FOREIGN RELATIONS OF THE UNITED STATES 1969-1976
VIETNAM OCTOBER 1972 - JANUARY 1973
(FOREIGN RELATIONS of THE UNITED STATES, 1969-1976 Vol. IX, Vol. X)
Documents Excerpts for the Strategic Studies for The Republic of Vietnam
Part 7: https://quandiemvietnam.blogspot.com/2020/06/foreign-relations-of-united-states-1969_11.html
Part 4: Letter from President Nixon to South Vietnamese President Thieu. The text of Thieu’s letter to the President
Part 1: “We believe that peace is at hand", Letter From President Nixon to South Vietnamese President Thieu, Message From the Ambassador to Vietnam (Bunker) to the President’s Deputy Assistant for National Security Affairs (Haig), Preface.Part 8: Memorandum of Conversation1 Saigon, December 19, 1972.
Part 9 Memorandum of Conversation Saigon, December 19, 1972 (Continued)
745 terminate support for President Thieu. As early as October 1970, President Nixon was uniformly counseled by his Cabinet and his Congressional Leadership to cut U.S. losses in Southeast Asia and to withdraw from the conflict. Despite this counsel, President Nixon rallied the American people to continue the struggle and justify the sacrifices of the then 49,000 American dead. Since that time, President Nixon has moved against this consensus in his government and his Congress to react vigorously at the time of Cambodia in May of 1970, in Laos in the spring of 1971 and, finally, to react even more violently despite his upcoming election when he mined and bombed North Vietnam in the wake of Hanoi’s massive invasion in March of 1972. President Nixon had been able to execute these acts by staying just one step ahead of his domestic opponents throughout the past year. This last October, at a time when the American people were greatly distressed at President Thieu’s handling of his Presidential elections, General Haig and President Thieu worked out a strategy in Saigon which enabled President Nixon to overcome an inevitable cutoff of support to President Thieu. General Haig and President Thieu worked out a strategy which culminated in the revelations of January of this year during which the secret negotiations with Hanoi were revealed by Dr. Kissinger and a new forthcoming political proposal was tabled. This strategy defused U.S. critics and enabled President Nixon to continue to support the war through this past spring and beyond the decisions of May 8th. It was evident to President Nixon as early as last spring that somehow a new basis would have to be found to enable him to continue with the conflict. The old rationale and logic was no longer adequate for continued U.S. sacrifice and support. Thus, President Nixon instructed Dr. Kissinger, in July of 1972, to work intensively in an effort to achieve an agreement with Hanoi. And by October of this year, when the full results of the decisions of May 8 began to be felt in North Vietnam, Hanoi finally offered a workable proposal. President Nixon now firmly believes that this proposal which meets our minimum requirements of October 1970 and January and May of 1972 cannot be rejected. Frankly, President Nixon could not understand how President Thieu could be insisting on guarantees which exceeded the joint U.S.–GVN proposals of two years earlier now that a settlement was within grasp. Nevertheless, the simple facts are these. Unless the U.S. finds an entirely new basis to justify the sacrifices that the American people have been asked to bear, there is no hope that the American Congress will be willing to continue to do so. Thus, it is not because we are naïve and expect that peace will automatically follow the agreement; rather precisely the opposite motivations underlie President Nixon’s desire to have President Thieu’s concurrence in the proposal. It is the President’s 339370/428S/80004
746 Foreign Relations, 1969–1976, Volume IX view and one shared by Dr. Kissinger and General Haig that if we have an agreement, then those elements in the U.S. who have long supported the war effort and President Thieu will be able to claim, with obvious justification, that they have been right all along and that continued support for Thieu has finally brought Hanoi to the peace table. With this agreement, the anticommunist elements in America will have a sense of pride in what has been done up until now and, more importantly, the American people can rally behind an agreement which has been achieved through the President’s persistence in doing the correct thing. With this renewed sense of pride, the American people will be willing to make whatever sacrifices are necessary to insure that the agreement succeeds. Thus, continued support, economic and military, for South Vietnam will be assured. But even more importantly, should Hanoi violate the agreement, then the legal, psychological and patriotic basis will exist for prompt and brutal U.S. retaliation. Without this kind of modified platform, President Nixon cannot hope to retain Congressional support in the U.S. In recent weeks, the elements in the American Congress who have traditionally supported President Thieu have turned against him. Such leading Hawks as Barry Goldwater, Senator Stennis and Representative Hebert have told President Nixon that they will lead the fight to cut off support to President Thieu should you* surface as the sole obstacle to peace. The facts are indeed simple. President Thieu cannot rationally deprive President Nixon of the platform he must have to continue to support President Thieu. Were he to do so, the outcome would be inevitable and prompt a total cutoff of U.S. support. This is not the desire of President Nixon and is not presented to President Thieu as a threat but merely a recitation of simple objective reality. Careful analysis of the current agreement confirms the following. Contrary to President Thieu’s allegations, there is no language in the draft agreement which authorizes the continued presence of North Vietnamese troops in the South. On the other hand, we do not believe that it is essential that there be a specific prohibition, given the other interlocking aspects of the agreement which affect the troop issue. The fact that infiltration of men and material is specifically prohibited, that North Vietnamese troops must withdraw from Laos and Cambodia and that the DMZ must be respected all demand that the agreement be specifically violated if Hanoi is to maintain a viable North Vietnamese force in the south. More importantly, however, President Thieu, within the provisions of the agreement, has been armed with adequate leverage to force Hanoi and PRG compliance with the demobilization provisions. For example, President Thieu retains between 30,000 and 40,000 political prisoners, an asset of major concern to Hanoi. These prisoners can be released as a direct condition of confirmed demobilization.
339370/428S/80004December 14–29, 1972
747 Of equal importance is President Thieu’s ability to govern in the political process in direct proportion to Hanoi’s willingness to demobilize or displace its forces in the south. This should be carefully considered by President Thieu. Certainly, over the past eight weeks, he has clearly enunciated the principle that Hanoi has no right to be in the South. Furthermore, President Nixon has committed himself to support this same principle, in a speech after the settlement or in a statement following a meeting with President Thieu in the wake of an agreement. Thus, the principle is clearly established in the eyes of the world. President Thieu has the leverage to insist on its implementation and there are interlocking provisions within the agreement itself to make the principle binding. President Thieu has also been repeatedly assured by President Nixon that should Hanoi fail to demobilize or relocate its troops, this will provide a firm basis to delay on any political provisions, including the creation of the committee or ultimately the initiation of national elections. President Nixon has also stated that he will support President Thieu should this situation develop. Thus, President Thieu himself is the deciding and governing factor and has all the assets to insure the ultimate withdrawal or neutralization of North Vietnamese forces. More importantly, it is clear that if Hanoi opts to maintain these forces in the South and is unwilling to risk a violation against which the U.S. will retaliate, these forces must be attritted. Finally, it is inconceivable that Hanoi will be able to maintain indefinitely forces in the south which cannot be replenished or rotated and which have no hope for ultimate return to their homeland. How can the morale, let alone the fighting spirit of such an expeditionary force be sustained? President Thieu agreed that he could more than manage a North Vietnamese expeditionary force under these conditions. General Haig concluded by again emphasizing the absolute essentiality of changing the fundamental character of the conflict in such a way that a whole new basis can be found for U.S. support. It is President Nixon’s considered judgement that this basis is provided for through the draft agreement which includes the minimum demands listed earlier in the discussion. President Thieu then asked General Haig to tell him exactly where the draft agreement now rested. General Haig proceeded to go through the draft agreement as of December 12, explaining the following:—The language of the revised preamble, reviewing the proposed three document signature alternative.—Revised language of Chapter I on which the U.S. seeks to return to the November 23rd version.—The controversy over the term “destroyed” in Article 7 of Chapter II.
