Vào đến nơi, chúng tôi bắt gặp ngay một không khí lao động hối hả, nhộn nhịp. Một vùng đất phẳng lì ước chừng 50 ha đang được đào xới và xây cất, đất đỏ quạch lầy lội, khắp nơi ngổn ngang sắt thép, máy móc. Hầu hết các khu vực đang xây dựng được rào chắn bởi hàng dài lưới B40, bên cạnh là những dòng chữ Trung Quốc khá hoành tráng. Bên trong hàng rào, người lẫn máy móc đang làm việc hết công suất. Nhìn chung thì kỹ thuật xây dựng còn khá thô sơ, các loại máy móc cũng không có gì đặc biệt, sức người vẫn là chính, còn máy móc và vật liệu xây dựng như sắt, thép, xi-măng... đều mang từ Trung Quốc qua.
Ấn tượng nhất là việc có quá nhiều người Trung Quốc ở công trường này. Hầu như chỗ nào cũng thấy. Có cảm giác không hề có sự xuất hiện của người Việt. Công nhân Trung Quốc tràn ngập khắp công trường. Họ mang cả vợ con sang, họ sống trong các dãy nhà tập thể mọc lên san sát.
Phần lớn những công nhân này chỉ là lao động tay chân, không có trình độ. Nhìn cách làm việc thì thấy họ đều tỏ ra lười biếng, sức làm yếu và cũng hay đùa giỡn. Đứng trông coi là những viên quản đốc trông khá dữ dằn, cách đi đứng và tác phong giống một chỉ huy quân đội hơn. Chúng tôi hầu như không thể dừng lại để hỏi thăm, vì đến chỗ nào cũng gặp người Trung Quốc. Quả thật, cả một công trường rộng đến 50 ha trên đất Việt, kiếm ra một người Việt khó quá !
Đang phân vân tìm cách tiếp cận, bỗng cô bạn đang ở phía ngoài điện thoại vào:
- "Sao? Anh em bước chân vô "Tô giới Tàu" thấy thế nào?".
- "Ừ, công nhân Trung Quốc đông quá, tràn ngập khắp nơi".
Cô bạn nói tiếp:
-"Mình vừa bắt chuyện với một cán bộ ở đây, anh ta cho biết phía nhà thầu Chalco nói có 300 công nhân Tàu, nhưng khi chính quyền tiến hành điều tra thì phát hiện có đến 500. .."
Tôi vội cắt ngang "Làm gì có chuyện 500, hơn nhiều"
- "Ừ, mấy người bán hàng cũng nói vậy, nghe nói cả ngàn đấy...".
Hóa ra cái mà chính quyền gọi là "cuộc điều tra phát hiện" là như thế này, chỉ nhìn sơ qua cũng thấy con số công nhân TQ không thể dừng lại ở vài trăm người được. Tính một cách đơn giản, mỗi khu vực xây dựng có ít nhất trên 100 công nhân, cả công trường có gần 20 khu vực như vậy, suy ra con số công nhân TQ lên đến phải hàng ngàn người. Sự vô trách nhiệm về mặt quản lý của chính quyền địa phương là quá rõ ràng !
Chúng tôi cứ lòng vòng cả buổi mà không biết hỏi han ai, chẳng biết đi đường nào, các bảng hướng dẫn không có một chữ Việt, toàn bằng tiếng Hoa. Chúng tôi cảm thấy thật lạc lõng, giống như bước chân vào một mảnh đất lạ lẫm, với những con người xa lạ. Đang tính quay trở ra thì bất chợt tôi nghe có tiếng gọi vang lên:
- "Đi xin việc hả em trai?"
Tiếng gọi nghe thân quen khiến tôi có cảm giác giống như đang ở một nơi nào đó xa lạ, bỗng gặp một người đồng hương. Trước mắt chúng tôi là một anh công nhân người Việt Nam mồ hôi nhễ nhại, chắc anh ta cũng chẳng hiểu tại sao khi gặp anh chúng tôi vui mừng như vậy, tôi buột miệng trả lời: "Dạ..."
-"Ở đây nó không nhận người mình đâu ! Kiếm chỗ khác đi em trai"
-"Dạ không, em đến đây để tìm người quen" Tôi vừa nói, vừa tiến đến mời anh ta điếu thuốc.
- À, mấy đứa kiếm ai ? Người mình ở đây chỉ có hai đội, khoảng gần 100 người, làm ngày nào ăn lương ngày đó
Theo lời kể của anh công nhân nọ, anh ta được nhận vào làm vì khi ấy công nhân bên Trung Quốc không qua kịp, nên phía nhà thầu buộc phải nhận một số ít lao động địa phương vào trám chỗ. Đa phần đều không có hợp đồng lao động, tiền lương thì chỉ bằng một nửa công nhân TQ, công việc chủ yếu là xây nhà và đào đất. Cậu chuyện cởi mở hơn, chúng tôi bèn hỏi thăm về những công nhân Trung Quốc
- Tụi nó qua đây muốn cưới vợ rồi ở lại đó mà. Bên đó nó ở vùng quê nghèo, đều thất nghiệp, không nhà cửa, gái nào thèm cưới. Qua đây có việc làm, lương cũng cao nữa. Nghe đâu quanh đây có mấy đứa sắp cưới vợ rồi xin ở lại luôn.
