Tiểu Sử Nhạc Sĩ Mạnh Phát (1926-1973)
1.
Nụ Cười Sơn Cước (Tô Hải – 1952) Nhóm Âm Nhạc Ðồng Nai 1952, Giấy
phép 24/5/1952 Nha Thông Tin Nam Việt. In tại nhà in Nam Hải - Sàigòn. Mạnh
Phát hát. Ðiều này có nghĩa khi Mạnh Phát từ giã mẹ Ông để vào Nam Ông là một
ca sĩ.
2.
Ai
Về Sông Tương (Thông Ðạt – 1954). Ấn phẩm Tinh Hoa Huế. Mạnh Phát hát. Có lý do
để tin rằng Nhạc sĩ Mạnh Phát đã dừng chân tại Huế cho đến sau năm 1955 Ông mới
vào Sàigòn. Tại Huế năm 1955, Mạnh Phát đã bắt đầu sáng tác nhạc. Ai Về Quȇ Tôi
(Tiến Ðạt – 1955) Ấn phẩm Tinh Hoa - Huế, Mạnh Phát hát. Năm 1954 là năm chia
đôi đất nước, có thể sự chia cách đó hai bờ vĩ tuyến khiến Nhạc sĩ Mạnh Phát
sáng tác Ai Về Quȇ Tôi, lời thật thiết tha như than khóc “Ai đi về phía quȇ
tôi, làm ơn cho nhắn vài lời nhớ thương.”
3.
Vì
vậy, Mạnh Phát không hát bài 388. Lời
Người Ra Ði (Trần Hoàn -1951, Copyright 1954 by Hoàng Thi Thơ – Sàigòn, nhà
xuất bản An Phú ấn hành lần 3 tại Sàigòn. Bài Lời Người Ra Ði thật ra do chính
Hoàng Thi Thơ ghi trȇn Sheet nhạc lấy bản quyền. Trần Hoàn không có bản quyền
bài này, cũng không có chứng minh cho thấy Mạnh Phát hát bài Lời Người Ra Ði của
Trần Hoàn. Trȇn bìa sau của 452. Ai Về Quȇ Tôi (Tiến Ðạt-1955) có list của những
bài nhạc và tȇn tác giả do nhà Xuất bản Tinh Hoa do Ông Tăng Duyệt làm Giám đốc
ấn hành 1955, nhưng bài Lời Người Ra Ði không phải tȇn tác giả Hoàng Thi Thơ,
và không có tȇn Hoàng Thi Thơ là tác giả của tác phẩm nào, trái lại Lời Người Ra
Ði có tȇn tác giả Trần Hoàn (1928-2003)
4.
Anh
Ðã Về (Mạnh Phát – 1955) Ấn phẩm 1955 của Tinh Hoa - Huế.
5.
Bến
Nước Tình Quȇ (15/3/1955) hát chung với Minh Diệu
6.
Chuyến
Ði Về Sáng (Mạnh Phát – 1962).
7.
Bài 146. Sơn Nữ Ca (Trần Hoàn – 1962)
8.
Sương
Lạnh Chiều Ðông 22/4/1963
9.
Phố
Vắng Em Rồi (Mạnh Phát – Nguyễn Ðan Thanh 5/5/1965).
10. Ngay trong list những tác phẩm và tȇn
tác giả của nhà xuất bản Tinh Hoa (Huế) 1955, Mạnh Phát có đến 5 bài nhạc do
Ông sáng tác: 410. Trăng Sáng Trong Làng (Tiến Ðạt,) 422. Anh Ðã Về (Mạnh Phát,)
446. Mong Người Chiến Sĩ (Thúc Ðăng,) 451. Khúc Nhạc Ðồng Quȇ (Thúc Ðăng,) 452.
Ai Về Quȇ Tôi (Tiến Ðạt.)
11. Vọng Gác Ðȇm Sương 1963
12. Nổi Buồn Gác Trọ 1964
13. Xuân Về Gác Nhỏ 1966, Ngày Xưa Anh
Nói 1966, Ðȇm Trắng Hậu Phương 12/10/1966
14. Thư Về Thăm Me 28/8/1968 (Sau Mậu
Thân, Việt Cộng tấn công đợt 2 5/5/1968)
15. Xa Nhau Mới Biết Đêm Dài (?) Thời gian lãng mạn, u
buồn và si tình nhất của Mạnh Phát
Chiều
vàng ngày đi theo cách xa
Mây trắng bay êm đêm thướt tha
Bóng em vươn nắng đỗ chan hoà
Lạnh lùng gió đông về còn gì nữa ước thề.
Trời cơn mưa gió người còn đi
Chia cắt đâu mấy mùa thương nhớ
Thôi gió ơi gió đừng run mây
Giữa đô thành mưa bay tiếng cười buồn vương đắng cay.
Nhiều đêm anh lặng nghe máu chảy về tim
Anh ngỡ bước em qua thềm
Khi xa nhau mới biết đêm dài
Vi vu gió hiên ngoài, còn sầu vươn ưu hoài
Thì mình còn xa nhau biết bao tình xưa sâu.
Ngày nao ngồi gần nhau đếm sao
Em
nói sao đêm tàn quá mau
Lúc xa nhau biết rằng đêm dài
Lòng còn tiếc thương người thì còn gió mưa hoài.
Một lần xa cách vạn lần thương
Thao thức mong mãi trời không sáng
Ôi tiếng ai rót vào hư vô
Bỗng đô thành hoang vu
Dưới trời lạnh buồn gió mưa.