339370/428S/80004
748 Foreign Relations, 1969–1976, Volume IX—The DRV effort to telescope three months to two months in Article 8(c) of Chapter III.—The language controversy in Article 12(b) of Chapter IV.—The DRV attempt to delete “as soon as possible” in the last sentence of Article 3.—The DRV modification to Chapter V on the DMZ.—The DRV proposal to modify Article 20(a) of Chapter VII. General Haig then recapitulated the existing divergencies between the U.S. and DRV as of General Haig’s departure from Washington. These included:—Controversy over the DMZ (Article 15).—Procedures for signature of the agreement.—The controversy over the translation of “promote” in Article12(b), and the DRV insistence on linking the Protocols in the agreement to Article 12(b).—DRV wish to change three months to two months in Article 8(c).—DRV effort to remove Indonesia from the ICCS. General Haig then reviewed the questions raised by the DRV on December 13th in which the DRV opened several additional issues in the guise of an experts’ meeting that took place prior to the negotiating session. These included:—The change in the preamble to show that the U.S. and DRV act with the concurrence of rather than in concert with their allies.—Deletion of the title of the Republic of Vietnam throughout the text, except in one article.—In Article 7, deletion of the word “destroyed.”—In Article 20(a), a change in language which would have the effect of highlighting the parties’ specific obligations under the 1954 and 1962 Accords.—Efforts to provide for in the understandings the withdrawal of all U.S. civilians and the release within 60 days of civilian detainees held by the GVN. General Haig then explained in detail the differences between the U.S. and DRV on the ICCS and two and four party Protocols. President Thieu stated that he understood General Haig’s concerns and pointed out that General Haig had to understand that President Thieu had the responsibility for the security of the people of South Vietnam, and, therefore, had an obligation to improve the agreement to the degree possible. He then asked if General Haig [Hanoi] would be willing to accept it. General Haig stated that no one could be sure but that most of the minimum provisions that General Haig had just outlined had at one time or another been accepted by Hanoi and, therefore,
339370/428S/80004 December 14–29, 1972
749 if Hanoi decided to settle, it would most likely be willing to settle on these terms. President Thieu then asked whether Hanoi would actually accept withdrawal from Laos and Cambodia. General Haig pointed out that the specific language of the agreement explicitly required the total withdrawal of North Vietnamese forces from both Cambodia and Laos. The time sequence, however, was still not firmly settled. In Laos we had been assured of a ceasefire within 20 days compressed from the original 30 days. The U.S. would continue to try to compress this further to ten days and following the ceasefire Hanoi was obligated to withdraw its forces. In the discussions between the Pathet Lao and the Royal Laotian Government discussions were directed toward withdrawal of all foreign forces within sixty days of the ceasefire. General Haig noted that he would be speaking with Prime Minister Souvanna the following day and would urge him to compress this time even further. More importantly, he would urge Souvanna to not accept any political provisions or to not withdraw allied foreign forces until the North Vietnamese withdrawals were underway. In the case of Cambodia, withdrawal provisions are less finite. Hanoi has stated that it cannot dictate to the parties there since other factors are involved. On the other hand, it has given the United States firm assurances that with the ceasefire in South Vietnam there is no need for the conflict to continue in Cambodia. The U.S. in turn has put Hanoi on notice that any change in the military balance in Cambodia following the ceasefire in South Vietnam would be interpreted as an abrogation of the overall agreement. This understanding will be appendixed to the basic agreement. Furthermore, the United States has warned Hanoi that all U.S. air assets in Southeast Asia can be concentrated in Laos and Cambodia if the fighting does not terminate there. Finally, the U.S. would press for a cessation of offensive operations in Cambodia within 48 hours of a ceasefire in South Vietnam. President Thieu then asked if Hanoi agreed to withdraw its troops from Cambodia and Laos to North Vietnam. General Haig stated that the discussions were explicit and that the provisions of the agreement prevented he movement of troops in these two countries into South Vietnam. President Thieu then asked what kind of international supervision would exist in Laos and Cambodia. General Haig stated that we now visualize reestablishing the ICC as established in the earlier Accords and President Thieu noted that the ICC had been ineffective before and wondered how it could be effective now. General Haig stated that the U.S. was not naive about this issue and therefore we would retain a unilateral U.S. surveillance reconnaissance capability which would permit up to 40 flights a day to ensure that the North Vietnamese were being withdrawn and that violations were not occurring. Only in this way could proper supervision be ensured. Experience had certainly shown
339370/428S/80004750 Foreign Relations, 1969–1976, Volume IX that no international body could prevent violations if the intent to do so existed. President Thieu asked General Haig to explain again how we could get the North Vietnamese troops withdrawn from South Vietnam if the agreement lacked specific provision for their withdrawal. General Haig stated that the interlocking provisions of the agreement which were explicit about infiltration, the use of Laos and Cambodia territory and base areas, and the demobilization principle were the clear vehicle. Furthermore, as General Haig outlined earlier all the leverage was on Thieu’s side both in terms of the political prisoners held by President Thieu and his control on the governor on the political provisions wanted so badly by the Viet Cong. President Thieu asked how shipment of mate ́riels from North Vietnam to South Vietnam would be controlled. General Haig stated that here again a unilateral U.S. capability to surveil the infiltration routes would be retained. Additionally, we would hope that the ICCS and the two and four party mechanism would offer additional assurances. President Thieu stated that it was very clear to him that there would be no peace as a result of the agreement but more importantly that while the United States’ intention to retaliate might be clear, Hanoi would never risk actions which could provoke U.S. retaliation. The period after the ceasefire would be very quiet during which the enemy would not use fire arms. They instead would spread out their troops, join the VC and use murder and kidnapping with knives and bayonets. Then after U.S. troops had been withdrawn they would again take up their weapons and resort to guerrilla warfare. This would inevitably occur if President Thieu did not meet their political demands but always at a level which would not justify U.S. retaliation. General Haig stated that this was probably true but that as he had pointed out earlier, President Thieu, the ARVN, the police and RF and PF could more than cope with these tactics just as they had successfully for the past four years. President Thieu agreed that he and his forces could manage such a situation very well. President Thieu then asked General Haig how the United States visualizes it would get its prisoners back. General Haig stated again that the obligation was specific in the agreement, that all the U.S. prisoners including those in Laos and those held by the VC in South Vietnam would be released within sixty days and this was a specific obligation of the DRV. During the recent Paris talks Hanoi had attempted to link the release of American prisoners with the release of political prisoners held by the GVN. This was in fact the subject of one of the remaining contested issues. However, the earlier agreed language of Article VIII made it clear that the release of all U.S. prisoners and the accounting of all U.S. missing in action had to be completed within sixty days regardless of the issue of VC prisoners or North Vietnamese