Anh còn cho biết thêm, công nhân Trung Quốc ở đây khoảng 1.500 người, trong đó có nhiều người từng là lính giải ngũ, chưa kể hàng trăm chuyên gia thường xuyên ra vào. Sắp tới sẽ có thêm một đợt công nhân nữa kéo sang với số lượng khá đông...
Nghe đến đây bất giác tôi cảm thấy bất nhẫn. Sự khó chịu trào dâng với những gì xảy ra trước mặt, đúng là không thể hiểu được việc họ khai thác bauxite sẽ mang đến lợi ích cho ai. Tôi miên man nghĩ đến một viễn cảnh đáng sợ, đó là khi mảnh đất cao nguyên đang bắt đầu bị người Trung Quốc cắm rễ mang theo thứ văn hóa ô hợp, việc khai thác Bauxite sẽ làm đất canh tác ngày càng thu hẹp, khi đất đai trở nên khô cằn, nguồn nước ô nhiễm... Phải chăng trong tương lai, Tây Nguyên phải chứng kiến những đứa con rứt ruột bỏ đi "tị nạn môi trường", hay Tây Nguyên sẽ bị giày xéo bởi một cuộc đại di dân ồ ạt từ Bắc Phương ?
Mâu thuẫn về lợi ích giữa người dân địa phương và người Trung Quốc chưa thực sự bùng phát, nhưng khả năng tiềm ẩn một cuộc xung đột lớn có thể xảy ra nếu tình trạng di dân ào ạt này tiếp diễn. Ấy là khi dân địa phương hiểu ra rằng việc khai thác Bauxite sẽ chẳng mang lại lợi ích gì, trái lại còn làm cuộc sống hỗn tạp, đất canh tác thì mất dần. Kinh nghiệm ở nhiều nước cho thấy, khai thác Bauxite chỉ làm kiệt quệ đất đai, ô nhiễm môi sinh, gia tăng đói nghèo, kéo theo sự lầm than của cư dân địa phương mà thôi. Thêm vào đó, phải chứng kiến những người TQ khai thác tài nguyên trên mảnh đất của mình, trong khi bản thân bị mất công ăn việc làm, liệu họ có dễ dàng chấp nhận ?
Chia tay anh công nhân nọ, chúng tôi quay trở ra, lòng nặng trĩu. Vừa ra khỏi công trường đã gặp cô bạn đang đứng chờ, miệng cười tươi như hoa. Cả đám lại chen chúc nhau trên chiếc xe cà khổ. Chiếc xe lăn bánh qua nhà máy Bauxite Nhôm Lâm Đồng, qua những con đường đất đỏ lở lói, đến dòng suối đang ô nhiễm nặng... Thỉnh thoảng lại bắt gặp những nhóm người đang cặm cụi đo đạc, tính toán. Nghe nói người ta sẽ tiến hành san rừng, bạt núi để làm một tuyến đường tắt chuyên chở Bauxite đến Đắc Nông
Chung quanh khu vực công trường còn rất nhiều nhà dân sinh sống, những ngôi nhà nhỏ bé ẩn hiện trong mảng không gian xanh thơ mộng của những vườn chè, vườn chuối... Trong những xóm nhỏ nghèo nàn, cuộc sống trôi qua yên bình, người dân vẫn cần cù lao động, tiếng trẻ em nô đùa dưới rặng cây. Xa xa, những cô gái dân tộc với làn da ngăm đen mỉm cười e ấp khi chúng tôi vẫy tay chào...
Đất và người Tây Nguyên vốn dĩ bao dung, hiền hòa nhưng cũng dễ bị tổn thương. Một sự xáo trộn quá lớn sẽ là một sự hủy hoại khôn lường. Tây Nguyên luôn kiêu hãnh, linh thiêng và đầy tự trọng. Sự tàn phá môi sinh và văn hóa cao nguyên này sẽ là một di họa khủng khiếp đến nhiều thế hệ.
Đừng để ngọai bang dùng lưỡi dao Bauxite chém ngang lưng Tây Nguyên, bởi bauxite chính là lưỡi dao độc. Đừng để vết thương Tây Nguyên thêm rỉ máu, bởi vết thương nhiễm độc không bao giờ lành lặn. Vâng, dân Việt chúng ta không cho phép điều đó xảy ra, bằng tất cả lương tâm và trách nhiệm !
Tường trình từ Tân Rai

Nhóm PV CLBNBTD