Tập 7 Chân Dung Cuộc Tình vừa lên sóng tối 17/1 với đêm nhạc đặc biệt của
nhạc sĩ Mạnh Phát. Tại chương trình, những câu chuyện đời thường về cuộc sống
gia đình, công việc của cố nhạc sĩ tài hoa dần được hé lộ mang đến nhiều bất
ngờ cho khán giả truyền hình. Sự xuất hiện đặc biệt của cô Hương – con dâu của
nhạc sĩ Mạnh Phát cùng danh ca Phương Dung trong chương trình khiến câu chuyện càng thêm đặc
sắc.
Mạnh Phát, Minh Diệu, Vĩnh Lợi và Thần Kinh Nhạc
Ðoàn trình bày trong dĩa Polyphon của hãng dĩa Polyphon của Pháp, không biết
năm.
Mạnh Phát và bài Trầu Cau của Phan Huỳnh Ðiểu
(1924-2015)
Tác phẩm Trầu Cau (Phan Huỳnh Ðiểu, ?) không có ghi ngày
tháng trȇn sheet nhạc mà chỉ truyền khẩu là Phan Huỳnh Ðiểu sáng tác bài Trầu
Cau khi ông 16 tuổi (1940).
Cách đây 70 năm, có một thiếu niên
16 tuổi chập chững bước vào khu vườn tân nhạc Việt Nam bằng ca khúc đầu tay
Trầu cau. Sau này, người thiếu niên ấy đã trở thành nhạc sĩ nổi tiếng, đó chính
là cố nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.
Trȇn trang
https://vi.wikipedia.org/wiki/Phan_Huynh_Dieu ghi Phan Huỳnh Ðiểu sáng tác Trầu
Cau vào năm 1945. Sau này Mạnh Phát (1926-1973,) Minh Diệu và Vĩnh Lợi cùng
Thần Kinh Nhạc Ðoàn trình bày trȇn dĩa Polyphon. Khác với Phan Huỳnh Ðiểu người
Ðà Nẳng gia nhập Việt Minh khoảng 1946 và đi ngược đường tập kết ra Bắc, Mạnh
Phát từ Nghệ An lại xuôi dòng vào Nam và trú chân tại Huế trễ nhất 1952 khi
Mạnh Phát hát Nụ Cười Sơn Cước 1952 trước khi chia đôi đất nước. Tâm sự của
nhạc sĩ Mạnh Phát thể hiện rõ nét nhất qua bài Ai Về Quȇ Tôi (Tiến Ðạt, 1955)
nhắn lời thương nhớ về mẹ của ông còn ở tại Nghệ An sau khi đất nước chia đôi
1954. Nhạc sĩ Mạnh Phát và ca sĩ Minh Diệu chỉ ca bài Trầu Cau sớm nhất sau khi
Mạnh Phát vào Huế và gặp Minh Diệu khoảng năm 1952; vì vậy, bài Trầu Cau nếu được
hai người thể hiện thì sớm nhất vào năm 1952. Do đó, bài Trầu Cau nếu đúng Phan
Huỳnh Ðiểu sáng tác năm 1945 thì phải mất đến ít nhất 7 năm mới có nguời hát,
còn nói Phan Huỳnh Ðiểu sáng tác Trầu Cau năm 1940 thì phải mất ít nhất 12 năm
mới có người hát. Ðó là điều khó hiểu vô lý khi tiểu sử Phan Huỳnh Ðiểu được ai
đó viết lại mà không thể đưa ra minh chứng. Ðiểm quan trọng cần chú ý là thanh
niȇn 16 tuổi Phan Huỳnh Ðiểu sống trong vùng Liȇn Khu 5, nơi trong vùng giải phóng
của Việt Minh không có trường lớp mà có thể sáng tác được bài Trầu Cau thì khó
hiểu. Ðiểm qua những năm tháng dưới chế độ cộng sản, những nhạc sĩ gọi là có thể
đếm trȇn đầu ngón tay và chỉ viết nhạc cho đảng trong khi đó Việt Nam Cộng Hòa
có đến ngàn nhạc sĩ viết nhạc theo nhân bản.
Khi xem xét về giòng nhạc Mạnh Phát, chúng ta khám
phá ra một điều bất thường là từ sau ngày 28/8/1968 đã không có bài nhạc nào
mang tȇn ông nữa, nghĩa là sau bài Thư Về Thăm Mẹ ngày 28/8/1968 nhạc sĩ Mạnh
Phát viết những giòng thương nhớ về quȇ qua bȇn bờ kia sông Bến Hải có thể
không còn sáng tác nữa cho đến khi qua đời 1973.
Mẹ ơi đã
lâu rồi
Con chưa về thăm mẹ và đàn em
Từng đêm biết mẹ buồn
Nhưng đời trai nước loạn làm sao nguôi
Bao nước sông là bao nhớ mong
Dù cho tháng năm cách mặt bận lòng
Con vẫn thương đàn em nhỏ bé
Một bàn tay mẹ chăm sóc ngày đêm
Như vậy, Nhạc sĩ Mạnh Phát thực sự sống và cống hiến
cho di sản văn hóa âm nhạc Việt Nam Cộng Hòa từ năm 1955 đến gần cuối năm 1968
là 13 năm.
Nhạc sĩ Mạnh Phát mất năm 1973 tại Sài Gòn.
Hoàng Hoa
01/09/2020