(page 751) prisoners held in the South.
----
Phần 9 Bản ghi nhớ cuộc trò chuyện Sài Gòn, ngày 19 tháng 12 năm 1972 (Tiếp theo)
339370 / 428S / 80004
744 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX Những lý do tại sao Hà Nội muốn duy trì quân đội ở miền Nam là rõ ràng. Một trường hợp có thể được đưa ra là những nhượng bộ chính trị mà Hà Nội đưa ra cũng khiến họ buộc phải duy trì các lực lượng ở miền nam để chắc chắn rằng NLF, VC hay PRG, bất cứ danh tính nào được trao cho các thành phần bản địa cộng sản, sẽ không hoàn toàn bị VNCH phá hủy. Tuy nhiên, bên cạnh đó, rõ ràng là các lực lượng Bắc Việt phải cung cấp sức mạnh để mở rộng sự kiểm soát của cộng sản vì du kích bản địa không có hy vọng làm như vậy. Rõ ràng là vào năm 1968, họ thiếu sức mạnh, nhưng quan trọng hơn, mùa xuân vừa qua họ đã thất bại hoàn toàn khi thực hiện mục đích chiến lược Hà Nội để khống chế VNCH. Tổng thống Thiệu nên suy nghĩ kỹ về tình hình hiện tại này. Đầu những năm 1960, Tổng thống Diệm với quyền lực chính trị và thực tế ít hơn nhiều so với Tổng thống Thiệu có thể ngăn chặn chiến tranh du kích của các lực lượng bản địa và trên thực tế, đã chiến thắng trong cuộc đấu tranh chống lật đổ. Vì lý do này, Hà Nội đã chọn tăng cường lực lượng du kích bản địa ở miền nam và cuối cùng để thực hiện một hoạt động hỗn hợp theo quy ước và du kích. Bây giờ tình hình đã đảo ngược. Tổng thống Thiệu, với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, đã có thể đánh bại sự tăng cường quy mô lớn của Bắc Việt cho một cơ sở hạ tầng cộng sản miền Nam bị suy yếu rất nhiều. Chính thực tế của thất bại này đã dẫn đến một quyết định có ý thức của Hà Nội để đàm phán và một lần nữa trở lại chiến tranh du kích. Tổng thống Thiệu, với Quân đội, cảnh sát và lực lượng an ninh của ông sẽ vượt hơn đối thủ là kẻ thù trong cuộc đấu tranh kiểu này. Trong thực tế, Tổng thống Thiệu nên hoan nghênh sự thay đổi này trong chiến lược của Hà Nội như là một chiến thắng quan trọng thực sự. Các sự kiện gần đây trong MR1 xác nhận rằng trận chiến quy ước chống lại một lực lượng xâm lược Bắc Việt được trang bị mạnh mẽ có nhiều rủi ro hơn nhiều so với các loại trận chiến đã được phát động thành công ở vùng đồng bằng. Do đó, chính sự thất bại của Hà Nội đã khiến nó chuyển sang chiến lược chiến đấu kém hiệu quả hơn và, nếu bất cứ điều gì, sự tiến bộ đạt được ở miền Nam Việt Nam từ năm 1965 và đặc biệt là theo Chương trình Việt Nam hóa bắt đầu vào năm 1969 sẽ đảm bảo thành công cho Tổng thống Thiệu nếu ông có ý chí và trí tuệ để nhận ra lợi thế hiện tại của mình. Tổng thống Thiệu gật đầu và đồng ý rằng ông cảm thấy tin tưởng Việt Nam thực sự có thể dễ dàng dập tắt một cuộc nổi dậy của du kích. Tướng Haig tiếp tục rằng điều quan trọng mà Tổng thống Thiệu cần nhớ là Tổng thống Nixon không ngây thơ về ý định của Hà Nội. Tuy nhiên, có những cân nhắc mà Tổng thống Thiệu phải hiểu nếu Mỹ và Sài Gòn thắng thế. Sự thật rất đơn giản. Trong bốn năm qua, Tướng Haig, Tiến sĩ Kissinger và Tổng thống Nixon là những nhân vật chính trong Chính phủ Hoa Kỳ, người đã làm việc chống lại sự đồng thuận đa số để chấm dứt cuộc đấu tranh và 339370 / 428S / 80004 Ngày 14 tháng 12 năm1972
745 chấm dứt hỗ trợ cho Tổng thống Thiệu. Ngay từ tháng 10 năm 1970, Tổng thống Nixon đã được Nội các và Lãnh đạo Quốc hội của ông đồng nhất cố vấn để cắt giảm tổn thất của Mỹ ở Đông Nam Á và rút khỏi cuộc xung đột. Bất chấp lời khuyên này, Tổng thống Nixon đã tập hợp người dân Mỹ tiếp tục cuộc đấu tranh và biện minh cho sự hy sinh của 49.000 người Mỹ đã chết. Kể từ đó, Tổng thống Nixon đã chống lại sự đồng thuận này trong chính phủ và Quốc hội của ông để phản ứng mạnh mẽ vào thời điểm Campuchia vào tháng 5 năm 1970, tại Lào vào mùa xuân năm 1971 và cuối cùng, phản ứng dữ dội hơn bất chấp cuộc bầu cử sắp tới của ông khi ông gài mìn và ném bom miền Bắc Việt Nam sau cuộc xâm lược quy mô của Hà Nội vào tháng 3 năm 1972. Tổng thống Nixon đã có thể thực hiện các hành vi này bằng cách chỉ đi trước một bước so với các đối thủ trong nước của mình trong suốt năm qua. Tháng 10 năm ngoái, vào thời điểm người dân Mỹ vô cùng lo lắng trước việc Tổng thống Thiệu xử lý các cuộc bầu cử Tổng thống của mình, Tướng Haig và Tổng thống Thiệu đã vạch ra một chiến lược tại Sài Gòn, cho phép Tổng thống Nixon vượt qua sự cắt đứt nguồn viện trợ không thể tránh khỏi đối với Tổng thống Thiệu. Tướng Haig và Tổng thống Thiệu đã hoạch định ra một chiến lược đạt cao điểm qua những tiết lộ của tháng 1 năm nay trong lúc các cuộc đàm phán bí mật với Hà Nội đã được Tiến sĩ Kissinger tiết lộ và một đề nghị chính trị mới sắp được đưa ra. Chiến lược này đã xoa dịu các nhà phê bình Hoa Kỳ và cho phép Tổng thống Nixon tiếp tục hỗ trợ cuộc chiến trong suốt mùa xuân vừa qua và vượt xa hơn các quyết định ngày 8 tháng Năm. Rõ ràng với Tổng thống Nixon sớm nhất là vào mùa xuân năm ngoái rằng bằng cách nào đó, một căn bản mới sẽ phải được tìm thấy để cho phép ông tiếp tục với cuộc xung đột. Lý trí và lý luận cũ không còn hiệu quả để tiếp tục sự hy sinh và hỗ trợ của Hoa Kỳ. Do đó, Tổng thống Nixon đã chỉ thị cho Tiến sĩ Kissinger, vào tháng 7 năm 1972, làm việc tích cực trong nỗ lực đạt được thỏa thuận với Hà Nội. Và đến tháng 10 năm nay, khi kết quả đầy đủ của các quyết định ngày 8 tháng 5 bắt đầu được cảm nhận ở miền Bắc Việt Nam, Hà Nội cuối cùng đã đưa ra một đề nghị khả thi. Tổng thống Nixon hiện tin tưởng chắc chắn rằng đề nghị này đáp ứng các yêu cầu tối thiểu của chúng tôi vào tháng 10 năm 1970 và tháng 1 và tháng 5 năm 1972 thì không thể bị từ chối. Thành thật nói, Tổng thống Nixon không thể hiểu làm thế nào Tổng thống Thiệu có thể khăng khăng về các bảo đãm vượt quá các đề nghị chung giữa Mỹ-VNCH hai năm trước hiện giờ một thỏa thuận đã trong tầm nắm bắt. Tuy nhiên, sự thật đơn giản là những điều này. Trừ khi Mỹ tìm thấy một căn bản hoàn toàn mới để biện minh cho những hy sinh mà người dân Mỹ đã được yêu cầu chịu đựng, không có hy vọng rằng Quốc hội Mỹ sẽ sẵn sàng tiếp tục làm như vậy. Như vậy, không phải vì chúng ta ngây thơ và mong rằng hòa bình sẽ tự động đi theo sau thỏa thuận; chính xác hơn là những động lực ngược lại làm nền tảng cho mong muốn của Tổng thống Nixon muốn có sự đồng thuận của Tổng thống Thiệu trong đề nghị này. Đó là quan điểm của Tổng thống 339370 / 428S / 80004 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX
746 và được chia sẻ của Tiến sĩ Kissinger và Tướng Haig rằng nếu chúng ta có một thỏa thuận, thì những yếu tố đó ở Hoa Kỳ đã từ lâu ủng hộ nỗ lực chiến tranh và Tổng thống Thiệu sẽ có thể tuyên bố, với sự biện minh rõ ràng, rằng họ đã hoàn toàn đúng đắn và sự tiếp tục hỗ trợ cho Thiệu cuối cùng đã đưa Hà Nội vào bàn hòa bình. Với thỏa thuận này, các phần tử chống đối ở Mỹ sẽ có cảm giác tự hào về những gì đã được thực hiện cho đến bây giờ và quan trọng hơn, người dân Mỹ có thể tập hợp lại sau một thỏa thuận đã đạt được thông qua sự kiên trì của Tổng thống trong việc làm đúng. Với niềm tự hào được đổi mới này, người dân Mỹ sẽ sẵn sàng thực hiện bất kỳ sự hy sinh nào là cần thiết để đảm bảo rằng thỏa thuận thành công. Do đó, tiếp tục hỗ trợ, kinh tế và quân sự, cho miền Nam Việt Nam sẽ được đảm bảo. Nhưng thậm chí quan trọng hơn, nếu Hà Nội vi phạm thỏa thuận, thì cơ sở pháp lý, tâm lý và yêu nước sẽ tồn tại để trả đũa kịp thời và mạnh mẽ của Hoa Kỳ. Nếu không có loại nền tảng sửa đổi này, Tổng thống Nixon không thể hy vọng duy trì sự ủng hộ của Quốc hội tại Hoa Kỳ Trong những tuần gần đây, các thành phần trong Quốc hội Hoa Kỳ có truyền thống ủng hộ Tổng thống Thiệu đã quay lưng lại với ông. Những người Hawks hàng đầu như Barry Goldwater, Thượng nghị sĩ Stennis và Đại diện Hebert đã nói với Tổng thống Nixon rằng họ sẽ lãnh đạo cuộc chiến để cắt đứt sự ủng hộ với Tổng thống Thiệu nếu TT Thiệu là trở ngại duy nhất cho hòa bình. Các sự kiện thật là đơn giản. Tổng thống Thiệu không thể tước đoạt một cách có ý thức nền tảng mà Tổng thống Nixon phải có để tiếp tục ủng hộ Tổng thống Thiệu. Nếu ông ấy làm như vậy, kết quả sẽ là không thể tránh khỏi và lập tức khiến toàn thể sự hỗ trợ của Hoa Kỳ bị cắt đứt. Đây không phải là mong muốn của Tổng thống Nixon và không phải được trình bày cho Tổng thống Thiệu như một sự đe dọa mà chỉ là một sự thuật lại một hiện thực khách quan đơn giản. Sự phân tích cẩn thận của thỏa thuận hiện tại xác nhận những điều sau đây. Trái ngược với các cáo buộc của Tổng thống Thiệu, không có ngôn ngữ nào trong bản dự thảo thỏa thuận cho phép sự hiện diện tiếp tục của quân đội Bắc Việt ở miền Nam. Mặt khác, chúng tôi không tin rằng điều cần thiết là phải có một sự cấm đoán cụ thể, do các khía cạnh đan xen khác của thỏa thuận có ảnh hưởng đến vấn đề quân đội. Thực tế là sự xâm nhập của người và vật chất bị cấm đặc biệt, rằng quân đội Bắc Việt phải rút khỏi Lào và Campuchia và DMZ phải được tôn trọng mọi yêu cầu rằng thỏa thuận bị vi phạm cụ thể nếu Hà Nội muốn duy trì một lực lượng Bắc Việt sng còn ở miền Nam. Tuy nhiên, quan trọng hơn, Tổng thống Thiệu, trong các điều khoản của thỏa thuận, đã được trang bị đòn bẩy thích hợp để buộc Hà Nội và PRG tuân thủ các điều khoản xuất ngũ. Chẳng hạn, Tổng thống Thiệu giữ lại từ 30.000 đến 40.000 tù nhân chính trị, một tài sản quan tâm lớn đối với Hà Nội. Những tù nhân này có thể được thả ra như một điều kiện trực tiếp của việc xuất ngũ được xác nhận. 339370 / 428S / 80004 Ngày 14 tháng 12 năm1972
747 Điều quan trọng không kém là khả năng của Tổng thống Thiệu trong việc điều hành quá trình chính trị tỷ lệ thuận với việc Hà Nội sẵn sàng xuất ngũ hoặc dời chỗ của các lực lượng của họ ở miền nam. Điều này cần được xem xét cẩn thận bởi Tổng thống Thiệu. Chắc chắn, trong tám tuần qua, ông ấy đã nêu rõ nguyên tắc rằng Hà Nội không có quyền ở miền Nam. Hơn nữa, Tổng thống Nixon đã cam kết ủng hộ nguyên tắc tương tự này, trong một bài phát biểu sau khi giải quyết hoặc trong một tuyên bố sau cuộc họp với Tổng thống Thiệu tiếp theo sau thỏa thuận. Do đó, nguyên tắc được thiết lập rõ ràng trước thế giới. Tổng thống Thiệu có đòn bẩy để nhấn mạnh vào việc thực hiện và có những điều khoản đan xen trong chính thỏa thuận để làm cho nguyên tắc ràng buộc. Tổng thống Thiệu cũng đã nhiều lần được Tổng thống Nixon đảm bảo rằng nếu Hà Nội không xuất ngũ hoặc di dời quân đội, điều này sẽ tạo cơ sở vững chắc để trì hoãn bất kỳ điều khoản chính trị nào, bao gồm cả việc thành lập ủy ban hoặc cuối cùng là bắt đầu bầu cử quốc gia. Tổng thống Nixon cũng tuyên bố rằng ông sẽ ủng hộ Tổng thống Thiệu nếu tình hình này phát sinh. Vì vậy, bản thân Tổng thống Thiệu là nhân tố quyết định và cai trị và có tất cả tài sản để bảo đảm cho sự rút lui hay vô hiệu hóa cuối cùng của các lực lượng Bắc Việt. Quan trọng hơn, rõ ràng là nếu Hà Nội quyết định duy trì các lực lượng này ở miền Nam và không muốn mạo hiểm một vi phạm mà Mỹ sẽ trả đũa, thì các lực lượng này phải bị xói mòn. Cuối cùng, Không thể tin được rằng Hà Nội sẽ có thể duy trì các lực lượng vô thời hạn ở phía nam mà không thể bổ sung hoặc luân chuyển và không có hy vọng trở lại quê hương. Làm thế nào tinh thần, huống chi là tinh thần chiến đấu của một lực lượng viễn chinh như vậy được duy trì? Tổng thống Thiệu đồng ý rằng ông có thể nhiều hơn là quản lý một lực lượng viễn chinh Bắc Việt trong những điều kiện này. Tướng Haig kết luận bằng cách một lần nữa nhấn mạnh sự cần thiết tuyệt đối của việc thay đổi đặc tính cơ bản của cuộc xung đột theo cách mà một căn bản hoàn toàn mới có thể được tìm thấy để có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ. Theo phán quyết của Tổng thống Nixon, căn bản này được cung cấp thông qua bản dự thảo thỏa thuận bao gồm các yêu cầu tối thiểu được liệt kê trước đó trong cuộc thảo luận. Tổng thống Thiệu sau đó yêu cầu Tướng Haig cho ông biết dự thảo thỏa thuận hiện đang chính xác ở đâu. Tướng Haig đã tiến hành thông qua dự thảo thỏa thuận vào ngày 12 tháng 12, giải thích như sau: -- Ngôn ngữ của lời mở đầu sửa đổi, xem xét ba tài liệu chữ ký tài liệu được đề nghị. -- Ngôn ngữ sửa đổi của Chương I mà Hoa Kỳ tìm cách trở lại vào tháng 11 Phiên bản thứ 23, -- Cuộc tranh cãi về thuật ngữ “đã phá hủy” ở Điều 7 của Chương II.
339370 / 428S / 80004
748 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX, -- Nỗ lực của DRV để rút ngắn từ ba tháng đến hai tháng tại Điều 8 (c) của Chương III. -- Chuyện tranh cãi về ngôn ngữ trong Điều 12 (b) của Chương IV. – DRV cố gắng xóa từ “càng sớm càng tốt” trong câu cuối cùng của Điều 3. -- DRV thay đổi cho Chương V về DMZ. -- Tập đề nghị DRV để sửa đổi Điều 20 (a) của Chương VII. Tướng Haig sau đó đã tóm tắt lại sự khác biệt hiện có giữa Hoa Kỳ và DRV khi Tướng Haig rời khỏi Washington. Bao gồm: -- Tranh cãi về DMZ (Điều 15). -- Những thủ tục ký kết bản thỏa thuận. -- Cuộc tranh luận về dịch nghĩa của chữ “promot” của Điều 12(b), và DRV khăng khăng liên kết các Nghị định thư trong Thỏa thuận với Điều khoản 12 (b). -- DRV muốn thay đổi ba tháng thành hai tháng tại Điều 8(c). -- Nỗ lực của DRV để loại bỏ Indonesia khỏi ICCS. Sau đó, Tướng Haig đã xem xét các câu hỏi do DRV đưa ra vào ngày 13 tháng 12, trong đó DRV đã mở ra một số vấn đề bổ sung trong vỏ bọc của một cuộc họp chuyên gia diễn ra trước phiên đàm phán. Bao gồm: -- Thay đổi trong phần mở đầu để cho thấy rằng Hoa Kỳ và DRV hành động với sự đồng thuận thay vì phối hợp với các đồng minh của họ. -- Sự xóa tiêu đề của Việt Nam Cộng hòa trong toàn bộ văn bản, ngoại trừ trong một bài viết. -- Ở Điều 7, sự xóa từ “bị phá hủy.” -- Trong Điều 20 (a), một sự thay đổi trong ngôn ngữ sẽ có tác dụng làm nổi bật các bắt buộc đặc biệt của các bên theo các Hiệp định 1954 và 1962. -- Các nỗ lực nhằm cung cấp cho sự hiểu biết rút tất cả thường dân Hoa Kỳ và việc trả tự do trong vòng 60 ngày những người bị giam giữ dân sự do Việt Nam nắm giữ. Tướng Haig sau đó đã giải thích chi tiết về sự khác biệt giữa Hoa Kỳ và DRV về ICCS và các Nghị định thư hai và bốn bên. Tổng thống Thiệu tuyên bố rằng ông hiểu những lo ngại của Tướng Haig và chỉ ra rằng Tướng Haig phải hiểu rằng Tổng thống Thiệu có trách nhiệm đối với an ninh của người dân miền Nam Việt Nam, và do đó, có nghĩa vụ phải cải thiện thỏa thuận đến mức độ có thể. Sau đó, ông hỏi liệu Tướng Haig [Hà Nội] có sẵn sàng chấp nhận nó không. Tướng Haig tuyên bố rằng không ai có thể chắc chắn nhưng hầu hết các điều khoản tối thiểu mà Tướng Haig vừa nêu ra lúc này hay lúc khác đều được Hà Nội chấp nhận và do đó, Tổng thống Thiệu tuyên bố rằng ông hiểu những lo ngại của Tướng Haig và chỉ ra rằng Tướng Haig phải hiểu rằng Tổng thống Thiệu có trách nhiệm đối với an ninh của người dân miền Nam Việt Nam, và do đó, có nghĩa vụ phải cải thiện thỏa thuận ở mức độ có thể. Sau đó, ông hỏi liệu Tướng Haig [Hà Nội] có sẵn sàng chấp nhận nó không. Tướng Haig tuyên bố rằng không ai có thể chắc chắn nhưng hầu hết các điều khoản tối thiểu mà Tướng Haig vừa nêu ra lúc này hay lúc khác đều được Hà Nội chấp nhận và do đó,
339370 / 428S / 80004 ngày 14 tháng 12
749 nếu Hà Nội quyết định dàn xếp, nó rất có thể sẽ sẵn sàng giải quyết theo các điều khoản này. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi liệu Hà Nội có thực sự chấp nhận rút khỏi Lào và Campuchia hay không. Tướng Haig chỉ ra rằng ngôn ngữ cụ thể của thỏa thuận rõ ràng yêu cầu rút toàn bộ lực lượng Bắc Việt khỏi cả Campuchia và Lào. Trình tự thời gian, tuy nhiên, vẫn chưa được giải quyết vững chắc. Ở Lào, chúng tôi đã được đảm bảo về lệnh ngừng bắn trong vòng 20 ngày được rút xuống từ 30 ngày ban đầu. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cố gắng rút xuống thêm mười ngày nữa và sau lệnh ngừng bắn Hà Nội bắt buộc phải rút lực lượng. Trong các cuộc thảo luận giữa Pathet Lào và Chính phủ Hoàng gia Lào, các cuộc thảo luận đã hướng tới việc rút toàn bộ lực lượng nước ngoài trong vòng sáu mươi ngày kể từ khi ngừng bắn. Tướng Haig lưu ý rằng ông sẽ nói chuyện với Thủ tướng Souvanna vào ngày hôm sau và sẽ thúc giục ông rút xuống lần này hơn nữa. Quan trọng hơn, ông sẽ thúc giục Souvanna không chấp nhận bất kỳ điều khoản chính trị nào hoặc không rút các lực lượng nước ngoài đồng minh cho đến khi việc rút quân của Bắc Việt được tiến hành. Trong trường hợp của Campuchia, các điều khoản rút quân ít hữu hạn hơn. Hà Nội đã tuyên bố rằng họ không thể ra lệnh cho các bên ở đó vì các yếu tố khác có liên quan. Mặt khác, nó đã mang lại cho Hoa Kỳ sự đảm bảo chắc chắn rằng với lệnh ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam, không cần phải tiếp tục xung đột ở Campuchia. Đến lượt Mỹ, Hà Nội đã thông báo rằng bất kỳ thay đổi nào trong cán cân quân sự ở Campuchia sau khi ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam sẽ được hiểu là sự bãi bỏ thỏa thuận chung. Sự hiểu biết này sẽ được phụ lục vào thỏa thuận căn bản. Hơn nữa, Hoa Kỳ đã cảnh báo Hà Nội rằng tất cả các tài sản hàng không của Hoa Kỳ ở Đông Nam Á có thể tập trung ở Lào và Campuchia nếu cuộc chiến không chấm dứt ở đó. Cuối cùng, Hoa Kỳ sẽ ép buộc chấm dứt các hoạt động tấn công ở Campuchia trong vòng 48 giờ sau khi ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi liệu Hà Nội có đồng ý rút quân khỏi Campuchia và Lào về Bắc Việt Nam không. Tướng Haig tuyên bố rằng các cuộc thảo luận là rõ ràng và các điều khoản của thỏa thuận đã ngăn cản sự di chuyển quân đội ở hai quốc gia này vào miền Nam Việt Nam. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi loại giám sát quốc tế nào sẽ có ở Lào và Campuchia. Tướng Haig tuyên bố rằng chúng tôi hiện đang hình dung việc tái lập ICC như được thành lập trong Hiệp định trước đó và Tổng thống Thiệu lưu ý rằng ICC trước đây không hiệu quả và tự hỏi làm thế nào nó có thể có hiệu lực ngay bây giờ. Tướng Haig tuyên bố rằng Hoa Kỳ không ngây thơ về vấn đề này và do đó chúng tôi sẽ giữ lại khả năng trinh sát giám sát đơn phương của Hoa Kỳ, kinh nghiệm chắc chắn đã cho thấy khả năng trinh sát giám sát sẽ cho phép lên tới 40 chuyến bay mỗi ngày để đảm bảo rằng quân Bắc Việt đã được rút đi và việc vi phạm không xảy ra. Chỉ bằng cách này, sự giám sát thích hợp mới có thể được đảm bảo.
339370 / 428S / 80004750 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX mà không có cơ quan quốc tế nào có thể ngăn chặn vi phạm nếu có ý định làm như vậy. Tổng thống Thiệu yêu cầu Tướng Haig giải thích lại làm thế nào chúng ta có thể buộc rút quân Bắc Việt rút khỏi Nam Việt Nam nếu thỏa thuận thiếu điều khoản cụ thể cho việc rút quân của họ. Tướng Haig tuyên bố rằng các điều khoản đan xen của thỏa thuận nói rõ ràng về sự xâm nhập, việc sử dụng lãnh thổ và các khu vực căn cứ của Lào và Campuchia, và nguyên tắc xuất ngũ là phương tiện rõ ràng. Hơn nữa, như Tướng Haig đã vạch ra trước đó, tất cả các đòn bẩy đều thuộc về phía Thiệu cả về các tù nhân chính trị do Tổng thống Thiệu nắm giữ và sự kiểm soát của ông đối với thống đốc về các điều khoản chính trị mà Việt Cộng rất muốn. Tổng thống Thiệu hỏi rằng việc vận chuyển quân nhu từ Bắc Việt Nam vào Nam Việt Nam sẽ được kiểm soát như thế nào. Tướng Haig tuyên bố rằng ở đây một lần nữa khả năng đơn phương của Hoa Kỳ giám sát các tuyến đường xâm nhập sẽ được giữ lại. Ngoài ra, chúng tôi hy vọng rằng ICCS và cơ chế hai và bốn bên sẽ cung cấp các đảm bảo bổ sung. Tổng thống Thiệu tuyên bố rằng ông rất rõ ràng rằng sẽ không có hòa bình do thỏa thuận, nhưng quan trọng hơn là trong khi ý định trả đũa của Hoa Kỳ có thể rõ ràng, Hà Nội sẽ không bao giờ mạo hiểm với những hành động có thể kích động trả đũa của Mỹ. Khoảng thời gian sau khi ngừng bắn sẽ rất yên tĩnh, trong đó kẻ thù sẽ không sử dụng vũ khí. Thay vào đó, họ sẽ dàn trải quân đội của mình, gia nhập Việt Cộng và sử dụng giết người và bắt cóc bằng dao và lưỡi lê. Sau khi quân đội Mỹ đã rút đi, họ sẽ lại lấy vũ khí và trở lại chiến tranh du kích. Điều này chắc chắn sẽ xảy ra nếu Tổng thống Thiệu không đáp ứng yêu cầu chính trị của họ nhưng luôn luôn ở mức độ không thể biện minh cho sự trả đũa của Mỹ. Tướng Haig tuyên bố rằng điều này có thể đúng nhưng như ông đã chỉ ra trước đó, Tổng thống Thiệu, Quân đội VNCH, cảnh sát và RF và PF có thể đối phó với các chiến thuật này giống như họ đã thành công trong bốn năm qua. Tổng thống Thiệu đồng ý rằng ông và lực lượng của mình có thể quản lý tình huống như vậy rất tốt. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi Tướng Haig làm thế nào Hoa Kỳ hình dung họ sẽ lấy lại tù nhân. Tướng Haig tuyên bố một lần nữa rằng bắt buộc được nȇu rõ trong thỏa thuận, rằng tất cả các tù nhân Hoa Kỳ bao gồm cả những người ở Lào và những người bị Việt Cộng giam giữ ở Nam Việt Nam sẽ được thả ra trong vòng sáu mươi ngày và đây là điều bắt buộc cụ thể của DRV. Trong các cuộc hội đàm ở Paris gần đây, Hà Nội đã cố gắng liên kết việc thả tù nhân Mỹ với việc thả tù nhân chính trị do Việt Nam Cộng Hòa nắm giữ. Thực tế đây là chủ đề của một trong những vấn đề còn đang thử thách. Tuy nhiên, ngôn ngữ đã được đồng ý trước đó của Điều VIII nói rõ rằng việc thả tất cả tù nhân Hoa Kỳ và kế toán tất cả những người Hoa Kỳ mất tích trong khi thi hành công vụ phải được hoàn thành trong vòng sáu mươi ngày bất kể vấn đề của tù nhân VC hay Bắc Việt (trang 751) bị giam giữ ở miền Nam.
(Còn tiếp)
339370 / 428S / 80004
744 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX Những lý do tại sao Hà Nội muốn duy trì quân đội ở miền Nam là rõ ràng. Một trường hợp có thể được đưa ra là những nhượng bộ chính trị mà Hà Nội đưa ra cũng khiến họ buộc phải duy trì các lực lượng ở miền nam để chắc chắn rằng NLF, VC hay PRG, bất cứ danh tính nào được trao cho các thành phần bản địa cộng sản, sẽ không hoàn toàn bị VNCH phá hủy. Tuy nhiên, bên cạnh đó, rõ ràng là các lực lượng Bắc Việt phải cung cấp sức mạnh để mở rộng sự kiểm soát của cộng sản vì du kích bản địa không có hy vọng làm như vậy. Rõ ràng là vào năm 1968, họ thiếu sức mạnh, nhưng quan trọng hơn, mùa xuân vừa qua họ đã thất bại hoàn toàn khi thực hiện mục đích chiến lược Hà Nội để khống chế VNCH. Tổng thống Thiệu nên suy nghĩ kỹ về tình hình hiện tại này. Đầu những năm 1960, Tổng thống Diệm với quyền lực chính trị và thực tế ít hơn nhiều so với Tổng thống Thiệu có thể ngăn chặn chiến tranh du kích của các lực lượng bản địa và trên thực tế, đã chiến thắng trong cuộc đấu tranh chống lật đổ. Vì lý do này, Hà Nội đã chọn tăng cường lực lượng du kích bản địa ở miền nam và cuối cùng để thực hiện một hoạt động hỗn hợp theo quy ước và du kích. Bây giờ tình hình đã đảo ngược. Tổng thống Thiệu, với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, đã có thể đánh bại sự tăng cường quy mô lớn của Bắc Việt cho một cơ sở hạ tầng cộng sản miền Nam bị suy yếu rất nhiều. Chính thực tế của thất bại này đã dẫn đến một quyết định có ý thức của Hà Nội để đàm phán và một lần nữa trở lại chiến tranh du kích. Tổng thống Thiệu, với Quân đội, cảnh sát và lực lượng an ninh của ông sẽ vượt hơn đối thủ là kẻ thù trong cuộc đấu tranh kiểu này. Trong thực tế, Tổng thống Thiệu nên hoan nghênh sự thay đổi này trong chiến lược của Hà Nội như là một chiến thắng quan trọng thực sự. Các sự kiện gần đây trong MR1 xác nhận rằng trận chiến quy ước chống lại một lực lượng xâm lược Bắc Việt được trang bị mạnh mẽ có nhiều rủi ro hơn nhiều so với các loại trận chiến đã được phát động thành công ở vùng đồng bằng. Do đó, chính sự thất bại của Hà Nội đã khiến nó chuyển sang chiến lược chiến đấu kém hiệu quả hơn và, nếu bất cứ điều gì, sự tiến bộ đạt được ở miền Nam Việt Nam từ năm 1965 và đặc biệt là theo Chương trình Việt Nam hóa bắt đầu vào năm 1969 sẽ đảm bảo thành công cho Tổng thống Thiệu nếu ông có ý chí và trí tuệ để nhận ra lợi thế hiện tại của mình. Tổng thống Thiệu gật đầu và đồng ý rằng ông cảm thấy tin tưởng Việt Nam thực sự có thể dễ dàng dập tắt một cuộc nổi dậy của du kích. Tướng Haig tiếp tục rằng điều quan trọng mà Tổng thống Thiệu cần nhớ là Tổng thống Nixon không ngây thơ về ý định của Hà Nội. Tuy nhiên, có những cân nhắc mà Tổng thống Thiệu phải hiểu nếu Mỹ và Sài Gòn thắng thế. Sự thật rất đơn giản. Trong bốn năm qua, Tướng Haig, Tiến sĩ Kissinger và Tổng thống Nixon là những nhân vật chính trong Chính phủ Hoa Kỳ, người đã làm việc chống lại sự đồng thuận đa số để chấm dứt cuộc đấu tranh và 339370 / 428S / 80004 Ngày 14 tháng 12 năm1972
745 chấm dứt hỗ trợ cho Tổng thống Thiệu. Ngay từ tháng 10 năm 1970, Tổng thống Nixon đã được Nội các và Lãnh đạo Quốc hội của ông đồng nhất cố vấn để cắt giảm tổn thất của Mỹ ở Đông Nam Á và rút khỏi cuộc xung đột. Bất chấp lời khuyên này, Tổng thống Nixon đã tập hợp người dân Mỹ tiếp tục cuộc đấu tranh và biện minh cho sự hy sinh của 49.000 người Mỹ đã chết. Kể từ đó, Tổng thống Nixon đã chống lại sự đồng thuận này trong chính phủ và Quốc hội của ông để phản ứng mạnh mẽ vào thời điểm Campuchia vào tháng 5 năm 1970, tại Lào vào mùa xuân năm 1971 và cuối cùng, phản ứng dữ dội hơn bất chấp cuộc bầu cử sắp tới của ông khi ông gài mìn và ném bom miền Bắc Việt Nam sau cuộc xâm lược quy mô của Hà Nội vào tháng 3 năm 1972. Tổng thống Nixon đã có thể thực hiện các hành vi này bằng cách chỉ đi trước một bước so với các đối thủ trong nước của mình trong suốt năm qua. Tháng 10 năm ngoái, vào thời điểm người dân Mỹ vô cùng lo lắng trước việc Tổng thống Thiệu xử lý các cuộc bầu cử Tổng thống của mình, Tướng Haig và Tổng thống Thiệu đã vạch ra một chiến lược tại Sài Gòn, cho phép Tổng thống Nixon vượt qua sự cắt đứt nguồn viện trợ không thể tránh khỏi đối với Tổng thống Thiệu. Tướng Haig và Tổng thống Thiệu đã hoạch định ra một chiến lược đạt cao điểm qua những tiết lộ của tháng 1 năm nay trong lúc các cuộc đàm phán bí mật với Hà Nội đã được Tiến sĩ Kissinger tiết lộ và một đề nghị chính trị mới sắp được đưa ra. Chiến lược này đã xoa dịu các nhà phê bình Hoa Kỳ và cho phép Tổng thống Nixon tiếp tục hỗ trợ cuộc chiến trong suốt mùa xuân vừa qua và vượt xa hơn các quyết định ngày 8 tháng Năm. Rõ ràng với Tổng thống Nixon sớm nhất là vào mùa xuân năm ngoái rằng bằng cách nào đó, một căn bản mới sẽ phải được tìm thấy để cho phép ông tiếp tục với cuộc xung đột. Lý trí và lý luận cũ không còn hiệu quả để tiếp tục sự hy sinh và hỗ trợ của Hoa Kỳ. Do đó, Tổng thống Nixon đã chỉ thị cho Tiến sĩ Kissinger, vào tháng 7 năm 1972, làm việc tích cực trong nỗ lực đạt được thỏa thuận với Hà Nội. Và đến tháng 10 năm nay, khi kết quả đầy đủ của các quyết định ngày 8 tháng 5 bắt đầu được cảm nhận ở miền Bắc Việt Nam, Hà Nội cuối cùng đã đưa ra một đề nghị khả thi. Tổng thống Nixon hiện tin tưởng chắc chắn rằng đề nghị này đáp ứng các yêu cầu tối thiểu của chúng tôi vào tháng 10 năm 1970 và tháng 1 và tháng 5 năm 1972 thì không thể bị từ chối. Thành thật nói, Tổng thống Nixon không thể hiểu làm thế nào Tổng thống Thiệu có thể khăng khăng về các bảo đãm vượt quá các đề nghị chung giữa Mỹ-VNCH hai năm trước hiện giờ một thỏa thuận đã trong tầm nắm bắt. Tuy nhiên, sự thật đơn giản là những điều này. Trừ khi Mỹ tìm thấy một căn bản hoàn toàn mới để biện minh cho những hy sinh mà người dân Mỹ đã được yêu cầu chịu đựng, không có hy vọng rằng Quốc hội Mỹ sẽ sẵn sàng tiếp tục làm như vậy. Như vậy, không phải vì chúng ta ngây thơ và mong rằng hòa bình sẽ tự động đi theo sau thỏa thuận; chính xác hơn là những động lực ngược lại làm nền tảng cho mong muốn của Tổng thống Nixon muốn có sự đồng thuận của Tổng thống Thiệu trong đề nghị này. Đó là quan điểm của Tổng thống 339370 / 428S / 80004 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX
746 và được chia sẻ của Tiến sĩ Kissinger và Tướng Haig rằng nếu chúng ta có một thỏa thuận, thì những yếu tố đó ở Hoa Kỳ đã từ lâu ủng hộ nỗ lực chiến tranh và Tổng thống Thiệu sẽ có thể tuyên bố, với sự biện minh rõ ràng, rằng họ đã hoàn toàn đúng đắn và sự tiếp tục hỗ trợ cho Thiệu cuối cùng đã đưa Hà Nội vào bàn hòa bình. Với thỏa thuận này, các phần tử chống đối ở Mỹ sẽ có cảm giác tự hào về những gì đã được thực hiện cho đến bây giờ và quan trọng hơn, người dân Mỹ có thể tập hợp lại sau một thỏa thuận đã đạt được thông qua sự kiên trì của Tổng thống trong việc làm đúng. Với niềm tự hào được đổi mới này, người dân Mỹ sẽ sẵn sàng thực hiện bất kỳ sự hy sinh nào là cần thiết để đảm bảo rằng thỏa thuận thành công. Do đó, tiếp tục hỗ trợ, kinh tế và quân sự, cho miền Nam Việt Nam sẽ được đảm bảo. Nhưng thậm chí quan trọng hơn, nếu Hà Nội vi phạm thỏa thuận, thì cơ sở pháp lý, tâm lý và yêu nước sẽ tồn tại để trả đũa kịp thời và mạnh mẽ của Hoa Kỳ. Nếu không có loại nền tảng sửa đổi này, Tổng thống Nixon không thể hy vọng duy trì sự ủng hộ của Quốc hội tại Hoa Kỳ Trong những tuần gần đây, các thành phần trong Quốc hội Hoa Kỳ có truyền thống ủng hộ Tổng thống Thiệu đã quay lưng lại với ông. Những người Hawks hàng đầu như Barry Goldwater, Thượng nghị sĩ Stennis và Đại diện Hebert đã nói với Tổng thống Nixon rằng họ sẽ lãnh đạo cuộc chiến để cắt đứt sự ủng hộ với Tổng thống Thiệu nếu TT Thiệu là trở ngại duy nhất cho hòa bình. Các sự kiện thật là đơn giản. Tổng thống Thiệu không thể tước đoạt một cách có ý thức nền tảng mà Tổng thống Nixon phải có để tiếp tục ủng hộ Tổng thống Thiệu. Nếu ông ấy làm như vậy, kết quả sẽ là không thể tránh khỏi và lập tức khiến toàn thể sự hỗ trợ của Hoa Kỳ bị cắt đứt. Đây không phải là mong muốn của Tổng thống Nixon và không phải được trình bày cho Tổng thống Thiệu như một sự đe dọa mà chỉ là một sự thuật lại một hiện thực khách quan đơn giản. Sự phân tích cẩn thận của thỏa thuận hiện tại xác nhận những điều sau đây. Trái ngược với các cáo buộc của Tổng thống Thiệu, không có ngôn ngữ nào trong bản dự thảo thỏa thuận cho phép sự hiện diện tiếp tục của quân đội Bắc Việt ở miền Nam. Mặt khác, chúng tôi không tin rằng điều cần thiết là phải có một sự cấm đoán cụ thể, do các khía cạnh đan xen khác của thỏa thuận có ảnh hưởng đến vấn đề quân đội. Thực tế là sự xâm nhập của người và vật chất bị cấm đặc biệt, rằng quân đội Bắc Việt phải rút khỏi Lào và Campuchia và DMZ phải được tôn trọng mọi yêu cầu rằng thỏa thuận bị vi phạm cụ thể nếu Hà Nội muốn duy trì một lực lượng Bắc Việt sng còn ở miền Nam. Tuy nhiên, quan trọng hơn, Tổng thống Thiệu, trong các điều khoản của thỏa thuận, đã được trang bị đòn bẩy thích hợp để buộc Hà Nội và PRG tuân thủ các điều khoản xuất ngũ. Chẳng hạn, Tổng thống Thiệu giữ lại từ 30.000 đến 40.000 tù nhân chính trị, một tài sản quan tâm lớn đối với Hà Nội. Những tù nhân này có thể được thả ra như một điều kiện trực tiếp của việc xuất ngũ được xác nhận. 339370 / 428S / 80004 Ngày 14 tháng 12 năm1972
747 Điều quan trọng không kém là khả năng của Tổng thống Thiệu trong việc điều hành quá trình chính trị tỷ lệ thuận với việc Hà Nội sẵn sàng xuất ngũ hoặc dời chỗ của các lực lượng của họ ở miền nam. Điều này cần được xem xét cẩn thận bởi Tổng thống Thiệu. Chắc chắn, trong tám tuần qua, ông ấy đã nêu rõ nguyên tắc rằng Hà Nội không có quyền ở miền Nam. Hơn nữa, Tổng thống Nixon đã cam kết ủng hộ nguyên tắc tương tự này, trong một bài phát biểu sau khi giải quyết hoặc trong một tuyên bố sau cuộc họp với Tổng thống Thiệu tiếp theo sau thỏa thuận. Do đó, nguyên tắc được thiết lập rõ ràng trước thế giới. Tổng thống Thiệu có đòn bẩy để nhấn mạnh vào việc thực hiện và có những điều khoản đan xen trong chính thỏa thuận để làm cho nguyên tắc ràng buộc. Tổng thống Thiệu cũng đã nhiều lần được Tổng thống Nixon đảm bảo rằng nếu Hà Nội không xuất ngũ hoặc di dời quân đội, điều này sẽ tạo cơ sở vững chắc để trì hoãn bất kỳ điều khoản chính trị nào, bao gồm cả việc thành lập ủy ban hoặc cuối cùng là bắt đầu bầu cử quốc gia. Tổng thống Nixon cũng tuyên bố rằng ông sẽ ủng hộ Tổng thống Thiệu nếu tình hình này phát sinh. Vì vậy, bản thân Tổng thống Thiệu là nhân tố quyết định và cai trị và có tất cả tài sản để bảo đảm cho sự rút lui hay vô hiệu hóa cuối cùng của các lực lượng Bắc Việt. Quan trọng hơn, rõ ràng là nếu Hà Nội quyết định duy trì các lực lượng này ở miền Nam và không muốn mạo hiểm một vi phạm mà Mỹ sẽ trả đũa, thì các lực lượng này phải bị xói mòn. Cuối cùng, Không thể tin được rằng Hà Nội sẽ có thể duy trì các lực lượng vô thời hạn ở phía nam mà không thể bổ sung hoặc luân chuyển và không có hy vọng trở lại quê hương. Làm thế nào tinh thần, huống chi là tinh thần chiến đấu của một lực lượng viễn chinh như vậy được duy trì? Tổng thống Thiệu đồng ý rằng ông có thể nhiều hơn là quản lý một lực lượng viễn chinh Bắc Việt trong những điều kiện này. Tướng Haig kết luận bằng cách một lần nữa nhấn mạnh sự cần thiết tuyệt đối của việc thay đổi đặc tính cơ bản của cuộc xung đột theo cách mà một căn bản hoàn toàn mới có thể được tìm thấy để có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ. Theo phán quyết của Tổng thống Nixon, căn bản này được cung cấp thông qua bản dự thảo thỏa thuận bao gồm các yêu cầu tối thiểu được liệt kê trước đó trong cuộc thảo luận. Tổng thống Thiệu sau đó yêu cầu Tướng Haig cho ông biết dự thảo thỏa thuận hiện đang chính xác ở đâu. Tướng Haig đã tiến hành thông qua dự thảo thỏa thuận vào ngày 12 tháng 12, giải thích như sau: -- Ngôn ngữ của lời mở đầu sửa đổi, xem xét ba tài liệu chữ ký tài liệu được đề nghị. -- Ngôn ngữ sửa đổi của Chương I mà Hoa Kỳ tìm cách trở lại vào tháng 11 Phiên bản thứ 23, -- Cuộc tranh cãi về thuật ngữ “đã phá hủy” ở Điều 7 của Chương II.
339370 / 428S / 80004
748 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX, -- Nỗ lực của DRV để rút ngắn từ ba tháng đến hai tháng tại Điều 8 (c) của Chương III. -- Chuyện tranh cãi về ngôn ngữ trong Điều 12 (b) của Chương IV. – DRV cố gắng xóa từ “càng sớm càng tốt” trong câu cuối cùng của Điều 3. -- DRV thay đổi cho Chương V về DMZ. -- Tập đề nghị DRV để sửa đổi Điều 20 (a) của Chương VII. Tướng Haig sau đó đã tóm tắt lại sự khác biệt hiện có giữa Hoa Kỳ và DRV khi Tướng Haig rời khỏi Washington. Bao gồm: -- Tranh cãi về DMZ (Điều 15). -- Những thủ tục ký kết bản thỏa thuận. -- Cuộc tranh luận về dịch nghĩa của chữ “promot” của Điều 12(b), và DRV khăng khăng liên kết các Nghị định thư trong Thỏa thuận với Điều khoản 12 (b). -- DRV muốn thay đổi ba tháng thành hai tháng tại Điều 8(c). -- Nỗ lực của DRV để loại bỏ Indonesia khỏi ICCS. Sau đó, Tướng Haig đã xem xét các câu hỏi do DRV đưa ra vào ngày 13 tháng 12, trong đó DRV đã mở ra một số vấn đề bổ sung trong vỏ bọc của một cuộc họp chuyên gia diễn ra trước phiên đàm phán. Bao gồm: -- Thay đổi trong phần mở đầu để cho thấy rằng Hoa Kỳ và DRV hành động với sự đồng thuận thay vì phối hợp với các đồng minh của họ. -- Sự xóa tiêu đề của Việt Nam Cộng hòa trong toàn bộ văn bản, ngoại trừ trong một bài viết. -- Ở Điều 7, sự xóa từ “bị phá hủy.” -- Trong Điều 20 (a), một sự thay đổi trong ngôn ngữ sẽ có tác dụng làm nổi bật các bắt buộc đặc biệt của các bên theo các Hiệp định 1954 và 1962. -- Các nỗ lực nhằm cung cấp cho sự hiểu biết rút tất cả thường dân Hoa Kỳ và việc trả tự do trong vòng 60 ngày những người bị giam giữ dân sự do Việt Nam nắm giữ. Tướng Haig sau đó đã giải thích chi tiết về sự khác biệt giữa Hoa Kỳ và DRV về ICCS và các Nghị định thư hai và bốn bên. Tổng thống Thiệu tuyên bố rằng ông hiểu những lo ngại của Tướng Haig và chỉ ra rằng Tướng Haig phải hiểu rằng Tổng thống Thiệu có trách nhiệm đối với an ninh của người dân miền Nam Việt Nam, và do đó, có nghĩa vụ phải cải thiện thỏa thuận đến mức độ có thể. Sau đó, ông hỏi liệu Tướng Haig [Hà Nội] có sẵn sàng chấp nhận nó không. Tướng Haig tuyên bố rằng không ai có thể chắc chắn nhưng hầu hết các điều khoản tối thiểu mà Tướng Haig vừa nêu ra lúc này hay lúc khác đều được Hà Nội chấp nhận và do đó, Tổng thống Thiệu tuyên bố rằng ông hiểu những lo ngại của Tướng Haig và chỉ ra rằng Tướng Haig phải hiểu rằng Tổng thống Thiệu có trách nhiệm đối với an ninh của người dân miền Nam Việt Nam, và do đó, có nghĩa vụ phải cải thiện thỏa thuận ở mức độ có thể. Sau đó, ông hỏi liệu Tướng Haig [Hà Nội] có sẵn sàng chấp nhận nó không. Tướng Haig tuyên bố rằng không ai có thể chắc chắn nhưng hầu hết các điều khoản tối thiểu mà Tướng Haig vừa nêu ra lúc này hay lúc khác đều được Hà Nội chấp nhận và do đó,
339370 / 428S / 80004 ngày 14 tháng 12
749 nếu Hà Nội quyết định dàn xếp, nó rất có thể sẽ sẵn sàng giải quyết theo các điều khoản này. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi liệu Hà Nội có thực sự chấp nhận rút khỏi Lào và Campuchia hay không. Tướng Haig chỉ ra rằng ngôn ngữ cụ thể của thỏa thuận rõ ràng yêu cầu rút toàn bộ lực lượng Bắc Việt khỏi cả Campuchia và Lào. Trình tự thời gian, tuy nhiên, vẫn chưa được giải quyết vững chắc. Ở Lào, chúng tôi đã được đảm bảo về lệnh ngừng bắn trong vòng 20 ngày được rút xuống từ 30 ngày ban đầu. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cố gắng rút xuống thêm mười ngày nữa và sau lệnh ngừng bắn Hà Nội bắt buộc phải rút lực lượng. Trong các cuộc thảo luận giữa Pathet Lào và Chính phủ Hoàng gia Lào, các cuộc thảo luận đã hướng tới việc rút toàn bộ lực lượng nước ngoài trong vòng sáu mươi ngày kể từ khi ngừng bắn. Tướng Haig lưu ý rằng ông sẽ nói chuyện với Thủ tướng Souvanna vào ngày hôm sau và sẽ thúc giục ông rút xuống lần này hơn nữa. Quan trọng hơn, ông sẽ thúc giục Souvanna không chấp nhận bất kỳ điều khoản chính trị nào hoặc không rút các lực lượng nước ngoài đồng minh cho đến khi việc rút quân của Bắc Việt được tiến hành. Trong trường hợp của Campuchia, các điều khoản rút quân ít hữu hạn hơn. Hà Nội đã tuyên bố rằng họ không thể ra lệnh cho các bên ở đó vì các yếu tố khác có liên quan. Mặt khác, nó đã mang lại cho Hoa Kỳ sự đảm bảo chắc chắn rằng với lệnh ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam, không cần phải tiếp tục xung đột ở Campuchia. Đến lượt Mỹ, Hà Nội đã thông báo rằng bất kỳ thay đổi nào trong cán cân quân sự ở Campuchia sau khi ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam sẽ được hiểu là sự bãi bỏ thỏa thuận chung. Sự hiểu biết này sẽ được phụ lục vào thỏa thuận căn bản. Hơn nữa, Hoa Kỳ đã cảnh báo Hà Nội rằng tất cả các tài sản hàng không của Hoa Kỳ ở Đông Nam Á có thể tập trung ở Lào và Campuchia nếu cuộc chiến không chấm dứt ở đó. Cuối cùng, Hoa Kỳ sẽ ép buộc chấm dứt các hoạt động tấn công ở Campuchia trong vòng 48 giờ sau khi ngừng bắn ở miền Nam Việt Nam. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi liệu Hà Nội có đồng ý rút quân khỏi Campuchia và Lào về Bắc Việt Nam không. Tướng Haig tuyên bố rằng các cuộc thảo luận là rõ ràng và các điều khoản của thỏa thuận đã ngăn cản sự di chuyển quân đội ở hai quốc gia này vào miền Nam Việt Nam. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi loại giám sát quốc tế nào sẽ có ở Lào và Campuchia. Tướng Haig tuyên bố rằng chúng tôi hiện đang hình dung việc tái lập ICC như được thành lập trong Hiệp định trước đó và Tổng thống Thiệu lưu ý rằng ICC trước đây không hiệu quả và tự hỏi làm thế nào nó có thể có hiệu lực ngay bây giờ. Tướng Haig tuyên bố rằng Hoa Kỳ không ngây thơ về vấn đề này và do đó chúng tôi sẽ giữ lại khả năng trinh sát giám sát đơn phương của Hoa Kỳ, kinh nghiệm chắc chắn đã cho thấy khả năng trinh sát giám sát sẽ cho phép lên tới 40 chuyến bay mỗi ngày để đảm bảo rằng quân Bắc Việt đã được rút đi và việc vi phạm không xảy ra. Chỉ bằng cách này, sự giám sát thích hợp mới có thể được đảm bảo.
339370 / 428S / 80004750 Quan hệ đối ngoại, 1969-1976, Tập IX mà không có cơ quan quốc tế nào có thể ngăn chặn vi phạm nếu có ý định làm như vậy. Tổng thống Thiệu yêu cầu Tướng Haig giải thích lại làm thế nào chúng ta có thể buộc rút quân Bắc Việt rút khỏi Nam Việt Nam nếu thỏa thuận thiếu điều khoản cụ thể cho việc rút quân của họ. Tướng Haig tuyên bố rằng các điều khoản đan xen của thỏa thuận nói rõ ràng về sự xâm nhập, việc sử dụng lãnh thổ và các khu vực căn cứ của Lào và Campuchia, và nguyên tắc xuất ngũ là phương tiện rõ ràng. Hơn nữa, như Tướng Haig đã vạch ra trước đó, tất cả các đòn bẩy đều thuộc về phía Thiệu cả về các tù nhân chính trị do Tổng thống Thiệu nắm giữ và sự kiểm soát của ông đối với thống đốc về các điều khoản chính trị mà Việt Cộng rất muốn. Tổng thống Thiệu hỏi rằng việc vận chuyển quân nhu từ Bắc Việt Nam vào Nam Việt Nam sẽ được kiểm soát như thế nào. Tướng Haig tuyên bố rằng ở đây một lần nữa khả năng đơn phương của Hoa Kỳ giám sát các tuyến đường xâm nhập sẽ được giữ lại. Ngoài ra, chúng tôi hy vọng rằng ICCS và cơ chế hai và bốn bên sẽ cung cấp các đảm bảo bổ sung. Tổng thống Thiệu tuyên bố rằng ông rất rõ ràng rằng sẽ không có hòa bình do thỏa thuận, nhưng quan trọng hơn là trong khi ý định trả đũa của Hoa Kỳ có thể rõ ràng, Hà Nội sẽ không bao giờ mạo hiểm với những hành động có thể kích động trả đũa của Mỹ. Khoảng thời gian sau khi ngừng bắn sẽ rất yên tĩnh, trong đó kẻ thù sẽ không sử dụng vũ khí. Thay vào đó, họ sẽ dàn trải quân đội của mình, gia nhập Việt Cộng và sử dụng giết người và bắt cóc bằng dao và lưỡi lê. Sau khi quân đội Mỹ đã rút đi, họ sẽ lại lấy vũ khí và trở lại chiến tranh du kích. Điều này chắc chắn sẽ xảy ra nếu Tổng thống Thiệu không đáp ứng yêu cầu chính trị của họ nhưng luôn luôn ở mức độ không thể biện minh cho sự trả đũa của Mỹ. Tướng Haig tuyên bố rằng điều này có thể đúng nhưng như ông đã chỉ ra trước đó, Tổng thống Thiệu, Quân đội VNCH, cảnh sát và RF và PF có thể đối phó với các chiến thuật này giống như họ đã thành công trong bốn năm qua. Tổng thống Thiệu đồng ý rằng ông và lực lượng của mình có thể quản lý tình huống như vậy rất tốt. Tổng thống Thiệu sau đó hỏi Tướng Haig làm thế nào Hoa Kỳ hình dung họ sẽ lấy lại tù nhân. Tướng Haig tuyên bố một lần nữa rằng bắt buộc được nȇu rõ trong thỏa thuận, rằng tất cả các tù nhân Hoa Kỳ bao gồm cả những người ở Lào và những người bị Việt Cộng giam giữ ở Nam Việt Nam sẽ được thả ra trong vòng sáu mươi ngày và đây là điều bắt buộc cụ thể của DRV. Trong các cuộc hội đàm ở Paris gần đây, Hà Nội đã cố gắng liên kết việc thả tù nhân Mỹ với việc thả tù nhân chính trị do Việt Nam Cộng Hòa nắm giữ. Thực tế đây là chủ đề của một trong những vấn đề còn đang thử thách. Tuy nhiên, ngôn ngữ đã được đồng ý trước đó của Điều VIII nói rõ rằng việc thả tất cả tù nhân Hoa Kỳ và kế toán tất cả những người Hoa Kỳ mất tích trong khi thi hành công vụ phải được hoàn thành trong vòng sáu mươi ngày bất kể vấn đề của tù nhân VC hay Bắc Việt (trang 751) bị giam giữ ở miền Nam.
(Còn tiếp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét